REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy pojazdy autonomiczne nauczą się podejmować decyzje moralne na drodze?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Naukowcy chcą nauczyć pojazdy autonomiczne podejmowania decyzji moralnych
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Do końca dekady ma być ponad pięć razy więcej samochodów autonomicznych niż obecnie. Wciąż jest jednak wiele do dopracowania. W miastach, które dopuszczają takie samochody do ruchu, dochodzi do wypadków wynikających ze złych „decyzji” podejmowanych przez sztuczną inteligencję kierującą pojazdem. 

Autonomiczne pojazdy stwarzają problemy

– Pojazdom autonomicznym towarzyszy wiele problemów i wyzwań. W San Francisco, gdzie pojazdy autonomiczne poruszają się od jakiegoś czasu po drogach w postaci robotaxi, często blokują one ruch drogowy i stwarzają problemy z przejazdem wozów strażackich i innych pojazdów uprzywilejowanych, na przykład karetek. W obszarach gęsto zaludnionych warto zachować ostrożność i dopilnować, aby pojazdy autonomiczne były wyposażone w funkcje umożliwiające ocenę etyczną przed ich wprowadzeniem na drogi. W przeciwnym razie obawiam się, że liczba wypadków śmiertelnych na drogach nie ulegnie zmniejszeniu, ale wzrośnie – mówi agencji Newseria Innowacje Veljko Dubljević, adiunkt na Uniwersytecie Stanu Karolina Północna, prowadzący NeuroComputational Ethics Research Group.

REKLAMA

Naukowcy przyglądają się temu tematowi i opracowali nowy eksperyment, by lepiej zrozumieć, które decyzje na drodze ludzie postrzegają jako moralne i jako niemoralne.

– Naszym celem jest opracowanie solidnego zbioru bodźców – podobnie jak w przypadku ludzi w rzeczywistości wirtualnej symulatora ruchu drogowego możemy wykorzystać te symulacje do szkolenia sztucznej inteligencji. Mamy nadzieję, że pomoże to przygotować sztuczną inteligencję kierującą pojazdami autonomicznymi, aby nie popełniała ona błędów, które zdarzają się obecnie – wyjaśnia Veljko Dubljević. – Jako minimum potrzebujemy funkcjonalnego odpowiednika podejmowania decyzji moralnych, choćby na podstawowym poziomie, zanim dopuścimy pojazdy autonomiczne do ruchu na obszarach gęsto zaludnionych.

Codzienne decyzje moralne kierowców

REKLAMA

Na czym skupili się badacz? Opracowali zestaw wyzwań moralnych w ruchu drogowym bardziej realistyczny niż scenariusz inspirowany tak zwanym dylematem wagonika. Polega on na wyborze jednego z dwóch rozwiązań – decyzji, czy zabić jedną osobę, aby uniknąć śmierci wielu osób. Ten dylemat jest wykorzystywany do badania oceny moralnej w ruchu drogowym. Jednak naukowcy podkreślają, że kierowcy codziennie podejmują na drodze szereg różnych decyzji o charakterze moralnym i są one dużo bardziej złożone niż wybór między dwiema opcjami.

– Na przykład jeśli zdecydujemy się na manewr skręcania bez włączenia kierunkowskazu, jest to decyzja o charakterze moralnym, w tym przypadku decyzja niemoralna. Jeśli kogoś cechuje agresywny styl jazdy, może na przykład przejechać na czerwonym świetle lub uniemożliwić przejazd osobie mającej pierwszeństwo – wyjaśnia badacz z Uniwersytetu Stanu Karolina Północna. – W naszym opracowaniu zdefiniowaliśmy dwie kategorie decyzji moralnych i niemoralnych. Niektóre z nich są decyzjami o niewielkim znaczeniu, na przykład jeśli zapomnimy o włączeniu kierunkowskazu przy skręcaniu. Nie są to dobre decyzje, ale nie są też katastrofalne. Są również decyzje o dużym znaczeniu, na przykład jeśli ktoś z powodu pośpiechu przekracza prędkość o 50 km/h na bardzo ruchliwej ulicy – mogą one mieć skutki śmiertelne. Nie oznacza to jednak, że nie można ich w niektórych przypadkach uzasadnić. Wyobraźmy sobie karetkę pogotowia, która porusza się z dużą prędkością, żeby uratować komuś życie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Temat jest bardzo złożony, dlatego naukowcy opracowali różne scenariusze, które uwzględniają ocenę moralną trzech różnych aspektów: intencję i charakter osoby, która podejmuje decyzje na drodze, samo działanie i jego konsekwencje. W proponowanych scenariuszach rodzic musi podejmować decyzje na drodze, próbując punktualnie dowieźć dziecko do szkoły. Przykładowo w jednej wersji rodzic hamuje na żółtym świetle i dowozi dziecko do szkoły na czas, w innej przejeżdża na czerwonym świetle i powoduje wypadek. Każdy taki scenariusz jest zaprogramowany w środowisku rzeczywistości wirtualnej i podlega ocenie przez uczestników badania w skali od 1 do 10, na ile moralne było zachowanie kierowcy. W takim badaniu realizowanym w warunkach pełnej immersji uczestniczyło 200 osób. Kolejnych tysiąc było testowanych przy komputerze stacjonarnym.

