REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Historia motoryzacji: omnibusy i silniki parowe

Jakubowski Ryszard
Jeden z pierwszych silników parowych
Jeden z pierwszych silników parowych

REKLAMA

REKLAMA

Wśród historyków nie ma zgody co do tego, kiedy powstał pierwszy pojazd napędzany zamontowanym na nim silnikiem cieplnym. W archiwach zachowały się pochodzące z 1740 roku rysunki działa samobieżnego, również napędzanego energią pary wodnej. Nie wiadomo, czy kiedykolwiek je zbudowano, czy też były to tylko niezrealizowane projekty prawie już w historii motoryzacji zapomniane.

REKLAMA

Pod koniec XVIII wieku angielski inżynier William Murdock skonstruował sporej wielkości model pojazdu napędzanego maszyną parową. Maszyna ta, jak się okazało, miała moc znacznie przewyższającą zapotrzebowanie i model osiągnął podczas prób tak dużą prędkość, że wymknął się spod kontroli konstruktora, siejąc przerażenie wśród niespodziewających się niczego przechodniów. Eksperyment ponoć zakończył się śmiercią miejscowego duszpasterza, który dostał zawału serca na widok buchającej parą zabawki, pędzącej ulicą.

REKLAMA

Niedługo potem rozpoczęła się era omnibusów – autobusów, napędzanych maszynami parowymi. Pierwszą w historii motoryzacji regularną komercyjną linię omnibusową uruchomiono w 1831 roku między Londynem a Statford. Podobne pojazdy niedługo potem pojawiły się w Francji. W 1873 wyruszył na drogi francuski omnibus, znacznie ulepszony i bardziej komfortowy od poprzednich. Miał już dwie niezależne maszyny parowe, napędzające każde z tylnych kół oddzielnie, a komfort podróżowania znacznie podnosiły zastosowane po raz pierwszy w tego typu pojeździe resory piórowe oraz koła z oponami z masywnej, litej gumy. Maszyny parowe napędzały koła nie bezpośrednio, jak we wcześniej produkowanych omnibusach, lecz za pomocą przekładni łańcuchowej. Pojazd ten był bardzo szybki jak na tamte czasy. Uzyskiwał przeciętną prędkość na dłuższych trasach ponad 40 km/godz.

Zobacz też: Historia motoryzacji: od starożytności do XVII wieku

Czy można lepiej?

REKLAMA

Równolegle z pracami nad ulepszeniem napędu parowego prowadzono próby z zastosowaniem bardziej ekonomicznego napędu spalinowego, w którym energia uzyskiwana w procesie spalania paliwa byłaby zamieniana bezpośrednio na pracę. Już w 1800 roku emerytowany major Isaac de Rivaz skonstruował pierwszy w historii motoryzacji silnik spalinowy, w którym spalana była mieszanka gazu świetlnego i powietrza, zapalana za pomocą iskry elektrycznej. Jak widać niewiele od ponad 200 lat się zmieniło w rozwiązaniach stosowanych w silnikach spalinowych. Różnica polegała jedynie na tym, że posuwisty ruch tłoka był przenoszony przez mechanizm korbowy na koło zamachowe, znajdujące się ponad cylindrem, a z niego za pomocą sznura „bez końca” na układ jezdny tego osobliwego wehikułu.

W roku 1835 inżynier Thomas Davenport skonstruował i wypróbował pojazd, napędzany silnikiem elektrycznym, do którego energię dostarczała bateria złożona z kilku ogromnych mokrych ogniw. Mniej więcej w tym samym czasie szkocki biznesmen Robert Anderson prowadził na Wyspach Brytyjskich doświadczenia z powozem, napędzanym elektrycznie. Równolegle z nim projektował swój elektryczny samochód  holenderski profesor Sibrandus Stratingh Groningen.  Jedynym trudnym do rozwiązania problemem, który spowodował zaniechanie na początku XX wieku prac nad ekologicznym, elektrycznym napędem, było wytwarzanie i gromadzenie energii elektrycznej w pojeździe autonomicznym, czyli nie korzystającym z zewnętrznych źródeł zasilania. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Elektryczny rekordzista

Mimo to pojazdy eksperymentalne miały znaczące osiągnięcia, np. już w kwietniu 1989 roku samochód napędzany silnikiem elektrycznym, jako pierwszy w historii motoryzacji pojazd naziemny osiągnął prędkość ponad 100 km/godz., a niedługo potem inny samochód z napędem elektrycznym ustanowił trudny do pobicia w tamtych czasach rekord prędkości, wynoszący aż 105,88 km/godz. Niestety, seryjnie produkowane na przełomie wieków pojazdy elektryczne miały znacznie gorsze osiągi. Wiele z nich nie było w stanie jechać szybciej, niż 30 km/godz. co nie stanowiło żadnej konkurencji dla coraz szybszych samochodów z silnikami spalinowymi i spowodowało zaniechanie prac nad napędem elektrycznym na wiele dziesięcioleci.

Zobacz też: Jak zarejestrować auto zabytkowe kupione za granicą?

W tym czasie nastąpił niezwykle szybki rozwój napędu spalinowego. W 1860 roku powstał silnik spalinowy, w którym spalanie mieszanki paliwowo-powietrznej odbywało się naprzemian po obu stronach tłoka. W silniku tym zastosowano pierwszy w historii motoryzacji prymitywny układ rozrządu, dzięki któremu gazowe paliwo było dostarczane do cylindra w odpowiednim czasie po odpowiedniej stronie tłoka. Niedługo potem, w 1862 roku francuski inżynier Alphonse Beau de Rochas zaprojektował pierwszy w historii motoryzacji silnik spalinowy czterosuwowy. Silnik ten nie został jednak nigdy zbudowany, choć jego rozwiązania konstrukcyjne z wielkim powodzeniem zastosował niemiecki konstruktor-wynalazca, Nikolaus Otto w swojej maszynie, zasilanej paliwem gazowym, z zapłonem iskrowym.

