REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uprawnienia spedytora i przewoźnika wynikające z prawa zastawu

ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Prawo zastawu należy do ograniczonych praw rzeczowych, których celem jest zabezpieczenie wierzytelności. Podobnie jak hipoteka zastaw jest prawem rzeczowym, jednakże w odróżnieniu od niej służy zabezpieczeniu wierzytelności na rzeczach ruchomych oraz niektórych prawach.

Prawo zastawu przysługuje spedytorowi i przewoźnikowi z mocy samej ustawy. Zatem prawo zastawu nie musi wynikać z zawartej umowy lub aneksu - jest ono należne bez względu na zawarcie takiego postanowienia. Warunkiem skorzystania z prawa zastawu jest posiadanie przesyłki lub dokumentów umożliwiających rozporządzanie przesyłką przez przewoźnika, spedytora lub osoby, które je dzierżą w ich imieniu. 

REKLAMA

Prawo zastawu dla spedytora i przewoźnika

REKLAMA

Do prawa zastawu przysługującego spedytorowi i przewoźnikowi mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego (dalej jako „k.c.”) dotyczące zastawu na rzeczy ruchomej art. 306-325. Zatem wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy (z wyjątkiem tych wierzycieli, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne).

Jeżeli w chwili ustanowienia zastawu rzecz jest już obciążona innym prawem rzeczowym, zastaw powstały później ma pierwszeństwo przed prawem powstałym wcześniej, chyba że zastawnik działał w złej wierze. Ponadto nieważne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że nie dokona zbycia lub obciążenia rzeczy przed wygaśnięciem zastawu. Przedstawione wyżej atrybuty zastawu przemawiają za tym, że jest on skuteczną bronią w walce z nierzetelnymi kontrahentami.


Prawo zastawu w spedycji

Spedytorowi dla zabezpieczenia roszczeń o przewoźne oraz roszczeń o prowizję, o zwrot wydatków i innych należności wynikłych ze zleceń spedycyjnych, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów (art. 802 k.c). Przedmiotem zabezpieczenia roszczeń spedytora mogą być wszelkie należności ze zleceń spedycyjnych. Zatem jest on upoważniony do ustanowienia zabezpieczenia należności jemu przypadających z jakichkolwiek zleceń spedycyjnych, jakie istniały pomiędzy nim a zleceniodawcą, ale także do zabezpieczenia roszczeń poprzednich spedytorów czy przewoźników.

Prawo zastawu w przewozie

Zgodnie z art. 790 k.c. dla zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy przewozu, w szczególności: przewoźnego, składowego, opłat celnych i innych wydatków, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje przewoźnikowi ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów. Przepisy regulujące zastaw w spedycji i przewozie zawierają bardzo zbliżoną regulację prawną, jednakże należy zauważyć, że pod względem przysługujących uprawnień znacznie się od siebie różnią.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zgodnie z art. 790 k.c. przewoźnikowi przysługuje prawo zastawu przesyłki będącej przedmiotem konkretnej umowy przewozu. Zatem w przypadku zaległości wynikających z poprzednio zawartych umów z danym kontrahentem, przewoźnik nie jest uprawniony do zastawu przesyłki będącej przedmiotem umowy późniejszej. Ponadto art. 57 ustawy prawa przewozowego ogranicza przysługujące przewoźnikowi prawo zastawu przesyłek organów władzy i administracji państwowej oraz organów wymiaru sprawiedliwości i ścigania.

Przepisy dotyczące zastawu w prawie przewozowym nie dotyczą przewozów w transporcie morskim, lotniczym i konnym. Zastaw może być ustanowiony również przez przewoźnika kolejowego i drogowego. Przepisy o zastawie stosuje się także do przewozów międzynarodowych, jeżeli umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej.

Kiedy stosować prawo zastawu?

Prawo zastawu jest skutecznym środkiem windykacyjnym służącym przewoźnikom i spedytorom. Jednakże w celu zastosowania przyznanego ustawowo uprawnienia należy dokładnie przeanalizować możliwość i warunki jego zastosowania.

