Ile kosztuje sądowa batalia z ubezpieczycielem?

Opłata od wniesionego pozwu to tylko jeden z możliwych kosztów

Koszty związane z powództwem sądowym, dzielą się na kilka kategorii. Jednym z najważniejszych kosztów procesu, jest opłata za wniesienie pozwu. Taka opłata pokrywa część kosztów związanych z pracą sądu i zniechęca do wszczynania sądowych sporów dotyczących błahych spraw. Dla spraw z zakresu prawa cywilnego (takich jak te związane z odszkodowaniami), opłata za złożenie pozwu wynosi 5% wartości przedmiotu sporu (od 30 zł do 100 000 zł). Tak więc w przypadku odmowy wypłaty odszkodowania o wartości 20 000 zł, opłata za pozew wyniesie 1000 zł (5% x 20 000 zł). Osoby posiadające roszczenia z umowy ubezpieczenia o wartości do 10 000 zł, mogą dochodzić swoich praw w postępowaniu uproszczonym. Opłata za złożenie pozwu w takim postępowaniu wynosi odpowiednio:

• 30 zł - przy wartości przedmiotu sporu do 2000,00 zł
• 100 zł - przy wartości przedmiotu sporu od 2000,01 zł do 5000,00 zł
• 250 zł - przy wartości przedmiotu sporu od 5000,01 zł do 7500,00 zł
• 300 zł - przy wartości przedmiotu sporu od 7500,01 zł do 10 000,00 zł

Osoby znajdujące się w złej sytuacji finansowej, mogą wnioskować o całkowite lub częściowe zwolnienie z opłaty za pozew. Na decyzję sądu w tej sprawie przysługuje bezpłatne zażalenie.

Opłata za złożenie pozwu w sprawach cywilnych zwykle wynosi 5% wartości przedmiotu sporu (od 30 zł do 100 000 zł). Osoby z problemami finansowymi, mogą wnioskować o całkowite lub częściowe zwolnienie z tej opłaty.

Do kategorii znaczących kosztów procesu, zalicza się też wynagrodzenie biegłych (np. 1000 zł - 2000 zł) oraz wynagrodzenie radcy prawnego lub adwokata. Oprócz wynagrodzenia za reprezentowanie w sądzie (tzw. zastępstwo procesowe), trzeba również uwzględnić prowizję naliczaną w razie pomyślnego rozstrzygnięcia sprawy (tzw. „procent od wygranej”) oraz koszt usług związanych z ewentualną apelacją. Warto wiedzieć, że rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości wyznacza minimalne wynagrodzenie adwokatów i radców prawnych za zastępstwo procesowe. W przypadku spraw cywilnych, takie minimalne stawki wynoszą np. 3600 zł dla przedmiotu sporu o wartości 10 000,01 zł – 50 000,00 zł (patrz poniższa tabela). Kwestia minimalnych stawek jest ważna, bo przegrana strona będzie musiała zwrócić oponentowi koszty związane z profesjonalnym zastępstwem procesowym (naliczone według minimalnych stawek). „Sąd często nie uwzględnia tego, że strona wygrywająca proces zapłaciła adwokatowi lub radcy prawnemu stawkę wyższą niż minimalną. Dlatego nawet w przypadku wygranej, można ponieść pewne koszty zastępstwa procesowego” - ostrzega Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.

Wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego często stanowi większy koszt, niż opłata za wniesienie pozwu. W razie wygranej przed sądem cywilnym, osoba wnosząca pozew (tzw. powód) otrzyma jednak zwrot kosztów zastępstwa procesowego (ustalony według minimalnych stawek z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości).

