Wyrok TK w sprawie egzaminów na prawo jazdy dla osób niepełnosprawnych

Przepisy, odnoszące się do pojazdów służących osobom niepełnosprawnym podczas egzaminu na prawo jazdy, są niezgodne z konstytucją

Przepisy, odnoszące się do pojazdów służących osobom niepełnosprawnym podczas egzaminu na prawo jazdy, są niezgodne z konstytucją - orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny. Uznał, że wsparcie dla tej kategorii zdających jest "dalece niewystarczające".

"Na ustawodawcy ciąży obowiązek wprowadzenia regulacji zapewniających osobom niepełnosprawnym przynajmniej minimalny, a zarazem efektywny poziom pomocy władz publicznych w zdobywaniu uprawnień do kierowania pojazdami" - wskazał TK w uzasadnieniu orzeczenia. Chodzi o zapewnienie na egzamin na prawo jazdy pojazdu przystosowanego do potrzeb osoby niepełnosprawnej.

Tymczasem - jak dodał Trybunał - zakwestionowane przepisy "pozornie tylko ułatwiając osobom niepełnosprawnym zdobywanie uprawnienia prawa jazdy kategorii B", w praktyce zobowiązań tych nie wypełniają.

Z tego względu TK w składzie pięciu sędziów uznał, że przepisy ustawy o kierujących pojazdami odnoszące się do pojazdów służących do przeprowadzania egzaminu na prawo jazdy są niekonstytucyjne w zakresie, w jakim nie przewidują "udzielenia przez władze publiczne efektywnej pomocy osobie niepełnosprawnej (...) w zapewnieniu pojazdu na potrzeby praktycznej części egzaminu państwowego na prawo jazdy kategorii B".

Przepisy te jeszcze w sierpniu 2013 r. zaskarżyła poprzednia rzecznik praw obywatelskich Irena Lipowicz. Wskazywała m.in., że naruszają one zasadę sprawiedliwości społecznej, a ponadto w niewłaściwy sposób realizują ciążący na władzy publicznej obowiązek udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym.

Zgodnie z zakwestionowanymi regulacjami m.in. wobec osoby niepełnosprawnej nie stosuje się wymogu zdawania egzaminu autem pozostającym w dyspozycji wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.

Trybunał przyznał, że zaskarżone przepisy powodują, iż dla osoby niepełnosprawnej "powstaje niewątpliwie sytuacja faktyczna zmuszająca ją do dostarczenia lub wskazania pojazdu egzaminacyjnego".

Zobacz też: Prawo Jazdy 2017 r. - wszystkie zmiany

Wprawdzie, zdaniem TK, regulacje takie nie naruszyły zapisów konstytucji mówiących o równym traktowaniu i zasadzie sprawiedliwości społecznej. Stopień sprawności - jak wskazał TK - skutkuje bowiem naturalnym zróżnicowaniem zdających egzamin praktyczny na prawo jazdy.

Jednak, według Trybunału, przepisy naruszyły zapis konstytucji mówiący o tym, że "osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej". Ponadto przepisy te okazały się niezgodne z ratyfikowaną przez nasz kraj Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych.

"Dokonawszy całościowej oceny wsparcia osób niepełnosprawnych przewidzianego w ustawie o kierujących pojazdami, z uwzględnieniem rozwiązań wynikających z ustawy o rehabilitacji, Trybunał doszedł do wniosku, że jest ono tak dalece niewystarczające, że w praktyce pozorne" - wskazała w uzasadnieniu wyroku sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz.

Zobacz też: Jak długo ważny jest egzamin teoretyczny na prawo jazdy?

Jak wskazała, wsparcie to "sprowadza się do umożliwienia osobie niepełnosprawnej zdawania egzaminu pojazdem, który sama dostarczy lub wskaże: ma więc charakter bierny". "Wobec tego cała aktywność w poszukiwaniu ośrodka szkolenia kierowców szkolącego osoby niepełnosprawne z danego rodzaju schorzeniem, jak również w pozyskiwaniu pojazdu na potrzeby egzaminu praktycznego, spoczywa na osobie niepełnosprawnej" - dodał TK. Za niewystarczającą Trybunał uznał też gwarantowaną osobom niepełnosprawnym ulgę w opłacie egzaminacyjnej.

Zobacz też: Zmiany w egzaminach na kat. AM prawa jazdy w 2016 r.

Czy wyrok Trybunału Konstytucyjnego zostanie opublikowany?

Od kilku miesięcy trwa kryzys wokół TK, który nie wyznaczał terminów rozpraw, chcąc najpierw zbadać grudniową nowelę ustawy o TK autorstwa PiS. 9 marca 12-osobowy skład TK orzekł, że cała nowela narusza konstytucję. Według rządu nie był to wyrok i dlatego nie został opublikowany. Niepublikowane są też kolejne wyroki wydawane przez TK po 9 marca - przedstawiciele władz mówią, że TK ma orzekać zgodnie z grudniową nowelą. Orzeczenie dotyczące pojazdów dla osób niepełnosprawnych zdających egzamin na prawo jazdy było 12. takim wyrokiem. (PAP)