Czy stawka 0% VAT w przemieszczenie nietransakcyjnym nie zawsze bezwzględnie wymaga rejestracji w państwie członkowskim UE?

Przemieszczenie nietransakcyjne

Mianem przemieszczenia nietransakcyjnego określa się czynność, o której mowa w art. 13 ust. 3 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów uznaje się również przemieszczenie przez podatnika, o którym mowa w art. 15, lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które zostały przez tego podatnika na terytorium kraju w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo sprowadzone na terytorium kraju w ramach importu towarów, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika.

Tak więc mowa tu o przemieszczeniu własnych towarów przez polskiego podatnika VAT do innego państwa UE na potrzeby działalności gospodarczej (wykonywania czynności opodatkowanych). Jest ono traktowane jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (stąd też można spotkać się z określeniem WDT nietransakcyjne).

Więcej informacji na temat VAT w logistyce znajdziesz tutaj

Stawka 0%

Przemieszenie nietransakcyjne jest czynnością, która korzysta ze stawki 0% (art. 41 ust. 3 ustawy o VAT). W świetle art. 42 ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 14 ustawy, o VAT jednym z warunków do jej zastosowania jest jednakże to, żeby podatnik posiadał właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie do którego następuje przemieszczenie, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej. Tak więc z przepisów ustawy wynika konieczność, aby podatnik zarejestrował się na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w państwie do którego przemieszcza swoje towary.

Z praktyki wynika, że organy podatkowe wymagają bezwzględnego spełnienia tego wymogu. Oznacza to, że brak rejestracji w państwie do którego następuje przemieszczenie wyklucza zastosowanie stawki 0%. Przykładem może być interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14.1.2015 r., znak IBPP4/443-615/14/PK, w której stwierdzono, że „w sytuacji gdy Wnioskodawca nie jest zarejestrowanym podatnikiem we Francji - zasadne jest opodatkowanie przedmiotowego przemieszczenia stawka krajową albowiem brak zarejestrowania Wnioskodawcy w kraju nabycia nie pozwala na weryfikację czy nabycie to zostanie prawidłowo przez niego rozliczone we Francji”.

W konsekwencji, jeśli polski podatnik przemieszcza własne towary do innego kraju UE, a nie dokonał tam rejestracji, to w Polsce zapłacił VAT w wysokości 23%.

Zobacz też: Kompensata nie uprawnia do przyspieszonego zwrotu podatku VAT

TSUE – brak rejestracji nie pozbawi stawki 0%

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 20.10.2016 r., sygn. c-24/15 może w określonym stopniu zmienić wskazaną wyżej praktykę. W orzeczeniu tym podkreślono, że wymóg rejestracji ma charakter formalny, a w związku z tym, jego niespełnienie nie zawsze pozbawi prawa do zastosowania stawki 0%. Nie można bowiem odmówić stosowania stawki 0%, jeśli faktycznie doszło do przemieszczenia i wykluczone jest oszustwo podatkowe. Jeżeli organy będą mogły potwierdzić dokonanie przemieszczenia oraz to, że jest ono związane z działalnością gospodarczą, to nie powinny kwestionować prawa do 0%.

Należy przy tym podkreślić, że TSUE nie neguje rejestracji wymogu jako takiego, ale zwraca uwagę, że niekiedy można od niego odstąpić. Niemniej jednak, dopełnienie formalności w tym względzie jest rekomendowane w każdym przypadku. Tylko bowiem rejestracja w państwie do którego przemieszczany jest towar wyklucza ryzyko sporu z organami podatkowymi i daje pewność do zastosowania stawki 0%. Podatnicy powinni oczywiście przy tym pamiętać o spełnieniu innych wyrażonych w ustawie o VAT przesłanek, zwłaszcza o posiadaniu dowodów, że towary zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone  na terytorium państwa członkowskiego. (art. 42 ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 14 ustawy o VAT).

Wykładnia TSUE może być jednakże przywoływana w niektórych spornych przypadkach.

Tekst: Michał Samborski, konsultant podatkowy ECDDP Sp. z o.o.