Stawki minimalne za zastępstwo procesowe w sprawach cywilnych dla adwokatów i radców prawnych (luty 2017 r.)*
Wartość przedmiotu sprawy ↓	Minimalne wynagrodzenie adwokata i radcy prawnego
do 500,00 zł	90 zł
od 500,01 zł do 1500,00 zł	270 zł
od 1500,01 zł do 5000,00 zł	900 zł
od 5000,01 zł do 10 000,00 zł	1800 zł
od 10 000,01 zł do 50 000,00 zł	3600 zł
od 50 000,01 zł do 200 000,00 zł	5400 zł
od 200 000,01 zł do 2 000 000,00 zł	10 800 zł
od 2 000 000,01 zł do 5 000 000,00 zł	15 000 zł
od 5 000 000,01 zł	25 000 zł

*- Dla spraw wszczętych i niezakończonych przed 27 październikiem 2016 r. obowiązują poprzednie stawki (do końca postępowania w danej instancji).

Źródło: opracowanie własne na podstawie rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości

Kolejną kwestią są dodatkowe koszty, które mogą się pojawić w trakcie procesu. Przykład to zwrot kosztów dojazdu dla świadka. W zależności od decyzji sądu, takie koszty są pokrywane z zaliczki (wniesionej przez jedną stronę lub obydwie strony) albo zbiorczo rozliczane po zakończeniu sprawy.

Zobacz też: Z jakim wyprzedzeniem można kupić ubezpieczenie OC?

W sprawach dotyczących polis koszty często zostają podzielone …

Z punktu widzenia obydwu stron procesu, kluczowe znaczenie ma podział kosztów będący następstwem wyroku. Przed wniesieniem pozwu, trzeba wziąć pod uwagę również całkowitą przegraną, która będzie skutkowała koniecznością zwrócenia pozwanej stronie poniesionych kosztów (m.in. wynagrodzenia adwokata/radcy prawnego według stawek minimalnych) oraz pokrycia wszystkich kosztów procesu. Jeżeli postępowanie zakończy się rozstrzygnięciem całkowicie korzystnym dla pozywającej strony, to przegrany będzie musiał ponieść koszty związane z procesem.

Przy szacowaniu opłacalności powództwa, trzeba również wziąć pod uwagę wariant, który przewiduje całkowitą przegraną przed sądem i konieczność poniesienia wszystkich kosztów procesu (w tym również nieprzewidzianych wydatków – np. wynagrodzenia za opinię biegłego).

W sprawach dotyczących odszkodowań, bardzo często końcowe rozstrzygnięcie nie satysfakcjonuje żadnej ze stron. Przykładem jest sytuacja, w której ofiara wypadku drogowego domagała się od ubezpieczyciela świadczenia wynoszącego 200 000 zł, a sąd przyznał jej 150 000 zł. Wówczas można założyć, że strona pozywająca wygrała proces w trzech czwartych (150 000 zł/200 000 zł = 3/4), a ubezpieczyciel tylko w jednej czwartej. Tak ustalona proporcja będzie wyznaczała ostateczny podział kosztów poniesionych przez strony. W analizowanym przykładzie, powód zwróci pozwanemu (ubezpieczycielowi) 1/4 poniesionych kosztów i jednocześnie uzyska zwrot 3/4 kosztów poniesionych przez siebie.  

Zobacz też: Różnice w cenie OC dla tego samego kierowcy są gigantyczne

W sprawach dotyczących odszkodowań, bardzo często ma miejsce podział kosztów sądowych z zastosowaniem odpowiedniej proporcji. Takie rozwiązanie jest konieczne, gdy sąd w całości nie przychylił się do stanowiska żadnej ze stron.

Warto wiedzieć, że w uzasadnionej sytuacji sąd może zrezygnować z obciążania przegranej strony kosztami procesu. Wniosek o takie zwolnienie jeszcze przed wydaniem wyroku, może złożyć np. osoba w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Decyzja o zwolnieniu z kosztów procesu (całkowitym lub częściowym), będzie zależała od subiektywnej decyzji sędziego. „Artykuł 102 kodeksu postępowania cywilnego nie precyzuje bowiem, w jakich przypadkach możliwe jest uwolnienie przegranego od kosztów związanych ze sprawą sądową” - zwraca uwagę Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl. 

Źródło: Ubea.pl