Masz kody 01, 78 albo 107 w prawie jazdy? Zobacz, co one naprawdę oznaczają w 2025 r.

• Czym są kody ograniczeń w prawie jazdy
• Rodzaje kodów w prawie jazdy – zdrowotne, techniczne i administracyjne
• Kody unijne a krajowe – czym się różnią?
• Gdzie znajdują się kody w prawie jazdy?
• Najczęściej stosowane kody w prawie jazdy – lista i znaczenie
• Najczęściej stosowane kody w prawie jazdy – lista i znaczenie
• Co oznaczają kody w praktyce?
• Czy można zmienić lub usunąć kod w prawie jazdy?
• Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
• Podstawa prawna

Czym są kody ograniczeń w prawie jazdy

Kody ograniczeń (zwane też kodami zdrowotnymi w prawie jazdy) to numery wpisywane do dokumentu kierowcy, które określają dodatkowe wymogi wynikające ze stanu zdrowia. Dzięki nim możliwe jest spersonalizowanie uprawnień, np. wpisanie obowiązku prowadzenia wyłącznie autem z automatyczną skrzynią biegów, jazdy w okularach albo korzystania z pojazdu wyposażonego w specjalne oprzyrządowanie.

Ich głównym celem jest zwiększenie bezpieczeństwa. Kierowca prowadzi pojazd w warunkach dopasowanych do jego możliwości, co minimalizuje ryzyko wypadków.

Rodzaje kodów w prawie jazdy – zdrowotne, techniczne i administracyjne

Nie wszystkie kody ograniczeń dotyczą zdrowia kierowcy. W praktyce można wyróżnić trzy główne grupy:

• kody zdrowotne – odnoszą się do stanu zdrowia kierowcy i jego zdolności do prowadzenia (np. obowiązek jazdy w okularach – 01, aparat słuchowy – 02, zakaz jazdy nocą – 05).
• kody techniczne – wskazują, że samochód musi być odpowiednio zmodyfikowany lub wyposażony (np. 10 – zmieniona skrzynia biegów, 20 – zmodyfikowany hamulec, 30 – zmodyfikowany układ kierowniczy).
• kody administracyjne – wynikają z decyzji urzędowych, a nie zdrowia kierowcy (np. 106 – zakaz prowadzenia pojazdów kat. B przy innych kategoriach, 107 – obowiązek korzystania z auta dostosowanego do schorzenia).

Takie rozróżnienie ułatwia zrozumienie, czy ograniczenie wynika z medycyny, z technologii, czy z decyzji urzędowej.

Kody unijne a krajowe – czym się różnią?

Nie wszystkie wpisy w prawie jazdy mają taki sam status.

• Kody unijne (01–99) – są ujednolicone na poziomie UE zgodnie z Dyrektywą 2006/126/WE. Obowiązują we wszystkich państwach członkowskich. Oznacza to, że np. kod 01 (jazda w okularach) czy 78 (automat zamiast manuala) ma identyczne znaczenie w Polsce, Niemczech czy Hiszpanii.
• Kody krajowe (100 i wyższe) – mają zastosowanie tylko na terenie Polski. To np. 106 czy 107, które wynikają z przepisów krajowych i decyzji urzędowych. Za granicą nie muszą być honorowane, więc kierowca może spotkać się z innymi zasadami interpretacji.

W praktyce oznacza to, że kierowca podróżujący po UE musi bezwzględnie stosować się do kodów unijnych. Natomiast ograniczenia krajowe mogą być respektowane tylko w Polsce, co warto uwzględnić planując jazdę poza granicami.

Gdzie znajdują się kody w prawie jazdy?

Kody są wpisywane na odwrocie prawa jazdy, w rubryce 12 – "Ograniczenia:

Obok posiadanych kategorii uprawnień mogą widnieć tam cyfry (czasem z dodatkowymi literami).

Każdy kierowca może łatwo sprawdzić, czy posiada taki wpis, odwracając dokument i analizując rubrykę nr 12.

Najczęściej stosowane kody w prawie jazdy – lista i znaczenie

Poniżej zestawienie najważniejszych kodów, które mogą pojawić się w prawie jazdy:

Najczęściej stosowane kody w prawie jazdy – lista i znaczenie

Na odwrocie prawa jazdy znajdziesz cyfrowe oznaczenia, które określają warunki prowadzenia pojazdu. To tzw. kody ograniczeń. Wyróżniamy dwa rodzaje:

• kody unijne (01–99) – są zharmonizowane w całej Unii Europejskiej i obowiązują także za granicą,
• kody krajowe (100 i wyższe) – stosowane tylko w Polsce, nie zawsze uznawane w innych państwach.

