Co jest eksportem a co wewnątrzwspólnotową dostawą towarów

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 lutego 2010 r., sygn. ILPP2/443-1047/08/10-S/TW

Spółka (wnioskodawca) dokonała sprzedaży towaru na rzecz kontrahenta z Rosji. Dostawa towarów odbyła się na zasadzie Ex Works xxx, tzn. wszystkie obowiązki związane z organizacją transportu, wynajęciem firmy transportowej, ubezpieczeniem towaru spoczęły na nabywcy. Wywożony towar nie został zgłoszony do wywozu w polskim urzędzie celnym. Zgłoszenia wywozu dokonała w imieniu spółki (posiadająca jej upoważnienie) litewska agencja celna w litewskim urzędzie celnym.

2 października 2008 r. wnioskodawca otrzymał od rosyjskiego kontrahenta e-mail z załączonym w pliku PDF dokumentem EAD. Na dokumencie, jako nadawca/eksporter wymieniona jest spółka, natomiast jako odbiorca – rosyjski kontrahent.

Ponieważ wnioskodawca nie otrzymał komunikatu IE-599, zwrócił się z pismem do litewskiego urzędu celnego o potwierdzenie wywozu towarów. 31 października 2008 r. odebrał pismo, w którym urząd potwierdził zamknięcie eksportu 10 września 2008 r. Jednocześnie poinformował wnioskodawcę o braku możliwości elektronicznego przesłania wiadomości IE-599 ze względu na specyficzną wersję Systemu Kontroli Eksportowej (ECS) na Litwie. We wrześniu wnioskodawca opodatkował powyższą transakcję 22-proc. stawką VAT, właściwą dla sprzedaży w kraju.

Pytanie

Czy spółka – pomimo nierozpoczęcia procedury wywozu w polskim urzędzie celnym, ale posiadając dokumenty potwierdzające wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty z litewskiego urzędu celnego – może dokonać korekty deklaracji VAT-7 i wykazać ww. transakcję jako eksport ze stawką podatku 0 proc.?

Stanowisko wnioskodawcy

Zdaniem wnioskodawcy, otrzymanie z litewskiego urzędu celnego pisma informującego o zakończeniu eksportu, potwierdza w sposób jednoznaczny wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty. Zatem, posiadany dokument wraz z dokumentem EAD oraz kopią faktury zezwalają na skorzystanie przez spółkę z uprawnień wynikających z art. 41 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, w postaci możliwości zastosowania w eksporcie towarów stawki podatku w wysokości 0 proc.

Wnioskodawca wskazał, iż – zgodnie z art. 146 dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – państwa członkowskie zwalniają dostawy towarów wysyłanych lub transportowanych przez sprzedawcę (lub nabywcę mającego siedzibę poza danym państwem członkowskim) lub na jego rzecz poza terytorium Wspólnoty. Zwolnienie to stosuje się obowiązkowo do wszelkich wywozów towarów poza Wspólnotę, niezależnie od tego, w którym państwie członkowskim towary zostaną objęte procedurą eksportu.

Również przepisy Wspólnotowego Kodeksu Celnego nie przewidują żadnych wymogów odnośnie do urzędu celnego, w którym procedura eksportu powinna się rozpocząć. Zgodnie z art. 161 Wspólnotowego Kodeksu Celnego, przez eksport rozumie się wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty.

(...)

Stanowisko organu podatkowego

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 28 października 2009 r., sygn. akt I SA/Po 480/09 – stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.) (...), opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2) eksport towarów;

3) import towarów;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 2 pkt 8 ustawy o VAT, przez eksport towarów rozumie się potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynności określonych art. 7 ust. 1 pkt 1–4 ustawy, jeżeli wywóz jest dokonany przez:

a) dostawcę lub na jego rzecz, lub

b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju, lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę dla celów wyposażenia lub zaopatrzenia łodzi rekreacyjnych oraz prywatnych statków powietrznych lub innych prywatnych środków transportu, w tym środków transportu, o których mowa w art. 16 rozporządzenia Rady (WE) nr 1777/2005 z 17 października 2005 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 288 z 29 października 2005 r., str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1777/2005”.

W myśl art. 19 ust. 6 ustawy o VAT, w eksporcie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą potwierdzenia przez urząd celny określony w przepisach celnych wywozu towarów poza terytorium wspólnoty.

(...) Na mocy art. 13 ust. 1 ustawy o VAT, przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2–8.

W przedmiotowej sprawie należy zwrócić uwagę na art. 13 ust. 3 ustawy o VAT. Stosownie do tego przepisu, za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów uznaje się również przemieszczenie przez podatnika, o którym mowa w art. 15, lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które zostały przez tego podatnika na terytorium kraju w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo sprowadzone na terytorium kraju w ramach importu towarów, jeżeli mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego.

