REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kara za niewskazanie kierującego niezgodna z konstytucją? Pojawił się wniosek w tej sprawie

Kara za niewskazanie kierującego niezgodna z konstytucją
Kara za niewskazanie kierującego niezgodna z Konstytucją? Pojawił się wniosek w tej sprawie
GITD

REKLAMA

REKLAMA

Do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek w sprawie sprawdzenia konstytucyjności zapisu zmuszającego właściciela pojazdu do wskazania sprawcy wykroczenia. Wnioskujący powołuje się na naruszenie prawa do obrony i zasady proporcjonalności.

Samochód został uwieczniony na nagraniu, ewentualnie zdjęciu z fotoradaru. Jego właściciel ma zatem obowiązek na wezwanie policji, ITD lub np. straży miejskiej wskazania osoby, która w danym czasie dysponowała pojazdem. Tylko czy to czasem nie stanowi konstytucyjnego naruszenia prawa do obrony?

REKLAMA

Na czym polega kara za niewskazanie kierującego pojazdem?

Najnowszy wniosek do Trybunału Konstytucyjnego dotyczy dwóch zapisów. Mowa konkretnie o:

  • art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, które stwierdza, że "właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie".
  • art. 96 par. 3 ustawy Kodeks wykroczeń, który stwierdza, że "karze podlega, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie".

Niewskazanie wbrew obowiązkowi, na żądanie uprawnionego organu, komu pojazd został powierzony do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, to na początek nawet 8 tys. zł mandatu. Gdyby właściciel pojazdu odmówił przyjęcia grzywny, sprawa trafi do sądu. Tam kara może już sięgnąć nawet 30 tys. zł.

Kara za niewskazanie kierującego narusza dwa punkty konstytucji

Kara za niewskazanie kierującego ma prostą etymologię. Chodziło o to, aby w razie ujawnienia zdjęcia z fotoradaru, dało się namierzyć sprawcę wykroczenia. Właściciele samochodów mogliby bowiem mówić, że nie pamiętają, kto prowadził. Jeszcze kilka lat temu w takiej sytuacji dostawali mandat, ale bez punktów karnych. Taki stan prawny był jednak kwestionowany przez sądy. Właśnie dlatego pojawiła się instytucja obowiązku wskazania sprawcy wykroczenia obwarowana wysoką grzywną. Teraz i ona może się jednak okazać nielegalna. Bo zdaniem niektórych prawników narusza nie jeden, a aż dwa zapisy konstytucji. Mowa o:

  • art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wskazującym na prawo do obrony.
  • art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wskazującym na tzw. zasadę proporcjonalności ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw.

Wniosek powołujący się na powyższą podstawę prawną trafił właśnie do Trybunału Konstytucyjnego. Kiedy zostanie rozpatrzony? To dobre pytanie, na które nie ma dobrej odpowiedzi. Trzeba poczekać, aż władze TK rozpoznają go i wyznaczą termin rozprawy. Kierowcy nie powinni się jednak spodziewać szybkiego rozstrzygnięcia. Powód? Sprawa w TK może się ciągnąć nawet przez kilka lat. Często tyle czeka się na postanowienie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podobne wyroki już były. Jeden stwierdził częściową niekonstytucyjność

REKLAMA

Podstawa prawna do złożenia wniosku bez wątpienia jest. Jak może się jednak zakończyć rozprawa? Podobne miały już miejsce. Dla przykładu 12 marca 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 96 § 3 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń jest zgodny z art. 2 konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 1 konstytucji. Taki wyrok nie pociągnął jednak wyłączenia przepisu ze stosowania. Powód? Ten można odnaleźć w samym wyroku. Jest w nim napisane wyraźnie, że:

"Brak sankcji za naruszenie art. 78 ust. 4 p.r.d. skutkowałby nieuchronnie, powszechnym ignorowaniem obowiązku wskazania komu właściciel/posiadacz powierzył samochód czy motocykl do kierowania (użycia) w oznaczonym czasie. Przepis ten stałby się martwą literą prawa. (...) Jednocześnie sankcja za naruszenie art. 78 ust. 4 p.r.d. w postaci grzywny jest najmniej uciążliwym środkiem prowadzącym do zapewnienia ochrony życia i zdrowia osób uczestniczących w ruchu drogowym w naszym kraju." W skrócie TK w przypadku niezgodności z art. 42 ust. 1 konstytucji przyjął, że nadrzędną wartością jest tu mimo wszystko realizacja konstytucyjnego obowiązku organów państwa zapewnienia każdemu prawnej ochrony życia i ochrony zdrowia (art. 38 oraz art. 68 ust. 1 konstytucji). A system monitorowania dróg i fotoradarów taką właśnie rolę odgrywa.

Czy jest szansa na uznanie kary za niewskazanie kierującego za niekonstytucyjną?

Patrząc na powyższy wyrok TK, można mieć poważne wątpliwości. Bo choć trybunał uznał częściową niekonstytucyjność, nie zawiesił stosowania przepisu, a nawet nie zalecił zmian w prawie. Czy są inne pomysły załatwienia tej kwestii? Zdarzają się, tyle że albo nie mają większego sensu, albo umierają w martwym punkcie.

  • RPO wnioskował o dodanie zapisu do art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który mówi o obowiązku, chyba że podanie danych miałoby dostarczyć dowód przeciwko samemu właścicielowi pojazdu. Z tej furtki korzystaliby jednak wszyscy. To sprawiłoby, że zapis stanie się konstytucyjny, ale i uśmierciłoby karę na dobre.
  • Pojawiły się głosy mówiące o zmianie kary grzywny w karę administracyjną. To sprawiłoby, że wątpliwości konstytucyjne zostałyby wyłączone. Projekt takiej ustawy nawet swojego czasu pojawił się, ale utknął w martwym punkcie.

