REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kara za niewskazanie kierującego niezgodna z konstytucją? Pojawił się wniosek w tej sprawie

Kara za niewskazanie kierującego niezgodna z konstytucją
Kara za niewskazanie kierującego niezgodna z Konstytucją? Pojawił się wniosek w tej sprawie
GITD

REKLAMA

REKLAMA

Do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek w sprawie sprawdzenia konstytucyjności zapisu zmuszającego właściciela pojazdu do wskazania sprawcy wykroczenia. Wnioskujący powołuje się na naruszenie prawa do obrony i zasady proporcjonalności.

Samochód został uwieczniony na nagraniu, ewentualnie zdjęciu z fotoradaru. Jego właściciel ma zatem obowiązek na wezwanie policji, ITD lub np. straży miejskiej wskazania osoby, która w danym czasie dysponowała pojazdem. Tylko czy to czasem nie stanowi konstytucyjnego naruszenia prawa do obrony?

REKLAMA

Na czym polega kara za niewskazanie kierującego pojazdem?

Najnowszy wniosek do Trybunału Konstytucyjnego dotyczy dwóch zapisów. Mowa konkretnie o:

  • art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, które stwierdza, że "właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie".
  • art. 96 par. 3 ustawy Kodeks wykroczeń, który stwierdza, że "karze podlega, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie".

Niewskazanie wbrew obowiązkowi, na żądanie uprawnionego organu, komu pojazd został powierzony do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, to na początek nawet 8 tys. zł mandatu. Gdyby właściciel pojazdu odmówił przyjęcia grzywny, sprawa trafi do sądu. Tam kara może już sięgnąć nawet 30 tys. zł.

Kara za niewskazanie kierującego narusza dwa punkty konstytucji

Kara za niewskazanie kierującego ma prostą etymologię. Chodziło o to, aby w razie ujawnienia zdjęcia z fotoradaru, dało się namierzyć sprawcę wykroczenia. Właściciele samochodów mogliby bowiem mówić, że nie pamiętają, kto prowadził. Jeszcze kilka lat temu w takiej sytuacji dostawali mandat, ale bez punktów karnych. Taki stan prawny był jednak kwestionowany przez sądy. Właśnie dlatego pojawiła się instytucja obowiązku wskazania sprawcy wykroczenia obwarowana wysoką grzywną. Teraz i ona może się jednak okazać nielegalna. Bo zdaniem niektórych prawników narusza nie jeden, a aż dwa zapisy konstytucji. Mowa o:

  • art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wskazującym na prawo do obrony.
  • art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wskazującym na tzw. zasadę proporcjonalności ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw.

Wniosek powołujący się na powyższą podstawę prawną trafił właśnie do Trybunału Konstytucyjnego. Kiedy zostanie rozpatrzony? To dobre pytanie, na które nie ma dobrej odpowiedzi. Trzeba poczekać, aż władze TK rozpoznają go i wyznaczą termin rozprawy. Kierowcy nie powinni się jednak spodziewać szybkiego rozstrzygnięcia. Powód? Sprawa w TK może się ciągnąć nawet przez kilka lat. Często tyle czeka się na postanowienie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podobne wyroki już były. Jeden stwierdził częściową niekonstytucyjność

REKLAMA

Podstawa prawna do złożenia wniosku bez wątpienia jest. Jak może się jednak zakończyć rozprawa? Podobne miały już miejsce. Dla przykładu 12 marca 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 96 § 3 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń jest zgodny z art. 2 konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 1 konstytucji. Taki wyrok nie pociągnął jednak wyłączenia przepisu ze stosowania. Powód? Ten można odnaleźć w samym wyroku. Jest w nim napisane wyraźnie, że:

"Brak sankcji za naruszenie art. 78 ust. 4 p.r.d. skutkowałby nieuchronnie, powszechnym ignorowaniem obowiązku wskazania komu właściciel/posiadacz powierzył samochód czy motocykl do kierowania (użycia) w oznaczonym czasie. Przepis ten stałby się martwą literą prawa. (...) Jednocześnie sankcja za naruszenie art. 78 ust. 4 p.r.d. w postaci grzywny jest najmniej uciążliwym środkiem prowadzącym do zapewnienia ochrony życia i zdrowia osób uczestniczących w ruchu drogowym w naszym kraju." W skrócie TK w przypadku niezgodności z art. 42 ust. 1 konstytucji przyjął, że nadrzędną wartością jest tu mimo wszystko realizacja konstytucyjnego obowiązku organów państwa zapewnienia każdemu prawnej ochrony życia i ochrony zdrowia (art. 38 oraz art. 68 ust. 1 konstytucji). A system monitorowania dróg i fotoradarów taką właśnie rolę odgrywa.

Czy jest szansa na uznanie kary za niewskazanie kierującego za niekonstytucyjną?

Patrząc na powyższy wyrok TK, można mieć poważne wątpliwości. Bo choć trybunał uznał częściową niekonstytucyjność, nie zawiesił stosowania przepisu, a nawet nie zalecił zmian w prawie. Czy są inne pomysły załatwienia tej kwestii? Zdarzają się, tyle że albo nie mają większego sensu, albo umierają w martwym punkcie.

