Jak agencja celna powinna rozliczać VAT od zakupu usług związanych z transportem międzynarodowym

W przedstawionych przypadkach agencja powinna rozliczyć import usług. Stawka VAT będzie uzależniona od posiadanych dokumentów i okoliczności, w jakich usługi te zostały nabyte.

O tym, czy istnieje obowiązek rozliczenia VAT od importu usług przez polskiego podatnika, decyduje przede wszystkim miejsce świadczenia tych usług. Gdy miejsce świadczenia znajduje się w kraju, możemy rozpatrywać pozostałe warunki dotyczące importu usług. W przypadkach wskazanych przez agencję celną zastosowanie będzie miała ogólna zasada ustalania miejsca świadczenia, określona w art. 28b ustawy, gdyż nabywane przez agencję usługi to usługi transportu towarów i usługi pomocnicze do nich. Wprawdzie dla tego rodzaju usług przepisy przewidują szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia, jednak mają one zastosowanie, gdy nabywca nie jest podatnikiem (art. 28f, art. 28h ustawy). Ponieważ agencja jest podatnikiem, miejsce świadczenia tych usług będzie w Polsce, gdyż w tym przypadku o miejscu świadczenia nabytych usług decyduje miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania.

W omawianym przypadku pierwszy warunek dotyczący obowiązku rozliczenia importu usług został spełniony.

Aby jednak mówić o obowiązku rozliczenia VAT od importu usług przez polskiego podatnika, świadczący usługi nie może posiadać w kraju siedziby stałego miejsca zamieszkania ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy). Nawet gdy świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, to i tak nabywca rozliczy VAT, jeśli to stałe miejsce prowadzenia działalności lub inne miejsce prowadzenia działalności nie uczestniczy w tych transakcjach.

Zakładamy, że również ten warunek jest w Państwa przypadku spełniony (jeśli nie, to świadczący usługę rozliczałby VAT w Polsce).

Teraz należy ustalić stawkę VAT, jaką można zastosować w omawianej sytuacji. Do importu usług mają zastosowanie takie same stawki, jakie byłyby stosowane, gdyby nabywca sam świadczył usługę. Zasadniczo nabyte przez agencję usługi podlegają opodatkowaniu stawką 22%.

Przepisy przewidują jednak szczególne przypadki, gdy do tych usług można zastosować stawkę 0%:

1) są bezpośrednio związane z importem towarów, w przypadku gdy wartość tych usług została włączona do podstawy opodatkowania, zgodnie z art. 29 ust. 15, z wyjątkiem usług (art. 83 ust. 1 pkt 20 ustawy):

a) w zakresie ubezpieczenia towarów,

b) dotyczących importu towarów zwolnionych od podatku;

2) są bezpośrednio związane z eksportem towarów (art. 83 ust. 1 pkt 21 ustawy) oraz:

a) dotyczą towarów eksportowanych i polegają na ich pakowaniu, przewozie do miejsc formowania przesyłek zbiorowych, składowaniu, przeładunku, ważeniu, kontrolowaniu i nadzorowaniu bezpieczeństwa przewozu,

b) są świadczone na podstawie umowy maklerskiej, agencyjnej, zlecenia i pośrednictwa, i dotyczą towarów eksportowanych;

3) są usługami transportu międzynarodowego (art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy).

W pytaniu nie zostało podane, czy nabyte usługi są związane z eksportem czy z importem towarów, dlatego omówimy oba przypadki i warunki związane z korzystaniem ze stawki 0%.

Usługi związane z importem towarów

Organy podatkowe uznają, że aby można było mówić o usługach związanych z importem towarów, musi faktycznie dojść do tego importu.

Aby określić, czy występuje import, należy sięgnąć do definicji importu towarów. Określa ona, że jest to przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju. Ponadto o tym, czy ma miejsce import towarów w Polsce, decyduje fakt, czy w kraju towary zostały dopuszczone do obrotu.

Jak czytamy w piśmie z 12 stycznia 2010 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP2/443-1080/09-4/AN/KOM): W przypadku dopuszczenia do obrotu towaru poza Polską nie mamy do czynienia z importem towaru w rozumieniu polskiej ustawy o VAT.

Dlatego gdy importowane towary są dopuszczane do obrotu poza Polską, nabywanych usług nie można zaliczyć do usług związanych z importem towarów i na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 20 ustawy o VAT stosować stawki 0%.

Gdy importowane towary są jednak dopuszczone do obrotu w kraju, stawkę 0% będzie można zastosować, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:

● koszty kupionych usług zwiększą podstawę opodatkowania importowanych towarów,

● nabyte usługi nie są usługami w zakresie ubezpieczenia towarów i nie dotyczą importu towarów zwolnionych od podatku,

● firma posiada dokumenty potwierdzające import towarów i wliczenie tych usług do podstawy opodatkowania importowanych towarów.

Usługi związane z eksportem towarów

Tak samo jak w przypadku usług związanych z importem towarów, również w przypadku usług związanych z eksportem towarów musi wystąpić wywóz poza terytorium UE, który na podstawie ustawy o VAT jest zdefiniowany jako eksport towarów.

Eksport towarów jest definiowany jako potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynności dostawy, określonych w art. 7, jeżeli wywóz ten jest dokonany przez:

a) dostawcę lub na jego rzecz albo

b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz.

Jak z tego wynika, aby mówić o eksporcie, wywóz towarów musi nastąpić z terytorium Polski i towar musi być wywieziony poza UE. W takim przypadku agencja może stosować stawkę 0% do nabytych usług, które związane są z eksportem towarów.

Usługi transportu międzynarodowego

Jeśli jednak agencja oceni, że nie spełnia warunków, aby nabyte usługi można było zaliczyć do usług związanych z eksportem lub importem towarów, pozostaje ocena, czy usługi można zaliczyć do usług transportu międzynarodowego, które również są opodatkowane stawką 0%.

W tym celu należy sięgnąć do definicji transportu międzynarodowego określonej w art. 83 ust. 3 ustawy.

DEFINICJA

Transport międzynarodowy – to przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:

● z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty,

● z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,

● z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),

● z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju.

Jak z tego wynika, aby można było mówić o transporcie międzynarodowym, musi on przebiegać w jakiejś części przez terytorium kraju. Dlatego w przypadku transportu towarów np. z Chin do Hamburga nie jest to transport międzynarodowy w rozumieniu ustawy. Jednak możliwość zastosowania stawki 0% i tak istnieje na podstawie § 8 pkt 3 rozporządzenia wykonawczego. Przewiduje on stawkę 0% dla usług transportu towarów świadczonych na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy będącego usługobiorcą tych usług, posiadającego na terytorium kraju siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub stałe miejsce prowadzenia działalności, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości poza terytorium kraju:

● z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty lub

● z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Warunkiem jest posiadanie dokumentów określonych w art. 83 ust. 5 pkt 1 ustawy. W przypadku transportu towarów przez przewoźnika lub spedytora jest to list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, a także faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora).

Gdy agencja będzie posiadać dokumenty jednoznacznie potwierdzające, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz fakturę dokumentującą wykonaną usługę transportu międzynarodowego, import kupionych usług transportowych może opodatkować stawką 0%.

● art. 28b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 57, poz. 357

● § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 224, poz. 1799

Stan prawny aktualny na dzień publikacji artykułu