Był to pierwowzór współczesnego silnika spalinowego, w którym, tak samo jak w nowoczesnym silniku, mieszanka paliwowo-powietrzna była zasysana do cylindra, następnie sprężana i zapalana we właściwym momencie przez iskrę elektryczną. Silnik, pracujący w oparciu o tę zasadę zastosował w swoim osobliwym pojeździe w 1875 roku wiedeński ślusarz Siegfried Marcus. Skonstruowany przez niego pojazd można uznać za pierwszy w historii motoryzacji samochód z silnikiem spalinowym. Osiągał on prędkość zaledwie kilku kilometrów na godzinę, a hałas jaki wytwarzał w połączeniu z przykrym zapachem wydobywających się z niego spalin spowodowały, że policja zabroniła konstruktorowi poruszania się nim po mieście. 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Moto
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od stycznia 2025 r. nowe obowiązki właścicieli i zarządców niektórych budynków. Wysyp stacji ładowania aut elektrycznych już się zaczął

W ewidencji Urzędu Dozoru Technicznego widnieje już ponad 10 200 punktów ładowania aut elektrycznych. Tylko w listopadzie ich liczba wzrosła o przeszło 760! Tak gwałtowne przyspieszenie w budowie infrastruktury dla elektryków ma związek z przepisami, które wchodzą w życie 1 stycznia – oceniają eksperci Powerdot. Jest też inna przyczyna.

CANARD: Uruchomiono dwa nowe odcinkowe pomiary prędkości

Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym (CANARD) poinformowało o uruchomieniu dwóch kolejnych odcinkowych pomiarów prędkości. Jeden z nich został uruchomiony na trasie A1, a drugi na DW935. 

KGP: 100 285 interwencji, 385 wypadków drogowych, 23 ofiary śmiertelne. [Podsumowanie tygodnia]

Komenda Główna Policji opublikowała najświeższe dane dotyczące interwencji policjantów za weekend. Poniżej znajduje się podsumowanie ostatniego tygodnia. Policjanci w ubiegłym tygodniu przeprowadzili 100 285 interwencji. Byli wzywani do 385 wypadków drogowych.

Zmienią się zasady nakładania opłat drogowych: opłata infrastrukturalna, opłata nakładana ze względu na emisję CO2, opłata nakładana ze względu na zanieczyszczenie powietrza [Projekt ustawy]

Zmienią się zasady nakładania opłat drogowych: opłata infrastrukturalna, opłata nakładana ze względu na emisję CO2, opłata nakładana ze względu na zanieczyszczenie powietrza. Projekt ustawy trafił do uzgodnień i konsultacji.

REKLAMA

Jak zarządzać flotą pojazdów elektrycznych

Badania rynkowe pokazują, że główne obawy, potrzeby i oczekiwania użytkowników elektromobilności, zarówno w firmach, jak i wśród indywidualnych konsumentów, dotyczą infrastruktury ładowania, zasięgu pojazdów elektrycznych oraz kosztów ich eksploatacji. To właśnie te kwestie stanowią obecnie największe wyzwania techniczne w procesie elektryfikacji flot. Dodatkowym wyzwaniem jest przekonanie pracowników do adaptacji nowych technologii.

Dlaczego bieżnik w oponach na tej samej osi musi być taki sam?

Dobre opony to podstawa bezpiecznej jazdy. Warto wiedzieć, że bieżnik w oponach na tej samej osi musi być taki sam. To ważne, zwałszcza w przypadku decyzji o wypłacie ubezpieczenia. Ostatnio Rzecznik Finansowy wydał interpretację dla wszystkich ubezpieczycieli odnośnie do wysokości bieżnika na tej samej osi pojazd. Jak to jest więc z tymi bieżnikami?

KGP: 82 680 interwencji, 327 wypadków drogowych, 23 ofiary śmiertelne. [Podsumowanie tygodnia]

Komenda Główna Policji opublikowała najświeższe dane dotyczące interwencji policjantów za weekend. Poniżej znajduje się podsumowanie ostatniego tygodnia. Policjanci w ubiegłym tygodniu przeprowadzili 82 680 interwencji. Byli wzywani do 327 wypadków drogowych.

Śródmiejska strefa płatnego parkowania nie tylko w dużych miastach! Posłowie mają plan. [Projekt ustawy]

Śródmiejska strefa płatnego parkowania nie tylko w dużych miastach! Posłowie mają plan. Projekt nowelizacji ustawy o drogach publicznych zakłada, że nie tylko miasta powyżej 100 tys. mieszkańców będą mogły ustanawiać śródmiejskie strefy parkowania.

REKLAMA

Badania techniczne pojazdów: opłaty za badanie techniczne, waloryzacja wysokości opłaty. Szykują się zmiany

Badania techniczne pojazdów: mechanizm ustalania wysokości opłaty za badanie, waloryzacja. W resorcie infrastruktury trwają prace nad przygotowaniem projektu ustawy. W projekcie znajdzie się m.in. mechanizm ustalania wysokości opłaty za badanie techniczne pojazdu.

Ważne! Rząd szykuje kolejne zmiany w prawie drogowym: surowe kary za brawurową jazdę, konfiskata za powadzenie bez prawa jazdy

W odpowiedzi na alarmujące statystyki dotyczące wypadków drogowych Rząd ogłosił szereg zmian w prawie, w odpowiedzi na alarmujące statystyki dotyczące wypadków drogowych. Mają one na celu poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. Jakie zmiany rząd planuje w 2025 roku.

REKLAMA