  • RPO wnioskował o dodanie zapisu do art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który mówi o obowiązku, chyba że podanie danych miałoby dostarczyć dowód przeciwko samemu właścicielowi pojazdu. Z tej furtki korzystaliby jednak wszyscy. To sprawiłoby, że zapis stanie się konstytucyjny, ale i uśmierciłoby karę na dobre.
  • Pojawiły się głosy mówiące o zmianie kary grzywny w karę administracyjną. To sprawiłoby, że wątpliwości konstytucyjne zostałyby wyłączone. Projekt takiej ustawy nawet swojego czasu pojawił się, ale utknął w martwym punkcie.

Czy korzystny wyrok TK w sprawie niewskazania kierującego oznaczałby zwrot grzywien?

REKLAMA

Załóżmy, że Trybunał Konstytucyjny przychylił się do wniosku, uznał karę za niewskazanie kierującego za niekonstytucyjną. Czy to oznacza, że kierowcy ukarani wcześniej mogliby starać się o zwrot zapłaconych kar? Nie i to z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że z pewnością na takim stanowisku stanąłby sam wyrok. Identycznie jak ostatnio w przypadku podatku od garaży. Takie rozstrzygnięcia nie muszą działać wstecz, a nawet mogą dawać czas przejściowy działania przepisów w obecnym kształcie.

Po drugie dlatego, że przyjętego mandatu nie da się podważyć. Ta kwestia pojawiła się ostatnio przy okazji sprawy dotyczącej mandatów za prędkość wlepianych przez warszawską policję z mierników bez homologacji. Link do tekstu umieściłem powyżej.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moto
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaniedbana zieleń - milionowe straty i zagrożenie dla życia. Czy samorządy obudzą się na czas

Regularne kontrole stanu drzewostanu, inwestycje w pielęgnację zieleni oraz zastępowanie starych, spróchniałych drzew nowymi nasadzeniami to minimum, które możemy i musimy zrobić. To nie wydatek – to inwestycja w przyszłość.

Nowy program dopłat do samochodów elektrycznych. Kiedy start? Kto może otrzymać dopłatę?

Wiceminister klimatu Krzysztof Bolesta poinformował, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchamia nowy program dopłat do zakupu i leasingu samochodów elektrycznych. Budżet to 1,6 mld zł, a otrzymać będzie można 40 tys. zł. Kto będzie mógł się ubiegać?

KGP: 99 551 interwencji, 306 wypadków drogowych, 28 ofiar śmiertelnych. [Podsumowanie tygodnia]

Komenda Główna Policji opublikowała najświeższe dane dotyczące interwencji policjantów za weekend. Poniżej znajduje się podsumowanie ostatniego tygodnia. Policjanci w ubiegłym tygodniu przeprowadzili 99 551 interwencji. Byli wzywani do 306 wypadków drogowych.

Kontrole na granicy polsko-niemieckiej 2025 - do kiedy?

Do kiedy przewidywane są kontrole na granicy polsko-niemieckiej w 2025 roku? Okazuje się, że dłużej niż się spodziewano. Branża transportowa traci czas i pieniądze. Największe zatory są w lubuskim, ale zachodniopomorskie już obawia się poważnych utrudnień.

REKLAMA

Kto musi wymienić prawo jazdy w 2025 r.? Co z bezterminowymi prawami jazdy?

Część kierowców w 2025 r. będzie musiała wymienić prawa jazdy na nowe. Kto musi je wymienić jeszcze w tym roku? W jakich sytuacjach należy wymienić prawo jazdy? Co z bezterminowymi prawami jazdy, czy trzeba je wymieniać?

W pyle drogowym w centrum Warszawy wysokie stężenie rakotwórczych substancji. Nowatorskie badania PAN

Im większe natężenie ruchu, szczególnie w centrum miasta, tym wyższe stężenia wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), które są substancjami rakotwórczymi – wynika z przeprowadzonych w Warszawie badań dr Sylwii Dytłow z Instytutu Geofizyki (IGF) Polskiej Akademii Nauk.

Wyższe kary dla kierowców, dożywotnie zakazy prowadzenia samochodów, nowe wykroczenia. Propozycje resortu sprawiedliwości

Wyższe kary dla kierowców, dożywotnie zakazy prowadzenia samochodów, nowe wykroczenia. Propozycje resortu sprawiedliwości. Co jeszcze zawierają założenia projektu nowelizacji mające na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach?

Czym kierujemy się przy zakupie samochodu?

Czym kierujemy się przy zakupie samochodu? Marką, ceną, rocznikiem, przebiegiem? Na co zwracamy uwagę w pierwszej kolejności? Przedstawiamy wyniki badania przeprowadzonego na zlecenie Grupy Cichy-Zasada.

REKLAMA

Strefy Czystego Transportu obowiązkowe. Przed jakimi wyzwaniami stoją polskie miasta?

Jeden z kluczowych zapisów nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, podpisanej w grudniu przez Prezydenta RP mówi o tym, że samochody spalinowe będą mogły poruszać się po centrach miast tylko wtedy, gdy spełnią określone normy emisji spalin. To wymaga stworzenia Stref Czystego Transportu. Jakie wyzwania czekają polskie miasta?

Bezpieczeństwo na polskich drogach: Liczba wypadków śmiertelnych na drogach spadła aż o 74%. Wciąż jest wiele do zrobienia. Kluczowe rekomendacje

Liczba wypadków śmiertelnych na drogach spadła aż o 74%. Znacząca poprawa bezpieczeństwa na polskich drogach – ale wciąż jest wiele do zrobienia. Rekomendacje ukierunkowane na realną poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach.

REKLAMA