Dzięki nim wiadomo, czy kierowca musi prowadzić w okularach, może jeździć tylko autem z automatyczną skrzynią, albo czy powinien korzystać z pojazdu przystosowanego do swojej niepełnosprawności. Znajomość tych różnic ma ogromne znaczenie – szczególnie dla osób podróżujących poza granice Polski.

1. Kody unijne (01–99) – obowiązują w całej UE

2. Kody krajowe (100+) stosowane tylko w Polsce

Oprócz kodów unijnych, istnieje wiele kodów krajowych, które funkcjonują wyłącznie na terenie Polski i nie obowiązują za granicą. Oto kilka z nich:

Co oznaczają kody w praktyce?

Kody wpisane na prawie jazdy to nie są puste symbole. Każdy z nich przekłada się na realne obowiązki i ograniczenia za kierownicą. Oto jak działają w codziennej praktyce:

• Kod 78 – automatyczna skrzynia biegów: Kierowca z takim wpisem nie ma prawa prowadzić samochodu z manualną skrzynią. Jest to jest wykroczenie. Grozi za to mandat, a nawet zatrzymanie prawa jazdy.
• Kod 107 – pojazd dostosowany do schorzenia: Oznacza obowiązek korzystania z auta z odpowiednim oprzyrządowaniem, np. ręcznym sterowaniem gazu i hamulca czy zmodyfikowaną kierownicą. Używanie zwykłego samochodu przez kierowcę z takim wpisem jest niedozwolone i może skończyć się utratą dokumentu.
• Kod 01 – korekta wzroku: Kierowca musi prowadzić wyłącznie w okularach lub soczewkach kontaktowych. Jazda bez nich jest traktowana tak samo, jakby prowadził bez wymaganych uprawnień.

Od 2022 r. obowiązuje zasada zero tolerancji. Złamanie ograniczeń wynikających z kodu jest równoznaczne z prowadzeniem bez uprawnień. To nie tylko finansowe straty, ale także ryzyko utraty dokumentu i kłopoty prawne.

Czy można zmienić lub usunąć kod w prawie jazdy?

Tak. Jeżeli stan zdrowia się poprawi lub kierowca zacznie korzystać z nowych technologii, może wystąpić o zmianę kodu. Procedura wygląda tak:

1. Badanie lekarskie u orzecznika medycyny pracy.
2. Nowe orzeczenie z brakiem przeciwwskazań lub zmienionym zakresem.
3. Złożenie wniosku o wymianę prawa jazdy w wydziale komunikacji.
4. Wydanie nowego dokumentu z poprawionym wpisem w rubryce 12.

Dzięki temu kierowca może usunąć ograniczenia (np. po operacji wzroku kod 01) albo zmienić je na inne.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy każdy kierowca ma wpisane kody ograniczeń w prawie jazdy?

Nie. Kody pojawiają się tylko wtedy, gdy lekarz orzecznik stwierdzi konieczność prowadzenia pojazdu w określonych warunkach, np. w okularach, w automacie czy samochodzie z dodatkowymi modyfikacjami. Jeśli nie masz żadnego kodu, oznacza to, że możesz prowadzić bez dodatkowych ograniczeń.

Co grozi za jazdę niezgodną z kodem w prawie jazdy?

Od 2022 roku obowiązuje zasada zero tolerancji. Złamanie warunków określonych kodem traktowane jest tak samo, jak prowadzenie bez prawa jazdy. Grozi za to minimum 1500 zł mandatu, a w poważniejszych przypadkach nawet sprawa w sądzie i utrata uprawnień.

Czy można usunąć kod z prawa jazdy?

Tak. Jeśli stan zdrowia kierowcy poprawi się lub zostanie wykonany zabieg (np. operacja wzroku), możliwe jest ponowne badanie lekarskie i złożenie wniosku o wydanie nowego prawa jazdy bez danego kodu.

Gdzie w dokumencie znajdę kody ograniczeń?

Kody wpisywane są zawsze na odwrocie prawa jazdy, w rubryce 12 "Ograniczenia". Każdy kierowca może w prosty sposób sprawdzić swoje ograniczenia, odwracając dokument.

Czy kody obowiązują tylko w Polsce?

Nie. Kody ograniczeń są zunifikowane w całej Unii Europejskiej dzięki Dyrektywie 2006/126/WE. To oznacza, że polski kierowca z kodem w dokumencie musi przestrzegać go także za granicą.

Podstawa prawna

• Dyrektywa 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. – ustanawia jednolite europejskie kody ograniczeń na prawach jazdy.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 17 lipca 2019 r. w sprawie wydawania dokumentów uprawniających do kierowania pojazdami (Dz.U. 2019 poz. 1376) – zawiera wykaz kodów stosowanych w Polsce i zasady ich wpisywania.