Opinia TELS: Nowe parametry wagowe pojazdów w Rosji

Według przeprowadzonych w USA badań, koszt transportu jako elementu składowego procesu produkcji i dystrybucji towarów stanowi do 1/3 ceny wyrobu końcowego

Obniżenie kosztów transportu ładunków jest jednym z podstawowych zadań logistyki transportowej. Istnieje wiele sposobów rozwiązania tego problemu, w tym też poprzez zwiększenie objętości lub wagi jednej przesyłki ładowanej do środka transportu.

25 lipca 2011 roku w drodze Rozporządzenia Rządu Federacji Rosyjskiej Nr 272 z dnia 15 kwietnia 2011 r. w Federacji Rosyjskiej weszły w życie "PRZEPISY DOT. PRZEWOZU ŁADUNKÓW TRANSPORTEM DROGOWYM" (dalej Przepisy).

Ust. 75 Przepisów przewiduje możliwość przejazdu przez terytorium Rosji pojazdów z ładunkiem o łącznej wadze 40 ton, a w przypadku transportów w 40 stopowych kontenerach - 44 tony. Jest to niewątpliwie bardziej progresywną normą w porównaniu do wcześniej obowiązującej - 38 ton.

Na pierwszy rzut oka, zwiększenie łącznej wagi pojazdu z ładunkiem jest podstawą do zastanowienia się nad możliwością zwiększenia wagi jednej przesyłki, przewożonej standardowym zestawem (ciągnik siodłowy plus naczepa).

---

Podobne propozycje już wpłynęły od niektórych Klientów GS TELS. Proponują oni wprowadzić zmiany do obowiązujących umów w zakresie zwiększenia wagi jednej przesyłki z 20 do 22-24 ton.

Czy naprawdę wszystko jest takie proste, jak się wydaję na pierwszy rzut oka? Spróbujemy nad tym się zastanowić.

Trochę teorii

Podczas kontroli parametrów wagowych pojazdów poruszających się drogami każdego państwa, w tym też Federacji Rosyjskiej, pod uwagę brane są dwa podstawowe znaczenia: łączna waga pojazdu z ładunkiem jak również nierozerwalnie związane z tym parametrem i całkowicie od niego zależne rozłożenie nacisków na osie.

Tak więc, podejmując decyzję o możliwości zwiększenia wagi jednej przesyłki, powinniśmy brać pod uwagę nie tylko parametry wagi łącznej, określone w ust. 75 Przepisów i w Załączniku Nr 1, lecz także dopuszczalne naciski na osie, wymienione w Załączniku Nr 2 do Przepisów.

Niestety, w tym przypadku ustawodawca nie tylko nie zliberalizował istniejących standardów, lecz w niektórych przypadkach wprowadził nawet bardziej rygorystyczne wymagania.

Przeanalizujemy normy, określone Przepisami

Dopuszczalne naciski na osie określane są na podstawie kilku parametrów, m.in.:

• ilość osi pojazdu, 

• rozstaw osi,

• istniejące kategorie dróg (innymi słowy, normatywne naciski na osie z uwzględnieniem których wykonywano budowę i przebudowę dróg samochodowych).

Omówimy każdy z tych parametrów z osobna.

Ilość osi

W międzynarodowych przewozach drogowych najczęściej spotykanym układem osi zestawu (ciągnik siodłowy z naczepą) jest "2+3" (dwuosiowy ciągnik + trzyosiowa naczepa) lub "3+2". Układ "2+2" nie jest stosowany z przyczyny niskiej ładowności, a układ "3+3" - z przyczyny przekroczenia dopuszczalnej długości 16,5 metra, obowiązującej w większości krajów europejskich.
"2+3" "3+2"

Rozstaw osi

Dla przykładu poniżej przytoczone są fragmenty ze stron producentów pojazdów ciężarowych, przedstawiające podstawowe parametry. Najczęściej spotykany rozstaw osi w wózku dwuosiowym, zarówno ciągnika siodłowego jak i naczepy, wynosi od 1,30 do 1,4 metra. Rozstaw osi w wózku trzyosiowym znajduje się z reguły w przedziale od 1,30 metra do 1,35 metra.

Kategorie dróg

Podczas porównywania starych i obowiązujących nowo uchwalonych normatywów nacisków na osie należy brać pod uwagę porównywalne parametry w zależności od kategorii dróg samochodowych. W starym ustawodawstwie są to pojazdy grupy A. 

Grupa A - pojazdy o nacisku na oś najbardziej obciążoną wynoszącym od ponad 6 t do 10 t włącznie, przeznaczone do poruszania się po drogach I - III kategorii, jak również po drogach IV kategorii, nawierzchnia których została zbudowana lub wzmocniona z uwzględnieniem nacisku na oś 10 t.