Błędnie zastosowane prawa zastawu może skutkować powstaniem stanu bezprawnego jakim jest popełnienie czynu niedozwolonego z art. 278 Kodeksu karnego tj. przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej. Ponadto powoływanie się na prawo zastawu nie może być oderwane od innych praw i obowiązków jakie prawo nakłada na spedytora i przewoźnika. Naruszenie tych obowiązków może doprowadzić do powstania odpowiedzialności odszkodowawczej.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Moto
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polacy kupują coraz częściej używane auta z silnikiem elektrycznym, jakich marek najczęściej

Używane auta z takim napędem nie są zbyt chętnie kupowane, a z pewnością duży wpływ na to ma fakt, iż dopłaty do elektryków dotyczą wyłącznie nowych pojazdów. Używane samochody chętnie kupują mieszkańcy bloków, a tam nie ma warunków do ładowania. I to jest zapewne druga przyczyna.

Rynek używanych samochodów w Polsce. Jak wygląda przeciętny używany elektryk?

Rynek używanych samochodów w Polsce. Jak wygląda przeciętny używany elektryk? Co z programem dopłat do zakupu samochodów elektrycznych? Czemu Polacy nie są przekonani do samochodów elektrycznych? Które samochody elektryczne są w Polsce najpopularniejsze?

Karać urzędników jak kierowców? Pomysł, który może zrewolucjonizować drogi w Polsce

Karać urzędników jak kierowców? Pomysł, który może zrewolucjonizować drogi w Polsce. Kto odpowiada za stan dróg? Czy urzędnicy powinni płacić mandaty? Co by było gdyby istniał urząd zamykający dziurawe ulice?

KGP: 99 430 interwencji, 275 wypadków drogowych, 21 ofiar śmiertelnych. [Podsumowanie tygodnia]

Komenda Główna Policji opublikowała najświeższe dane dotyczące interwencji policjantów za weekend. Poniżej znajduje się podsumowanie ostatniego tygodnia. Policjanci w ubiegłym tygodniu przeprowadzili 99 430 interwencji. Byli wzywani do 275 wypadków drogowych.

REKLAMA

Polacy wciąż kupują samochody z silnikami na benzynę, ale ścigają je hybrydy. Auta jakich marek najlepiej sprzedają się teraz

Przede wszystkim notujemy stabilny wzrost rynku nowych samochodów od początku 2025 roku. Jednak na rynku aut dostawczych i w segmencie premium – duże zaskoczenia. Kto w styczniu był prymusem na poszczególnych rynkach?

Klasyki motoryzacji. 27 lat temu wyprodukowano ostatniego Żuka

27 lat temu z taśmy produkcyjnej zjechał ostatni Żuk. Lekki samochód dostawczy z Lublina oparty na konstrukcji Warszawy m20 był nie tylko odpowiedzią na potrzeby krajowego rynku, ale i był świetnym towarem eksportowym. Przypomnijmy sobie jego historię.

Polacy już wnioskują o dopłaty do aut elektrycznych. Ile można dostać?

Nowy program dopłat do zakupu lub leasingu samochodów elektrycznych ruszył 3 lutego. Na ten moment złożono blisko 400 wniosków. O jakie kwoty można się ubiegać?

Rejestracja samochodu w Polsce przez obcokrajowca

Obcokrajowcy planujący pobyt w Polsce dłuższy niż 6 miesięcy muszą zarejestrować swój pojazd, niezależnie od tego, czy przyjechali z własnym, czy planują kupić nowy. Rejestracja jest konieczna do legalnego poruszania się po drogach oraz świadczenia usług transportowych. Formalności można załatwić w urzędzie zgodnym z miejscem zameldowania, ale co w przypadku braku meldunku? Gdzie szukać pomocy?

REKLAMA

System "RedLight": Czy naprawdę poprawia bezpieczeństwo?

System "RedLight", czyli kamery rejestrujące przejazd na czerwonym świetle, budzi wiele kontrowersji wśród kierowców. Czy słusznie? Czy kamery rejestrujące przejazd na czerwonym świetle rzeczywiście zmniejszają liczbę wypadków i poprawiają bezpieczeństwo, czy może są jedynie kolejnym narzędziem do generowania przychodów dla budżetu? Przyjrzyjmy się faktom.

KGP: 96 923 interwencji, 247 wypadków drogowych, 23 ofiary śmiertelne. [Podsumowanie tygodnia]

Komenda Główna Policji opublikowała najświeższe dane dotyczące interwencji policjantów za weekend. Poniżej znajduje się podsumowanie ostatniego tygodnia. Policjanci w ubiegłym tygodniu przeprowadzili 96 923 interwencji. Byli wzywani do 247 wypadków drogowych.

REKLAMA