Czego możemy żądać od sprawcy wypadku?

Wraz z upływem lat poszerza się katalog roszczeń, jakie mogą wysuwać ofiary wypadku drogowego względem ubezpieczyciela sprawcy (zapewniającego ochronę z tytułu OC). Warto choćby przypomnieć, że w marcu 2018 r. Sąd Najwyższy poprzez trzy uchwały potwierdził prawo bliskich ofiary wypadku znajdującej się w stanie terminalnym lub wegetatywnym do dodatkowego zadośćuczynienia za brak kontaktu z chorym. Już niebawem ten najważniejszy polski sąd może także wydać uchwałę wskazującą na prawo osób bliskich opiekujących się ofiarą wypadku do wynagrodzenia za sprawowaną opiekę (zastępującą usługi wynajętego opiekuna).

Ze względu na mnogość możliwych powodów wypłacenia rekompensaty i systematyczne wydłużanie się ich listy wiele osób do końca nie wie, jakie dokładnie roszczenia można wysuwać wobec ubezpieczyciela sprawcy wypadku. Właśnie dlatego eksperci porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl postanowili przybliżyć i usystematyzować temat możliwych roszczeń.

Jakie świadczenia są dostępne dla poszkodowanych w wypadkach?

Tak jak już wspomnieliśmy, orzecznictwo krajowych sądów (przede wszystkim Sądu Najwyższego) wywiera duży wpływ na interpretację przepisów dotyczących świadczeń dla ofiar wypadków drogowych oraz ich rodzin.

„Istnieją jednak pewne kategorie świadczeń za szkody majątkowe (odszkodowań) i świadczeń za szkody niemajątkowe (zadośćuczynień), których przyznanie nie wzbudza żadnych wątpliwości i nie wymaga powoływania się na wyroki innych sądów” - wyjaśnia Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.

Informacji o dostępnych rodzajach świadczeń dla ofiar wypadków drogowych oraz ich bliskich osób trzeba szukać w kodeksie cywilnym. Wspomniany kodeks w artykułach 444 - 447 wymienia następujące świadczenia, które mogą być związane z wypadkiem drogowym:

• zapłata (na żądanie poszkodowanego dokonana „z góry”) wszystkich uzasadnionych i celowych kosztów leczenia (także w ramach prywatnej służby zdrowia)
• zwrot kosztów leczenia i pogrzebu ofiary wypadku (jest on wypłacany osobie, która poniosła wspomniane koszty)
• zapłata za koszty przygotowania do innego zawodu dla osoby, która stała się inwalidą na wskutek wypadku
• świadczenie na rzecz rodzin ofiar wypadku znajdujących się w stanie wegetatywnym lub terminalnym (związane z brakiem możliwości utrzymywania normalnych więzów rodzinnych)
• świadczenie przyznawane uprawnionym osobom na miejsce alimentów, które wcześniej musiał płacić zmarły (np. na rzecz nieletnich dzieci)
• tymczasowa renta przyznawana jeśli w dniu orzeczenia sądowego nie można jeszcze ustalić wszystkich skutków wypadku
• zadośćuczynienie pieniężne dla członków najbliższej rodziny związane ze śmiercią ofiary wypadku
• świadczenie kompensujące pogorszenie się warunków życia najbliższej rodziny zmarłej ofiary wypadku
• renta wypłacana w związku z: wyższymi kosztami leczenia i rehabilitacji, całkowitą / częściową utratą zdolności do pracy i / lub ograniczeniem perspektyw zarobkowych w przyszłości
• zadośćuczynienie za cierpienie fizyczne oraz psychiczne ofiary wypadku (uwaga: takie zadośćuczynienie mogą otrzymać spadkobiercy jeśli jeszcze za życia poszkodowanego doszło do wytoczenia powództwa sądowego albo pisemnego uznania roszczenia przez ubezpieczyciela)

„Jak nietrudno zauważyć, powyższa lista świadczeń jest stosunkowo obszerna. Często zdarza się, że poszkodowany albo jego krewny może uzyskać przynajmniej kilka różnych świadczeń (np. rentę za utratę zdolności do pracy, zadośćuczynienie za cierpienie i zwrot kosztów leczenia)” - dodaje Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.

Warto nadmienić, że ofierze wypadku drogowego przysługuje dodatkowo rekompensata poniesionych szkód na mieniu. Przykładem jest chociażby podarte ubranie, uszkodzony samochód lub zniszczony rower.

Roszczenia z OC nie trzeba składać od razu po wypadku

Mnogość różnych roszczeń, których można dochodzić od ubezpieczyciela sprawia, że niektóre ofiary wypadku drogowego lub ich rodziny nie od razu wnioskują o wypłatę wszystkich dostępnych świadczeń. Czasem poszkodowany albo jego krewny dopiero po jakimś czasie dowiaduje się, że istnieje możliwość otrzymania większej kwoty od ubezpieczyciela.

Perspektywa wypłaty większej sumy kompensującej skutki wypadku może czasem pojawić się na skutek orzecznictwa sądów. „Aktualny przykład stanowią uchwały Sądu Najwyższego z marca 2018 roku, które sprawiły, że wiele rodzin osób pozostających na wskutek wypadku w stanie terminalnym lub wegetatywnym zaczęło domagać się dodatkowego zadośćuczynienia” - wskazuje Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.

Termin przedawnienia roszczenia to czasem nawet 20 lat

Dochodzenie roszczeń związanych z wypadkiem drogowym na pewno ułatwiają przepisy kodeksu cywilnego określające terminy przedawnienia. Wspomniane terminy wynoszą:

• trzy lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie oraz ubezpieczycielu odpowiedzialnym za naprawienie tej szkody oraz dziesięć lat od dnia wypadku - termin stosowany w przypadku szkód majątkowych
• trzy lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie oraz ubezpieczycielu odpowiedzialnym za naprawienie tej szkody - termin stosowany w przypadku szkód osobowych
• co najmniej dwa lata od osiągnięcia pełnoletności przez małoletnią ofiarę wypadku - to dodatkowy termin dotyczący szkód osobowych

O wiele dłuższy termin przedawnienia roszczeń dotyczących wypadku (aż 20 lat od daty zdarzenia) jest brany pod uwagę, jeżeli szkody powstały na wskutek drogowego przestępstwa.

„Termin przedawnienia wynoszący 20 lat będzie stosowany również wtedy, gdy sprawcy wypadku nie można zidentyfikować (zobacz uchwała Sądu Najwyższego z 29 października 2013 r. - sygnatura akt III CZP 50/13). W takiej sytuacji poszkodowani albo ich rodziny kierują roszczenia do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego” - przypomina Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl. 

Źródło: Ubea.pl