Automatyczna skrzynia biegów - rodzaje przekładni i zasady działania

Z czym kojarzy się komfort jazdy? To przede wszystkim luksusowe wnętrze, miękko pracujące zawieszenie i... automatyczna skrzynia biegów. Automat daje ogromną wygodę eksploatacyjną. Sprawia, że kierowca praktycznie wcale nie musi zajmować się doborem przełożeń, a może skupić się na obranym kierunku jazdy. To jednak nie koniec jej zalet. Przekładnie automatyczne oznaczają również wysoki komfort poruszania się w ruchu miejskim, eliminują konieczność wciskania pedału sprzęgła i przy okazji w nowoczesnych wersjach optymalizują wyniki spalania.

Zobacz również: Jak działa bezstopniowa skrzynia biegów?

Automatyczna skrzynia biegów nie jest wynalazkiem współczesnym. Jej genezy należy bowiem poszukiwać w początkach motoryzacji. W roku 1904 powstała przekładnia zdolna do zmiany biegów w zależności od obciążenia. Pierwowzór obecnie spotykanych automatów powstał jednak dopiero w roku 1921. Rozwiązanie niestety musiało chwilę poczekać na popularyzację, a jednym z ważniejszych kroków na jej drodze stał się rok 1940 i wprowadzenie automatycznej przekładni do oferty marki Oldsmobile. W tamtym czasie kupujący musiał dopłacić za nią... 57 dolarów!

Zobacz również: Skrzynia DSG - awarie, opinie, eksploatacja. Co musisz wiedzieć?

W świadomości kierowców na ogół pojawia się jedna automatyczna skrzynia biegów. Rodzaje występujących na rynku przekładni nie zawsze są jasne dla właścicieli samochodów. Ignorowanie charakterystyki przekładni może być jednak poważnym błędem, który sprawi że prowadzący nie będzie się mógł cieszyć w pełni z wybranego samochodu. Czemu? Chociażby dlatego, że różne rodzaje automatów pasują do różnych charakterów eksploatacji. Dla przykładu niezwykle szybko zmieniająca przełożenia skrzynia DSG świetnie sprawdza się w autach sportowych, ale w zamian szarpie podczas jazdy miejskiej z niską prędkością.

Automatyczna skrzynia biegów - rodzaje przekładni:

1. Skrzynia z przekładnią hydrokinetyczną:
   • To najbardziej podstawowy rodzaj automatycznej skrzyni biegów spotykanej na rynku. Choć była niezwykle popularna jeszcze dwie dekady temu, dziś powoli zaczyna zanikać. Powód? Brak mechanicznego połączenia między silnikiem a układem przeniesienia napędu niestety powoduje duże straty energii. A te osłabiają osiągi i windują wyniki spalania. Z drugiej strony automatyczna skrzynia biegów wyposażona w przekładnię hydrokinetyczną sterowaną zaworami lub ciśnieniem oleju okazuje się wyjątkowo trwała i gwarantuje płynność oraz komfortową jazdę.
   • Oznaczenia skrzyni z przekładnią hydrokinetyczną: 9G-TRONIC
2. Skrzynia bezstopniowa:
   • To dość specyficzny typ skrzyni automatycznej, w której kierowca przyspiesza, silnik osiąga wysokie obroty i te zatrzymują się w miejscu. Przełożenia zmieniają się bowiem w tle, a wszystko za sprawą przekładni zbudowanej z dwóch stożków i metalowego pasa. Stożki przesuwają się ze strony szerszej na węższą. Wraz z naciąganiem pasa i przy wykorzystaniu sprzęgła dochodzi do zmiany przełożenia. Skrzynie bezstopniowe oferują duży komfort jazdy - biegi są zmieniane bez szarpnięć. Z drugiej strony może dość mocno ograniczać możliwości jednostki napędowej.
   • Oznaczenia skrzyń bezstopniowych: CVT, Multitronic
3. Zautomatyzowana skrzynia biegów:
   • ​​​​​​​​​​​​​​Z konstrukcyjnego punktu widzenia zautomatyzowana skrzynia biegów przypomina klasycznego manuala. Różnica polega jednak na tym, że obsługą sprzęgła zajmuje się mikroprocesor. Kierowca w celu wrzucenia biegu wyższego lub niższego musi jedynie wcisnąć manetkę przy kierownicy lub przesunąć gałkę zmiany biegów. Zautomatyzowana skrzynia biegów bez wątpienia ułatwia jazdę. Ma jednak też zasadnicze wady. Po pierwsze działa naprawdę powolnie. Po drugie podczas zmiany biegów szarpie.
   • Oznaczenia zautomatyzowanych skrzyń biegów: Easytronic, Selespeed, Sensodrive, Dualogic
4. Skrzynia dwusprzęgłowa:
   • ​​​​​​​​​​​​​​To dwa sprzęgła i właściwie dwie przekładnie. W ten sposób zmiana przełożenia na wyższe lub niższe zajmuje ułamek sekundy - czas jest tak krótki, że nie może go nawet pobić kierowca rajdowy obsługujący skrzynię manualną! Co to daje? Po pierwsze poprawia osiągi pojazdu. Po drugie obniża zapotrzebowanie na paliwo. Skrzynia dwusprzęgłowa ma jednak i wady. A tą jest chociażby ograniczona trwałość.
   • Oznaczenia skrzyń dwusprzęgłowych: DSG, PowerShift, TCT, DCT, S-Tronic