Pora roku a dobór oleju silnikowego. Czy zimą należy stosować inny olej niż latem?

Pierwsze, co powinniśmy zrobić, to sprawdzić czy nie zbliża się termin wymiany oleju. Jeśli wypada on w środku zimy, to lepiej wymienić go jesienią i nie martwić się o ochronę silnika. Podczas eksploatacji w silniku olej traci swoje właściwości i może się okazać, że podczas dużych wahań temperatury oraz w wysokiej wilgotności w czasie zimy silnik naszego auta nie będzie odpowiednio chroniony.

Dlatego warto używać olejów najwyższej jakości, najlepiej olejów w pełni syntetycznych. Oleje te lepiej znoszą duże amplitudy temperatur i dłużej zachowują właściwości nadane przez bogaty pakiet dodatków. Oleje syntetyczne produkowane są także w niższych lepkościach, co ma szczególne znaczenie podczas rozruchu zimnego silnika w bardzo niskich temperaturach.

Zobacz też: Co to jest niskotemperaturowa lepkość oleju?

Jeżeli decydujemy się na wymianę oleju, to sprawdźmy, co zaleca producent pojazdu, a dokładnie naszego silnika. Wymagania lepkościowe oraz jakościowe można znaleźć w instrukcji obsługi lub w autoryzowanej stacji danej marki. Stosowanie oleju zgodnego z tymi zaleceniami przez producenta, zapewnia najlepszą ochronę silnika, a także zabezpiecza przed utratą gwarancji w przypadku nowszych pojazdów.

Lepkość oleju najczęściej wyrażana jest za pomocą specyfikacji SAE i widoczna jest na przedniej etykiecie butelki oleju, np. 5W-30. Pierwsza część symbolu („5W”) oznacza lepkość w niskich temperaturach, druga w wysokich. Im niższa wartość przy symbolu „W”, tym olej ma niższą lepkość w niskich temperaturach. Ma tym samym niższą temperaturę płynięcia, czyli temperaturę, w której kończą się właściwości smarne oleju. Dzięki niższej lepkości olej może lepiej chronić silnik w zimie. Niska lepkość oleju w niskich temperaturach ma szczególne znaczenie podczas zimnych rozruchów, gdyż stwarza mniejsze opory przeciw płynięciu co wpływa na łatwiejsze zasysanie oleju z miski olejowej i toczenia oleju w całym układzie smarowania.

Zobacz też: Dlaczego zbyt częsta wymiana oleju silnikowego szkodzi

Dlatego też, większość producentów olejów tworzy uniwersalne oleje silnikowe, zarówno na letnie, jak i zimowe warunki pogodowe. Ma to praktyczne skutki, bo nie trzeba zmieniać oleju przy każdorazowej zmianie klimatu. Lepkości nisko- i wysokotemperaturowe są dobrane w taki sposób, by olej doskonale chronił silnik w każdych warunkach.

Przykładem oleju, który idealnie znosi niskie temperatury jest Castrol EDGE 0W-40, którego temperatura płynięcia to -60°C. Takie parametry dają gwarancję odpowiedniego filmu olejowego nawet w najbardziej ekstremalnych temperaturach występujących w Polsce.

Uniwersalne oleje silnikowe mają także wyższy wskaźnik lepkości w porównaniu z olejami sezonowymi. Oznacza to, że zależność lepkości od temperatury otoczenia jest mniejsza, a olej dłużej i lepiej chroni silnik. Obecnie produkowane oleje silnikowe mają Viscosity Index na poziomie 160-170, podczas gdy w przypadku olejów sezonowych jest to około 100. Wysoki wskaźnik lepkości w olejach syntetycznych umożliwia stosowanie olejów w wydłużonych przebiegach między wymianami. W zależności od zaleceń producenta olej taki można wymieniać nawet co 30 tys. km lub co 2 lata, bez względu na warunki atmosferyczne.

Zobacz też: Co oznaczają symbole na pojemnikach olei silnikowych?

Wbrew obiegowym opiniom, oleje energooszczędne o niskiej lepkości, np. SAE 0W-20, doskonale chronią silnik także w wysokich temperaturach. Wszystko dzięki w pełni syntetycznym bazom olejowym oraz starannie dobranym dodatkom, które tworzą odpowiedni film olejowy, także w ciepłym klimacie.

Jakość oleju natomiast, ukryta jest w specyfikacjach, które spełnia dany olej. Są one najczęściej umieszczone na tylnej etykiecie butelki z olejem. Trzy najczęściej spotykane typy specyfikacji to: amerykańska specyfikacja API, europejska ACEA oraz liczne specyfikacje producentów silników. Wymagania jakościowe producentów pojazdów opierają się najczęściej na którejś z nich i warto korzystać z olejów posiadających najwyższe specyfikacje. Natomiast żadna specyfikacja jakościowa nie różnicuje olejów ze względu na klimat, w którym jeździ samochód.

Wskazane powyżej cechy i właściwości olejów silnikowych pokazują, że są one obecnie produkowane dla uniwersalnych zastosowań. Natomiast jakość ochrony w mieszanych, a przy tym i ekstremalnych warunkach, dość silnie zależy od jakości stosowanego oleju. A zatem, jeśli wiemy, że olej może nie wytrzymać ciężkich zimowych warunków, warto dokonać jego wymiany przed zimą.

Autor: Tomasz Makomaski (Dział Techniczny Castrol)