Przeniesienie kosztów opłaty drogowej na usługobiorcę. Jak rozliczyć VAT.

W związku z powyższym powzięto wątpliwość czy opłata drogowa, której kosztami Spółka obciąża nabywców usług powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT, a jeśli tak to według jakiej stawki podatku.

W celu ustalenia stawki podatku VAT właściwej dla zwrotu opłaty drogowej, w pierwszej kolejności należy określić charakter prawny obciążenia usługobiorcy ww. kosztami. Jak wynika z zadanego pytania, Spółka świadczy usługi transportowe. 

Zwrot kosztów za korzystanie z płatnych dróg

Z tytułu rzeczonych usług oprócz wynagrodzenia za usługę, otrzymuje od kontrahentów również zwrot kosztów opłaty za korzystanie z płatnych dróg krajowych. W niniejszym przypadku kluczowym jest zbadanie czy zwrot kosztów ww. opłaty stanowi czynność odrębną od usługi transportowej.

Analizę niniejszego problemu należy rozpocząć od zacytowania przepisu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawa o VAT), który stanowi iż podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem zaś jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Powyższy przepis prawa podatkowego, stanowi implementację art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (zwanej dalej Dyrektywą), tj. w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77 (przywołane artykuły nie znajdują w analizowanej sprawie zastosowania), podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

---

Ponadto w myśl art. 78 Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje również podatki, opłaty i podobne należności z wyłączeniem podatku od wartości dodanej. Zgodnie z ww. przepisem, podstawa opodatkowania obejmuje dodatkowe koszty, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi sprzedawca obciąża nabywcę.

Opłaty za drogi w ramach usługi transportowej

Mając na uwadze przywołane powyżej regulacje, należy wskazać, iż wszelkie koszty bezpośrednio związane z daną usługą, które zwiększają kwotę należną z tytułu transakcji, powinny być włączony do podstawy opodatkowania. Włączenie tych kosztów do podstawy opodatkowania oznacza, iż nie stanowią one odrębnego świadczenia, lecz traktuje się je jako element świadczenia zasadniczego. Tym samym w odniesieniu do przedmiotowych kosztów zastosowanie znajduje stawka podatku właściwa dla świadczenia zasadniczego.


Odnosząc powyższe na grunt analizowanego stanu faktycznego należy wskazać, że obciążenie usługobiorców kosztami opłaty za korzystanie z płatnych dróg krajowych nie stanowią transakcji odrębnej i niezależnej od usługi transportowej. Tym samym rzeczona opłata stanowi element wynagrodzenia z tytułu usługi transportowej.

---

Powyższa kwalifikacja przedmiotowej czynności znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Dla przykładu, w orzeczeniu w sprawie C- 349/96 pomiędzy Card Protection Plan Ltd (CPP) a Commissioners of Customs and Excise (Wielka Brytania) Trybunał dokonał wykładni pojęcia “świadczenie złożone”(mixed supply) oraz wskazał zasady jego opodatkowania. 

Opłata drogowa razem z usługą transportową

Trybunał wskazał, iż w przypadku świadczeń złożonych o zasadach opodatkowania czynności pomocniczych decyduje zawsze charakter czynności zasadniczej. W tym przypadku do usług pomocniczych stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej; usługę należy uznać więc za usługę pomocniczą, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz środek do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej. 


Reasumując opłata drogowa, której kosztami usługodawca obciąża kontrahenta, powinna być uwzględniona w podstawie opodatkowania i opodatkowaną stawką podatku VAT właściwą dla danej usługi transportowej.