W Przepisach są to wartości, przewidziane dla dróg samochodowych, projektowanie, budowa i przebudowa których były wykonywane z uwzględnieniem normatywnego nacisku na oś pojazdu 100 kN (10 tf).

---

Analiza przepisów dla wózków i ciągników dwuosiowych

Przed 25 lipca 2011 roku nacisk na oś dla dwuosiowych pojazdów i dwuosiowych wózków nie powinien był przekraczać następujących wartości.

Tabela 1.

Uwaga. Dla pojazdów grup A i B, zaprojektowanych przed 1995 r., z rozstawem osi nie przekraczającym 1,32 m, dopuszczalne są naciski na oś wynoszą odpowiednio 8,0 t i 5,5 t.
Nowe Przepisy przewidują, że maksymalne dopuszczalne naciski na osie pojazdów nie powinny przekraczać następujących wartości.

Tabela 2.

Tak więc, dla pojazdów z układem "3+2", dopuszczalne naciski na oś dla wózków dwuosiowych na drogach samochodowych, przebudowa których była wykonywana z uwzględnieniem normatywu 100 kN/10 ft, prawie się nie zmieniły i, w większości przypadków, wynoszą 16 ton.

Jednocześnie, w związku z brakiem w Przepisach istniejącej wcześniej Uwagi (patrz wyżej), dla wózków dwuosiowych z rozstawem osi poniżej 1,35 m, ustawodawca obniżył dopuszczalny nacisk na oś do 14 ton, czyli po 7 ton na oś.

Nie byłoby tak źle, ale w międzynarodowym transporcie drogowym w dniu dzisiejszym takie pojazdy wykorzystywane są w wystarczająco dużej ilości.
Analiza przepisów dla wózków i ciągników trzyosiowych

---

Na początku zwracamy Państwa uwagę na to, że w nowych Przepisach ustawodawca zmienił podejście w określeniu rozstawu osi. Wcześniej do obliczeń stosowano odległość pomiędzy skrajnymi osiami wózków (patrz Tabelę 3), w nowych Przepisach odległość ustalona została pomiędzy sąsiednimi osiami (patrz Tabelę 4). Oprócz tego, zmianie uległy grupy rozstawu osi.

Tabela 3.

Tabela 4.

Wcześniej w przypadku odległości od 1,3 do 1,6 m obowiązywał normatyw 7,5 ton na oś, co pozwalało na wykorzystywanie taboru z wózkami trzyosiowymi, mającymi łączne obciążenie wózka 22,5 tony. W chwili obecnej parametr ten podzielony jest na dwie części: od 1 do 1,35 m i od 1,35 do 1,6 metra.

Tak więc, dla zestawów (ciągnik siodłowy + naczepa), posiadających naczepę trzyosiową z rozstawem osi od 1 do 1,35 metra, sumaryczny nacisk na wózek trzyosiowy obniżony został z 22,5 ton do 21 tony. 

Nie miałoby to większego znaczenia, jednak takie pojazdy w międzynarodowych przewozach drogowych na dzień dzisiejszy stanowią większość.

Podsumowanie

W tym artykule celowo nie bierzemy pod uwagę parametry, przewidziane nowymi Przepisami dla dróg samochodowych z dopuszczalnym naciskiem na oś pojazdu 115 kN (11,5 tf). Związane to jest z tym, że na dzień dzisiejszy w Federacji Rosyjskiej takich dróg jest bardzo mało (proponujemy Państwu samodzielnie znaleźć w Internecie oficjalne dane statystyczne Ministerstwa Transportu RF).

Oprócz tego, istniejące pojedyncze odcinki takich dróg nie pozwalają na wykonanie przelotowej dostawy ładunku od granicy bezpośrednio do magazynu odbiorcy ładunku.

Tak więc, progresywna decyzja o zwiększeniu łącznej wagi pojazdu z ładunkiem jest "zrównoważona" za pomocą konserwatywnej decyzji o pozostawieniu na dotychczasowym poziome lub nawet (w niektórych przypadkach) obniżeniu parametrów nacisków na oś. Myślę, że biorąc pod uwagę obecny stan większości rosyjskich dróg, inna decyzja byłaby niemożliwa.

Takie podejście, niestety, obecnie nie przewiduje możliwości zwiększenia wagi jednej partii towaru, i, odpowiednio, osiągnięcia wysokiego celu logistycznego.

Andrzej Pawluczenko
Dyrektor IOOO "ART LOGISTIC" grupy spółek TELS