Będzie coraz więcej autonomicznych samochodów na drogach

REKLAMA

– Planujemy zająć się symulatorem ruchu drogowego, w którym nie mamy już do czynienia z perspektywą osoby trzeciej, gdzie respondenci obserwują sytuację i dokonują jej moralnej oceny, ale biorą w niej czynny udział. Będą widzieć karetki pogotowia, inne pojazdy, które mogą sygnalizować zmianę pasa lub nie, przejeżdżać na czerwonym świetle itp. Gdy zbierzemy dane od setek respondentów, poddamy je analizie i wyciągniemy wnioski, co powinno nam zapewnić lepszy wgląd w podejmowanie decyzji moralnych na drodze. Naszym celem jest lepsze zrozumienie decyzji, jakie ludzie podejmują podczas jazdy i kiedy sytuacje o małym znaczeniu przeradzają się w zagrożenie życia – zapowiada Veljko Dubljević.

Analitycy z Grand View Research prognozują, że światowy rynek pojazdów autonomicznych będzie notował w bieżącej dekadzie dynamiczny wzrost: z ponad 42 mld dol. przychodów w 2022 roku do ponad 206 mld dol. w 2030 roku. Eksperci z Instytutu Transportu Samochodowego przewidują natomiast, że w Polsce pierwsze takie auta pojawią się na drogach właśnie w roku 2030.

– Uważam, że w przyszłości pojazdy autonomiczne będą musiały być wyposażone w podstawowe funkcje związane z podejmowaniem decyzji moralnych analogiczne lub zbliżone do ludzkiej intuicji moralnej, aby radzić sobie z sytuacjami pojawiającymi się na drodze. Najlepiej zapobiegać takim sytuacjom, nie pozwalając, aby ze zdarzeń o małym znaczeniu, na przykład jeśli ktoś zapomni o sygnalizacji manewru, rozwinęły się w sytuacje o dużym znaczeniu, w wyniku których ktoś może zginąć. Na tym polega sedno decyzji moralnych, jakie podejmują pojazdy autonomiczne – ich oprogramowanie musi rozpoznać zdarzenie istotne pod względem moralnym, aby zapobiec pogorszeniu się sytuacji – mówi naukowiec.

Zobacz także: Nowy znak na drogach. Czarna klepsydra ma zaskakujące znaczenie
To przydatny gadżet. Kiedyś luksus, dzisiaj podstawowe wyposażenie

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl

Zapisz się na newsletter
Wszystko, co ważne dla każdego kierowcy. Zmiany przepisów, mandaty, testy aut, moto porady i wiele innych. Bądź na czasie z tym, co dzieje się w świecie motoryzacji, zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Newseria.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Moto
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
500 zł kary za przejazd autostradą. Ty też możesz dostać wezwanie

Choć system e-TOLL przeszedł już do historii, konsekwencje jego działania wciąż odczuwają tysiące kierowców. Od miesięcy z Izby Administracji Skarbowej w Łodzi wysyłane są pisma wzywające do zapłaty 500 zł kary za przejazd autostradą bez opłaty. Nie są to oszustwa, to realne działania urzędów skarbowych. Kogo dotyczą wezwania? Jak się odwołać? Sprawdź, zanim będzie za późno.

Wakacje 2025. Czerwiec i sierpień to najtragiczniejsze miesiące na drogach – sprawdź dlaczego

Latem rośnie liczba wypadków drogowych. Jazda na zderzaku, zajeżdżanie drogi i pośpiech to wciąż najczęstsze błędy kierowców. Kampania społeczna "Nie zderzakuj. Posłuchaj. Jedź bezpiecznie" przypomina, jak ich unikać i dlaczego warto jeździć z głową.

KGP: 121 594 interwencji, 527 wypadków drogowych, 28 ofiar śmiertelnych. [Podsumowanie tygodnia]

Komenda Główna Policji opublikowała najświeższe dane dotyczące interwencji policjantów za weekend. Poniżej znajduje się podsumowanie ostatniego tygodnia. Policjanci w ubiegłym tygodniu przeprowadzili 121 594 interwencji. Byli wzywani do 527 wypadków drogowych.

Badanie techniczne pojazdu w 2025 roku – nowe kary, podwyżki i zmiany. Sprawdź, co się zmieni

Rząd szykuje rewolucję w badaniach technicznych pojazdów. Choć ceny formalnie się nie zmieniły, kierowcy muszą liczyć się z dodatkowymi kosztami: za spóźnienie zapłacisz nawet trzykrotność standardowej stawki, a diagnosta może elektronicznie zatrzymać Ci dowód rejestracyjny. Na horyzoncie natomiast pojawiają się wysokie podwyżki cen badań technicznych. Sprawdzamy, ile kosztuje przegląd techniczny w 2025 roku i jakie zmiany są planowane.

REKLAMA

Auto dla seniora: hybryda czy benzyna? Sprawdź, jak zaoszczędzić nawet 35 tys. zł

Samochody hybrydowe reklamowane są jako oszczędne, ciche i przyjazne środowisku. Wydają się idealne dla kierowców 50+, którzy szukają wygodnego i ekonomicznego auta na co dzień. Ale uwaga: mimo niższej akcyzy i korzyści dla producentów, to klient – często senior – musi dopłacić nawet 10 tysięcy złotych. Sprawdzamy, na co zwrócić uwagę przed zakupem.

Uwaga! Zaoszczędź nawet 1000 zł na paliwie rocznie – wystarczy 1 klik w Google Maps

Czy wiesz, że możesz oszczędzać paliwo bez zmiany stylu jazdy, samochodu ani stacji benzynowej? Wystarczy jedno kliknięcie w aplikacji Google Maps. Tryb oszczędzania paliwa, czyli tzw. eco routing, to niedoceniana funkcja, która w Polsce działa już od dłuższego czasu. Dzięki niej możesz zmniejszyć zużycie paliwa nawet o 7%, co w praktyce oznacza nawet 1000 zł rocznie mniej za tankowanie.

Gigantyczne kary dla firm przewozowych podczas kontroli granicznych. Jak ich uniknąć

Kontrole na granicach mają Niemcy, Włochy, Austria, Holandia czy Szwecja. Państwa te przywróciły je głównie z obawy przed nielegalną imigracją. Co sprawdza się na granicach? Co trzeba wiedzieć, aby nie narazić się na gigantyczne kary? Najbardziej zagrożeni są przewoźnicy.

Drogie OC? Będzie jeszcze drożej. Nawet 1000 zł za polisę

Składki OC w 2025 roku nadal rosną, a to dopiero początek. Wzrost kosztów napraw, inflacja oraz większa liczba szkód sprawiają, że kierowcy muszą liczyć się z kolejnymi podwyżkami. Sprawdź, kto zapłaci najwięcej i jak ograniczyć koszt obowiązkowego ubezpieczenia.

REKLAMA

Bat na pijanych kierowców! 2500 zł mandatu i przepadek auta za jazdę po alkoholu

Chociaż nowe przepisy działają od marca 2024 roku, nadal wielu kierowców ryzykuje jazdę pod wpływem alkoholu. To poważny błąd – w 2025 roku sądy nie mają litości. Wystarczy 1,5 promila, by stracić samochód albo zapłacić jego równowartość. Dowiedz się, co grozi za jazdę po alkoholu w 2025 roku, w tym mandat w wysokości co najmniej 2500 zł i wieloletni zakaz prowadzenia pojazdów. Sprawdź, jak nowe przepisy uderzają w nietrzeźwych kierowców.

Samochód elektryczny: czy jest sposób na wydłużenie żywotności baterii takiego auta

Sceptycy elektromobilności często wskazują na ograniczony zasięg aut elektrycznych oraz obawy dotyczące trwałości ich akumulatorów. Kluczową rolę w dobrym funkcjonowaniu baterii odgrywa sposób, w jaki kierowcy użytkują swoje pojazdy.

REKLAMA