Jakie są sankcje karne skarbowe za naruszenie przepisów o odliczaniu VAT od wydatków na samochód

Auto z pełnym odliczeniem VAT wykorzystywane w celach osobistych

Jakie czekają mnie sankcje w przypadku, gdy złożyłem VAT-26 i będę prowadził ewidencję oraz odli­czał 100% VAT, ale w praktyce samochód będzie wykorzystywany w celach osobistych?

Ze względu na ciężar gatunkowy (wielkość uszczuplenia) naruszenie przepisów o odliczaniu VAT nali­czonego od samochodów zagrożone karą na podstawie art. 56a k.k.s. może stanowić przestępstwo albo wykroczenie skarbowe. W zależności od kwalifikacji czynu prawodawca przewiduje różne kary:

• gdy czyn zabroniony z art. 56a § 1 k.k.s. stanowi przestępstwo - podlega karze grzywny do 720 sta­wek dziennych (minimalna wartość grzywny to 10 stawek dziennych); ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe (art. 23 § 3 k.k.s.); stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części mini­malnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności; zatem graniczne wartości jednej stawki dziennej wynoszą od 56 zł do 22 400 zł; wartość grzywny za wskazany powyżej czyn zabroniony kształtuje się więc w granicach od 560 zł do 16 128 000 zł;
• gdy czyn zabroniony z art. 56a § 2 k.k.s. stanowi wykroczenie - odpowiedzialność ta występuje w wy­padku mniejszej wagi; wówczas sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe; przypo­mnijmy, że karą za wykroczenia skarbowe jest kara grzywny określona kwotowo; graniczne kwoty tej grzywny w 2014 r. wynoszą od 168 zł do 33 600 zł (od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia - art. 48 § 1 k.k.s.). Jednocześnie czyn zabroniony może być mniejszej wagi, jeśli jego społeczna szkodliwość jest niska - zob. art. 53 § 8 k.k.s. Z taką zaś będziemy mieli do czynienia, w szczególności gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznopraw­na nie przekracza ustawowego progu (art. 53 § 6 k.k.s.) - obecnie to 8400 zł - a sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finan- sowo-prawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach.

Należy przy tym zauważyć, że wskazany próg ustawowy nie jest wartością wysoką. Jego przekrocze­nie następuje już w przypadku, w którym podatnik odliczy w pełni VAT od samochodu, którego wartość netto wynosi niecałe 75 000 zł - zakładając, że przysługiwało mu prawo wyłącznie do odliczenia tego podatku w wysokości 50%. Dodatkowo należy zauważyć, że wskazany próg nie ulega zmianie w sytuacji, gdy podatnik nabywa kilka samochodów i w sposób nieuprawniony odlicza od nich pełną wartość VAT (np. 3 samochody o wartości około 25 000 zł każdy). Powyższe wskazuje, że na podstawie przywołanej regulacji, na łagodniejsze, w kontekście prawa karnego, traktowanie może liczyć wyłącznie wąska grupa podatników, którzy odliczą VAT od stosunkowo tanich pojazdów.

Granice kar za przestępstwa i wykroczenia określone w art. 56a k.k.s., tj. kary za naruszenie przepisów o odliczaniu VAT od samochodów

1. Przestępstwo

Kara grzywny w wysokości od 10 do 720 stawek dziennych

Należy zaznaczyć, że prawodawca przewiduje sytuacje, w których co prawda mogłoby się wydawać, że dochodzi do popełnienia czynu zabronionego, jednak przez wzgląd na pewne okoliczności wyłączona jest ich karalność.

Zgodnie z art. 56a § 3 k.k.s. nie podlega karom opisanym powyżej (zarówno z tytułu popełnienia przestępstwa skarbowego, jak i wykroczenia skarbowego) podatnik, który złożył właściwemu organowi podatkowemu informację VAT-26 po terminie, jeżeli złożenie tej informacji nastąpiło przed dniem:

• rozpoczęcia czynności sprawdzających w zakresie podatku od towarów i usług,
• doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego w ramach kontroli skarbowej w zakresie podatku od towarów i usług, a w przypadku gdy nie stosuje się zawiadomienia - przed dniem wszczęcia takiej kontroli lub postępowania, jeżeli nie miał miejsca przypadek wskazany w pkt 1,
• wszczęcia postępowania podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, jeżeli nie miał miejsca przypadek wskazany w pkt 1 lub 2.

Zatem nie będzie Pan ukarany nawet w sytuacji, w której spóźni się ze złożeniem informacji VAT-26, jeśli dokona Pan tej czynności przed zaistnieniem ściśle określonych okoliczności.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312
• art. 23 § 3, art. 48 § 1, art. 53 § 3, 6 i 8, art. 56a ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 186; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312