Sprzęgła elektromagnetyczne

Zasada działania pierwszego z wymienionych sprzęgieł jest bardzo prosta. Do elektromagnesu, zamontowanego koncentrycznie na osi silnika, z chwilą popłynięcia przez jego uzwojenie prądu, zostaje przyciągnięta tarcza stalowa, połączona na stałe z wałkiem odbierającym energię. Może być ono w samochodzie i jest to najczęściej oś wentylatora chłodnicy. Tego rodzaju sprzęgła nie wykazują żadnych stanów pośrednich pomiędzy stanem „włączone” i „wyłączone”, dlatego nie mogą być stosowane tam, gdzie gwałtowne szarpnięcie w chwili włączenia napędu może zniszczyć silnik lub odbiornik energii.

Sprzęgła proszkowe, zwane także elektromagnetycznymi sprzęgłami proszkowymi przenoszą napęd dzięki zagęszczeniu lub zestaleniu proszku ferromagnetycznego w wyniku oddziaływania na niego pola magnetycznego. Zasada ich działania jest więc częściowo podobna do zasady działania sprzęgieł hydrokinetycznych, przy czym przenoszenie napędu odbywa się pomiędzy dwoma koncentrycznie ustawionymi wałkami a nie, jak w sprzęgle hydrokinetycznym, pomiędzy pompą i turbiną. Inny jest też czynnik pośredniczący. W sprzęgle proszkowym jest to sproszkowane ciało stałe lub, w niektórych przypadkach półpłynna pasta ferromagnetyczna. Poza tym sprzęgło hydrokinetyczne musi działać bez przerwy, jeżeli obraca się wał z turbiną, zaś sprzęgło proszkowe przenosi napęd jedynie wtedy, kiedy jego uzwojenie wzbudzenia jest podłączone do źródła prądu.

Sprzęgło proszkowe charakteryzuje się bardzo liniową zależnością wielkości przenoszonego momentu obrotowego od natężenia prądu, płynącego przez uzwojenie wzbudzenia. Jednocześnie zmiany prądu wzbudzenia powodują niemal natychmiastowe zmiany wielkości momentu przenoszonego, jest więc możliwe niezwykle płynne i rozciągnięte dowolnie w czasie włączanie i wyłączanie urządzenia, napędzanego przez takie sprzęgło. Dodatkowo można bardzo precyzyjnie i powtarzalnie ustalić wartość przeniesionego maksymalnego momentu obrotowego. Tego rodzaju sprzęgło ma niewielkie wymiary w stosunku do swoich możliwości, co jest jedną z jego największych zalet.

Sprzęgła proszkowe nie znajdują na razie szerszego zastosowania w technice motoryzacyjnej, ale być może już wkrótce przy ich pomocy będą sterowane obroty dmuchaw, częstotliwość pracy wycieraczek szyb, prędkość obrotowa wentylatorów chłodnicy, a nawet – wydajność elektrycznej pompki paliwa.

Zobacz też: Sprzęgła. Zasada pracy, rodzaje, sposoby sterowania