Cysterna na drodze - czyli jak przygotować ładunek niebezpieczny do transportu

W większości są to przepisy techniczne oparte o doświadczenie najwyższej klasy specjalistów światowych z różnych dziedzin nauki. Przepisy te również wykorzystują doświadczenia z zaistniałych awarii i wypadków. Wreszcie przepisy ADR łączą umiejętnie wymogi bezpieczeństwa z ekonomiką transportu wskazując granice, których przekraczać nie wolno. Temu celowi służą różne wyłączenia uwzględniające przewóz niewielkich ilości towarów niebezpiecznych.

Już sama objętość przepisów ADR świadczy, że ich poznanie i wdrożenie do praktyki konkretnego przedsiębiorstwa nie jest łatwe. Dlatego powołano doradców ds. bezpieczeństwa w przewozie towarów niebezpiecznych, którzy po ukończeniu specjalnych kursów szkoleniowych zdają egzamin kompetencyjny przez państwową komisja i po uzyskaniu pozytywnej oceny otrzymują Certyfikat doradcy ważny na 5 lat stając się specjalistami w dziedzinie bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych.

---

Proces szkolenia i egzaminowania doradcy jest precyzyjnie opisany w przepisach ADR. W zasadzie każdy doradca DGSA jest osobą o wysokich kwalifikacjach i jest dobrze przygotowany do pełnienia swych podstawowych obowiązków jakimi jest wspieranie działań zapobiegających zagrożeniom dla osób, mienia i środowiska związanych z przewozem towarów niebezpiecznych.

Doradca DGSA jest jedną z niewielu funkcji, które są prawnie wymagane i każdy przedsiębiorca zajmujący się pakowaniem, załadunkiem, napełnianiem lub rozładunkiem towarów niebezpiecznych ma obowiązek wyznaczyć jednego lub więcej doradców. W ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych z 2011 roku obowiązek ten doprecyzowano do sytuacji, gdy przedsiębiorca nadał towar niebezpieczny w ilości wymagającej oznakowania pojazdu pomarańczową tablica ostrzegawczą.

---

Doradca DGSA

Od tego momentu przedsiębiorca musi wyznaczyć doradcę DGSA.

Przepisy prawne precyzują obowiązki doradcy. Głównym zadaniem doradcy jest , przy zachowaniu odpowiedzialności przedsiębiorcy, dążenie, przy zastosowaniu wszystkich dostępnych środków i działań, do ułatwienia prowadzenia działalności polegającej na przewozie towarów niebezpiecznych zgodnie z odpowiednimi wymaganiami i w możliwie najbezpieczniejszy sposób. Działania doradcy prowadzone są w granicach określonych prawem i zakresem działalności przedsiębiorstwa.

W odniesieniu do działalności przedsiębiorstwa, doradca powinien w szczególności:

• śledzić zgodność tej działalności z wymaganiami dotyczącymi przewozu towarów niebezpiecznych,

• doradzać przedsiębiorcy w zakresie wymagań dotyczących przewozu t.n.,

• zbierać informacje o obrocie i przygotować roczne sprawozdanie z działalności przedsiębiorstwa w zakresie przewozu t.n.,

---

Obowiązki doradcy obejmują również śledzenie praktyk i procedur stosowanych w przedsiębiorstwie związanych z przewozem towarów niebezpiecznych, a przede wszystkim:

• procedur dotyczących identyfikacji towarów niebezpiecznych (klasyfikowania, doboru opakowań, oznakowania),

• praktyk wymagań specjalnych związanych z przewozem w przypadku stosowania, doboru i zakupu środków transportu,

• procedur służących sprawdzeniu wyposażenia używanego w związku z przewozem, załadunkiem i rozładunkiem t.n.,

• prawidłowego szkolenia pracowników przedsiębiorstwa,

• wprowadzania procedur ratowniczych,

• prowadzenia dochodzeń celem ustalenia okoliczności, przyczyn i działań zapobiegawczych wypadków i awarii z udziałem towarów niebezpiecznych,

• uwzględniania przepisów i wymagań przy doborze podwykonawców lub partnerów,

• sprawdzeniu, czy wszyscy pracownicy zaangażowani w przewóz, załadunek lub rozładunek otrzymali szczegółowe procedury postępowania i instrukcje,

• wprowadzeniu procedur kontrolnych dotyczących sprawdzenia czy środek transportu jest wyposażony w wymagane dokumenty i sprzęt kontrolny.

---

Jak wynika z powyższego wykazu obowiązków doradcy, przedsiębiorca, który poważnie traktuje bezpieczeństwo w przewozie towarów niebezpiecznych może w pełni zdać się na doradcę, który właściwie usytuowany w przedsiębiorstwie - będzie gwarantem tego bezpieczeństwa. 

Będzie on zarówno kontrolerem, czy przewóz odbywa się w sposób bezpieczny przy spełnieniu wszystkich wymagań technicznych, organizacyjnych przez pracowników posiadających pełną wiedzę o warunkach transportu. Doradca tez jest gwarantem stosowania procedur zgodnych z wymogami ADR, a w przypadku ich braku – powinien takie procedury opracować i wdrożyć. 

Szkolenie kierowców

Wreszcie doradca jest odpowiedzialny za przeszkolenie pracowników niepodlegających szkoleniom specjalistycznym (szkoleniom specjalistycznym podlegają np. kierowcy). Mimo, że odpowiedzialność prawna za zapewnienie bezpieczeństwa w przewozie towarów niebezpiecznych spoczywa na przedsiębiorcy, to w przypadku wyznaczenia doradcy, na nim spoczywa również odpowiedzialność karna w przypadku niewłaściwego spełniania lub zaniechania obowiązków doradcy DGSA opisanych w przepisach ADR.

Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że powołanie doradcy nie dotyczy wyłącznie firm transportowych. Obowiązek taki spoczywa na każdym uczestniku transportu np. nadawców czyli producentów materiałów niebezpiecznych, hurtowniach, magazynach, załadowcach czyli przedsiębiorstwach logistycznych itd.