Wskazany przepis art. 13 ust. 3 ustawy o VAT rozszerza zatem pojęcie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na czynności nie mające charakteru czynności dwustronnych, polegające na przemieszczeniu towarów należących do przedsiębiorstwa Wnioskodawcy z Polski do innego kraju wspólnotowego, w którym mają posłużyć wykonywanym tam przez niego czynnościom opodatkowanym. Przy czym należy zaznaczyć, iż przemieszczenia towarów, o którym mowa w art. 13 ust. 3 ustawy o VAT, nie uznaje się za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, w przypadku gdy występuje chociażby jedna z przesłanek negatywnych określonych w art. 13 ust. 4 ustawy o VAT.

Zatem – zgodnie z art. 13 ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT – przemieszczenie towarów, o którym mowa w ust. 3, przez podatnika, o którym mowa w art. 15, lub na jego rzecz nie uznaje się za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, w przypadku gdy towary mają być przedmiotem eksportu towarów przez tego podatnika, pod warunkiem że podatnik posiada dokument celny potwierdzający rozpoczęcie procedury wywozu na terytorium kraju, jeżeli wywóz z terytorium Wspólnoty jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Z cyt. wyżej przepisów wynika, iż przemieszczenie z Polski na terytorium innego państwa członkowskiego towarów, które mają być przedmiotem eksportu przez tego podatnika, w sytuacji gdy wywóz jest potwierdzany przez urząd celny na terytorium innego niż Polska kraju członkowskiego tylko wówczas jest uznawany za eksport w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy o VAT, jeżeli podatnik posiada dokument celny potwierdzający rozpoczęcie procedury wywozu na terytorium Polski. Zatem, w przypadku braku powyższego dokumentu celnego, przemieszczenie towarów, o którym mowa w art. 13 ust. 3 ustawy o VAT, uznaje się za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Przy czym należy zauważyć, iż zarówno eksport towarów, jak i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów objęte są 0 proc. stawką VAT (przy zachowaniu odpowiednich warunków), co w efekcie powoduje, że towary te są opodatkowane w państwie ich konsumpcji (przeznaczenia).

Biorąc pod uwagę fakt, iż spółka ww. dokumentu nie posiada, należy stwierdzić, iż przepis art. 13 ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku.

Reasumując, transakcji dokonanej przez wnioskodawcę nie można uznać za eksport towarów, lecz za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, zgodnie z art. 13 ust. 3 ustawy o VAT. Przemieszczenie należącego do spółki towaru z terytorium Polski na terytorium Litwy, celem jego wywozu do Rosji, stanowić będzie w Polsce wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 13 ust. 3 ustawy o VAT.

Powyższe regulacje zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług nie są sprzeczne z przepisami Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. L. Nr 347, str. 1 z późn.zm.) odnoszącymi się do zwolnień w podatku w przypadku eksportu towarów. Zwolnienie to zostało oparte na zasadzie opodatkowania w miejscu przeznaczenia lub ostatecznej konsumpcji.

Zgodnie z art. 146 ust. 1 lit. a dyrektywy Rady 2006/112/WE, państwa członkowskie zwalniają transakcję dostawy towarów wysyłanych lub transportowanych przez sprzedawcę lub na jego rzecz poza terytorium Wspólnoty.

Jednak należy mieć na uwadze również postanowienia art. 131 dyrektywy Rady 2006/112/WE, odnoszące się również do zwolnień w eksporcie. W myśl tych przepisów zwolnienia przewidziane w rozdziałach 2–9 stosuje się bez uszczerbku dla innych przepisów, wspólnotowych i na warunkach ustalanych przez państwa członkowskie w celu zapewnienia prawidłowego i prostego stosowania tych zwolnień oraz zapobieżenia wszelkim przypadkom uchylania się od opodatkowania i nadużyć.

Przepisy dyrektywy przyznają zatem krajom Wspólnoty pewną swobodę w kształtowaniu tych zwolnień poprzez wprowadzenie odpowiednich środków i procedur administracyjnych ukierunkowanych na osiągnięcie wymienionych celów. Tego rodzaju regulacje nie powinny jednak wykraczać poza tak zdefiniowane cele, aby nie prowadzić do systematycznego podważania przyjętych zwolnień, a tym samym założeń, które Wspólnota chce osiągnąć poprzez ich wprowadzenie. Cechą wspólna większości zwolnień przewidzianych w rozdziałach 2–9 jest odniesienie się do transakcji, w których wykorzystanie dostarczonych towarów lub efektu wyświadczonej usługi odbywa się poza terytorium Wspólnoty. Z tego względu opodatkowanie tych transakcji VAT byłoby sprzeczne z założeniami wspólnego systemu VAT, gdyż co do zasady, podatkowi nie powinny podlegać transakcje, w których ostateczna konsumpcja ma miejsce poza Wspólnotą. W świetle powyższego, należy stwierdzić, iż cel określony przez dyrektywę w pełni realizują przytoczone wyżej przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.