Czy korzystny wyrok TK w sprawie niewskazania kierującego oznaczałby zwrot grzywien?

REKLAMA

Załóżmy, że Trybunał Konstytucyjny przychylił się do wniosku, uznał karę za niewskazanie kierującego za niekonstytucyjną. Czy to oznacza, że kierowcy ukarani wcześniej mogliby starać się o zwrot zapłaconych kar? Nie i to z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że z pewnością na takim stanowisku stanąłby sam wyrok. Identycznie jak ostatnio w przypadku podatku od garaży. Takie rozstrzygnięcia nie muszą działać wstecz, a nawet mogą dawać czas przejściowy działania przepisów w obecnym kształcie.

Po drugie dlatego, że przyjętego mandatu nie da się podważyć. Ta kwestia pojawiła się ostatnio przy okazji sprawy dotyczącej mandatów za prędkość wlepianych przez warszawską policję z mierników bez homologacji. Link do tekstu umieściłem powyżej.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moto
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polacy wciąż kupują samochody z silnikami na benzynę, ale ścigają je hybrydy. Auta jakich marek najlepiej sprzedają się teraz

Przede wszystkim notujemy stabilny wzrost rynku nowych samochodów od początku 2025 roku. Jednak na rynku aut dostawczych i w segmencie premium – duże zaskoczenia. Kto w styczniu był prymusem na poszczególnych rynkach?

Klasyki motoryzacji. 27 lat temu wyprodukowano ostatniego Żuka

27 lat temu z taśmy produkcyjnej zjechał ostatni Żuk. Lekki samochód dostawczy z Lublina oparty na konstrukcji Warszawy m20 był nie tylko odpowiedzią na potrzeby krajowego rynku, ale i był świetnym towarem eksportowym. Przypomnijmy sobie jego historię.

Polacy już wnioskują o dopłaty do aut elektrycznych. Ile można dostać?

Nowy program dopłat do zakupu lub leasingu samochodów elektrycznych ruszył 3 lutego. Na ten moment złożono blisko 400 wniosków. O jakie kwoty można się ubiegać?

Rejestracja samochodu w Polsce przez obcokrajowca

Obcokrajowcy planujący pobyt w Polsce dłuższy niż 6 miesięcy muszą zarejestrować swój pojazd, niezależnie od tego, czy przyjechali z własnym, czy planują kupić nowy. Rejestracja jest konieczna do legalnego poruszania się po drogach oraz świadczenia usług transportowych. Formalności można załatwić w urzędzie zgodnym z miejscem zameldowania, ale co w przypadku braku meldunku? Gdzie szukać pomocy?

REKLAMA

System "RedLight": Czy naprawdę poprawia bezpieczeństwo?

System "RedLight", czyli kamery rejestrujące przejazd na czerwonym świetle, budzi wiele kontrowersji wśród kierowców. Czy słusznie? Czy kamery rejestrujące przejazd na czerwonym świetle rzeczywiście zmniejszają liczbę wypadków i poprawiają bezpieczeństwo, czy może są jedynie kolejnym narzędziem do generowania przychodów dla budżetu? Przyjrzyjmy się faktom.

KGP: 96 923 interwencji, 247 wypadków drogowych, 23 ofiary śmiertelne. [Podsumowanie tygodnia]

Komenda Główna Policji opublikowała najświeższe dane dotyczące interwencji policjantów za weekend. Poniżej znajduje się podsumowanie ostatniego tygodnia. Policjanci w ubiegłym tygodniu przeprowadzili 96 923 interwencji. Byli wzywani do 247 wypadków drogowych.

NaszEauto nie dla wszystkich. Kto nie skorzysta z programu?

Dlaczego program NaszEauto (dawniej „Mój Elektryk 2.0”) mający wspierać elektromobilność w Polsce budzi kontrowersje? Kto, po wprowadzonych w drugiej edycji zmianach, nie ma możliwości skorzystać z dofinasowania?

Jazda pod prąd na S7. 66-latka nie wiedziała, w którym miejscu popełniła błąd

Nietypowe zgłoszenie odebrali policjanci na skrzynkę "Stop agresji drogowej". Na nagraniu, które podesłał kierowca, widać auto jadące drogą ekspresową pod prąd. 66-latka nie zdawała sobie sprawy z tego, że jechała niezgodnie z przepisami.

REKLAMA

Odcinkowy pomiar prędkości, system RedLight i fotoradar [Nowe lokalizacje]

Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym poinformowało o uruchomieniu nowego odcinkowego pomiaru prędkości, systemu RedLight w nowej lokalizacji oraz fotoradaru. Gdzie kierowcy nieprzestrzegający przepisów ruchu drogowego mogą liczyć się z mandatami i punktami karnymi?

Branża TSL w 2025 r. - najważniejsze trendy. Transformacja cyfrowa, regionalizacja łańcuchów dostaw, restrukturyzacja

W 2025 r. spodziewane jest ożywienie polskiej gospodarki. Według prognoz PKB wzrośnie do 3,7 proc. wobec 3,1 proc. w 2024 roku. – Aby wykorzystać prognozowane przyspieszenie firmy muszą wziąć pod uwagę trendy, które będą kształtować sektor transportu, spedycji i logistyki w 2025 roku, jednocześnie zmieniając oblicze całej branży – mówi Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

REKLAMA