5 powodów, przez które możesz stracić prawo jazdy w 2025 roku – nie tylko punkty i alkohol

• Nie tylko mandaty. Dlaczego tak łatwo stracić prawo jazdy?
• 1. Zbyt wiele punktów karnych
• 2. Jazda pod wpływem alkoholu lub narkotyków
• 3. Brak ważnych badań lub odmowa ich wykonania
• 4. Rażące naruszenia przepisów – na wniosek sądu lub starosty
• 5. Strata kategorii po zmianie przepisów lub braku formalności
• Lepiej zapobiegać niż żałować
• FAQ – najczęstsze pytania o utratę prawa jazdy
• Podstawa prawna: Co mówią przepisy?

Nie tylko mandaty. Dlaczego tak łatwo stracić prawo jazdy?

Wielu kierowców nie zdaje sobie sprawy, że niektóre zachowania na drodze lub za kółkiem oznaczają natychmiastową utratę prawa jazdy. Niestety, nieświadomość nie chroni już przed konsekwencjami. Dlatego tak ważne jest, by regularnie kontrolować nie tylko liczbę punktów karnych, ale też termin ważności badań lekarskich, czy uprawnienia do prowadzenia konkretnych kategorii pojazdów. Oto najczęstsze powody utraty prawa jazdy:

1. Zbyt wiele punktów karnych

To najczęstszy powód utraty prawa jazdy. Limit to 24 punkty (dla doświadczonych kierowców) lub 20 (dla tych z prawem jazdy krócej niż rok). Przekroczenie skutkuje skierowaniem na egzamin kontrolny, a jego niezdanie oznacza cofnięcie uprawnień. Punkty karne za poważne wykroczenia, jak jazda na czerwonym czy przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h, szybko kumulują się na koncie.

Wielu kierowców ignoruje ostrzeżenia, aż do momentu, gdy przekroczą limit. Wtedy przychodzą do nas z pytaniem: czy da się coś jeszcze zrobić? Niestety, najczęściej jest już za późno – mówi jeden z doświadczonych policjantów z Wydziału Ruchu Drogowego w Gdańsku.

2. Jazda pod wpływem alkoholu lub narkotyków

Stan po użyciu alkoholu (0,2–0,5 promila) to już wykroczenie, za które grozi mandat, punkty i zatrzymanie prawa jazdy. Powyżej 0,5 promila to już przestępstwo. W takim przypadku sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia pojazdów, który może trwać od 1 roku do nawet 15 lat. To samo dotyczy jazdy pod wpływem środków odurzających.

Rzeczpospolita podaje, że Statystyki z 2024 roku są alarmujące: policja ujawniła 92 324 nietrzeźwych kierujących, średnio 252 każdego dnia. W tym czasie doszło do 1 201 wypadków drogowych, których sprawcy byli pod wpływem alkoholu – w ich następstwie zginęły 154 osoby, a 1 428 zostało rannych. Chociaż liczba takich wypadków spadła względem 2023 roku (z 1 331), o 30% zmniejszyła się też liczba zatrzymanych nietrzeźwych kierowców, mimo że liczba kontroli wzrosła do ponad 16 mln badań

Dane Prawa Europejskiego Obserwatorium Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego wskazują, iż 25% śmiertelnych ofiar wypadków drogowych w UE było pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Ponadto ryzyko wypadku wzrasta nawet 5 razy przy prowadzeniu po zażyciu substancji psychoaktywnych

3. Brak ważnych badań lub odmowa ich wykonania

Każdy kierowca może zostać skierowany na badania lekarskie lub psychologiczne, np. po spowodowaniu wypadku, po przekroczeniu limitu punktów, czy po jeździe pod wpływem. Jeśli nie zgłosi się w terminie (najczęściej 30 dni), starosta automatycznie cofa uprawnienia. Nie trzeba być skazanym, nie trzeba nawet dostać mandatu, wystarczy zignorować wezwanie.

W sytuacji braku zgłoszenia się kierowcy na badanie psychologiczne, obligatoryjnie następuje zatrzymanie prawa jazdy – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA), potwierdzając obowiązek prawny starosty w takich przypadkach, o czym wspomina portal prawo.pl.

4. Rażące naruszenia przepisów – na wniosek sądu lub starosty

Nie trzeba przekraczać limitu punktów, by stracić prawo jazdy. Jeśli wykroczenie jest szczególnie poważne, np. jazda 100 km/h przez przejście dla pieszych, wyprzedzanie na zakazie, agresywna ucieczka przed policją, sprawa może trafić do sądu, który wyda zakaz prowadzenia pojazdów. Czasem wystarczy jedno zdarzenie, by stracić uprawnienia nawet na kilka lat.

Starosta też może wydać decyzję administracyjną o cofnięciu prawa jazdy, jeśli uzna kierowcę za zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

5. Strata kategorii po zmianie przepisów lub braku formalności

W 2025 roku obowiązują nowe zasady dot. ważności prawa jazdy. Niektóre dokumenty trzeba wymieniać, inne wymagają uzupełnienia danych lub badań. Dotyczy to szczególnie kierowców zawodowych i tych, którzy zdobywali prawo jazdy kilkanaście lat temu. Brak reakcji na wezwanie do uzupełnienia danych lub badań skutkuje wygaszeniem uprawnień, nawet bez wiedzy kierowcy.

Lepiej zapobiegać niż żałować

Utrata prawa jazdy w 2025 roku to nie tylko kwestia poważnych wykroczeń drogowych, ale często również efekt zwykłego przeoczenia lub niewiedzy. Wystarczy zignorowane wezwanie, zapomniane badanie lub brak reakcji na zmiany przepisów, by zostać pieszym z dnia na dzień. Warto regularnie sprawdzać swój status kierowcy, nie tylko w CEPiK, ale też na skrzynce ePUAP czy w aplikacji mObywatel. Bo w tym systemie to kierowca musi być czujny, nie urząd.

FAQ – najczęstsze pytania o utratę prawa jazdy

Czy można odzyskać utracone prawo jazdy?

Tak, ale często trzeba przejść całą procedurę od nowa – badania, kurs, egzamin.

Czy można uniknąć utraty prawa jazdy po przekroczeniu limitu punktów?

Tak, poprzez ukończenie kursu redukcyjnego (jeśli spełniasz warunki) lub odwołanie się od decyzji administracyjnej.

Czy wystarczy opłacić mandat, żeby punkty zniknęły?

Nie. Punkty kasują się dopiero po 12 miesiącach od zapłaty mandatu lub uprawomocnienia się wyroku.

Czy można prowadzić auto, mając cofnięte uprawnienia?

Nie. To traktowane jak prowadzenie bez prawa jazdy i grozi za to grzywna, zakaz oraz areszt.

Podstawa prawna: Co mówią przepisy?

Zasady utraty i cofania uprawnień do kierowania pojazdami regulują m.in.:

• Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. 2011 nr 30 poz. 151 ze zm.) – szczególnie art. 98–103 (cofnięcie uprawnień, skierowanie na badania, egzamin sprawdzający).
• Kodeks wykroczeń (Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114 ze zm.) – art. 87 (prowadzenie po użyciu alkoholu), art. 96b (kierowanie bez uprawnień).
• Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553 ze zm.) – art. 178a (prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 grudnia 2019 r. w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego – reguluje system punktów karnych.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i kandydatów na kierowców – wskazuje, kiedy i na jakich zasadach trzeba przejść badania lekarskie.