Prawo jazdy od 17 lat, obowiązkowe kaski i surowsze kary. Sprawdź, co zmienia się w przepisach drogowych od 2026 r.

• Dlaczego rząd zmienia przepisy drogowe?
• Cofnięcie uprawnień za jazdę mimo zatrzymania prawa jazdy
• Obowiązkowy kask dla dzieci do 16. roku życia
• Prawo jazdy kategorii B od 17. roku życia – z ograniczeniami
• Inne zmiany w przepisach drogowych
• Terminy wejścia w życie
• Podsumowanie
• Podstawa prawna

Dlaczego rząd zmienia przepisy drogowe?

Zmiany w Prawie o ruchu drogowym to odpowiedź na rosnącą liczbę wykroczeń i wypadków z udziałem dzieci i młodzieży, a także kierowców łamiących zakaz prowadzenia pojazdów. Według danych Komendy Głównej Policji, tylko w 2024 roku:

• aż 26 tys. kierowców prowadziło mimo braku uprawnień – o 18% więcej niż rok wcześniej,
• doszło do ponad 1800 wypadków z udziałem użytkowników hulajnóg elektrycznych,
• 31% ofiar wypadków na hulajnogach to osoby niepełnoletnie,
• co piąty młody kierowca (18–24 lata) przekroczył dozwoloną prędkość o więcej niż 30 km/h.

Jednocześnie rośnie liczba nastolatków zainteresowanych wcześniejszym uzyskaniem prawa jazdy. Dlatego rząd zdecydował się dopuścić 17-latków do egzaminów, ale z licznymi zabezpieczeniami.

Nowelizacja ma więc chronić dzieci i nieletnich, eliminować niebezpiecznych kierowców i lepiej przygotować młodzież do odpowiedzialnego udziału w ruchu drogowym.

Cofnięcie uprawnień za jazdę mimo zatrzymania prawa jazdy

Projekt przewiduje zaostrzenie sankcji dla kierowców, którzy, mimo zatrzymania prawa jazdy, wciąż siadają za kierownicą. W takiej sytuacji osoba będzie karana administracyjnym cofnięciem uprawnień do kierowania pojazdami. Ponowne ich zdobycie będzie możliwe tylko po przejściu całej procedury jak dla nowych kierowców.

Za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h na drodze jednojezdniowej poza obszarem zabudowanym będzie obligatoryjnie zatrzymywane prawo jazdy, tak jak dotąd miało to miejsce w terenie zabudowanym.

Obowiązkowy kask dla dzieci do 16. roku życia

Wprowadzony zostanie obowiązek noszenia kasku ochronnego przez osoby poniżej 16. roku życia podczas jazdy:

• rowerem,
• hulajnogą elektryczną,
• innym urządzeniem transportu osobistego (UTO).

Według danych Ministerstwa Infrastruktury, urazy głowy stanowią ok. 30% wszystkich obrażeń w wypadkach z udziałem hulajnóg. Kask może zmniejszyć to ryzyko nawet o 44%.

Dostrzegamy zjawisko rosnącej popularności poruszania się hulajnogami elektrycznymi i to przez coraz młodsze osoby. Ministerstwo Infrastruktury nie pozostaje wobec tego obojętne. Staramy się podążać za rozwojem technologicznym, bo prawo powinno reagować na zmieniającą się rzeczywistość. Dlatego zdecydowaliśmy o obowiązku stosowania kasków ochronnych do 16 roku życia – powiedział Minister Infrastruktury Dariusz Klimczak podczas debaty Kask. Wybór czy obowiązek? w TVN24+.

Z obowiązku wyłączono dzieci poruszające się pod opieką rodzica lub opiekuna prawnego, np. na siedzeniu dla dziecka lub pod kontrolą osoby dorosłej.

Prawo jazdy kategorii B od 17. roku życia – z ograniczeniami

Projekt dopuszcza możliwość uzyskania prawa jazdy kat. B już od 17. roku życia. Wcześniej było to możliwe dopiero od 18 lat. Warunki:

• pisemna zgoda rodziców lub opiekunów,
• jazda wyłącznie pod nadzorem doświadczonego kierowcy (wiek min. 25 lat i 5 lat posiadania kat. B),
• odbycie co najmniej 6-miesięcznego okresu jazdy z mentorem.

Dodatkowo wprowadzono dłuższy, 3-letni okres próbny (zamiast standardowych 2 lat), podczas którego:

• obowiązuje całkowity zakaz spożywania alkoholu i substancji psychoaktywnych,
• popełnienie dwóch wykroczeń lub zebranie 12 punktów karnych skutkuje obowiązkowym szkoleniem i możliwością wydłużenia okresu próbnego.

Inne zmiany w przepisach drogowych

W nowelizacji przewidziano także szereg zmian ułatwiających funkcjonowanie ruchu i poprawiających komfort użytkowników:

• buspasy – do 31 grudnia 2027 r. będą mogły z nich korzystać pojazdy elektryczne, wodorowe i zespoły ratownictwa medycznego,
• ciągniki rolnicze – podniesiono ich maksymalną prędkość z 30 do 40 km/h,
• egzaminatorzy prawa jazdy – będą mogli podejmować dodatkowe zatrudnienie oraz prowadzić działalność gospodarczą (z wyjątkiem pracy jako instruktor nauki jazdy).

Terminy wejścia w życie

Zgodnie z zapisami projektu:

• większość zmian zacznie obowiązywać po 3 miesiącach od publikacji ustawy w Dzienniku Ustaw,
• obowiązek kasków dla dzieci wejdzie w życie po 6 miesiącach od publikacji.

Podsumowanie

Rządowe propozycje mają na celu dostosowanie prawa do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Coraz większa liczba młodych użytkowników hulajnóg, rosnący ruch drogowy i potrzeba edukacji kierowców od najmłodszych lat sprawiają, że prawo musi nadążać za rzeczywistością. Choć niektóre zapisy, jak prawo jazdy od 17. roku życia, wzbudzają kontrowersje, to Ministerstwo Infrastruktury przekonuje, że wprowadzenie ich z odpowiednimi ograniczeniami zwiększy bezpieczeństwo, nie obniżając jakości przygotowania młodych kierowców.

Podstawa prawna

Projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw