Jakie są skutki udostępniania pracownikom samochodów do celów prywatnych

Skutki udostępniania pracownikom samochodów do celów prywatnych

Nieodpłatne udostępnianie wskazanych samochodów do celów prywatnych pracowników wyłączy możliwość dokonywania pełnych odliczeń od tych samochodów. Udostępnienie takie powinna poprzedzić aktualizacja infor­macji VAT-26 (w celu wykreślenia z niej pojazdów udostępnionych do celów prywatnych pracowników) i ograni­czenie kwot odliczanego VAT od wydatków dotyczących tych pojazdów do 50%. Inaczej będzie, gdyby Państwa spółka wynajęła samochody pracownikom zamiast je im nieodpłatnie udostępniać do celów prywatnych. Obecnie, pojazdy, które uprawniają do pełnych odliczeń VAT, dzielimy na:

• pojazdy samochodowe uprawniające do pełnych odliczeń ze względu na swoje cechy,
• pozostałe pojazdy samochodowe; pojazdy należące do tej grupy uprawniają do pełnych odliczeń, jeżeli sposób ich wykorzystywania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (art. 86a ust. 1 w zw. z art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) w zw. z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT).

Zobacz też: W jakiej wysokości i w jakim terminie odliczać VAT z faktury za ratę leasingową, jeżeli zmieniło się przeznaczenie pojazdu?

Z treści pytania wynika, że posiadane przez Państwa spółkę pojazdy należą do drugiej z wymienionych grup. Świadczy o tym złożenie przez spółkę informacji VAT-26, która jest składana tylko w przypadku pojazdów na­leżących do tej właśnie grupy (art. 86a ust. 12 ustawy o VAT).

Nieodpłatne udostępnianie pojazdów do celów prywatnych pracowników w okresie letnim niewątpliwie wyłącza możliwość uznania, że w tym czasie będą one należały do drugiej z wymienionych grup pojazdów uznawanych za wykorzystywane wyłącznie w działalności. Udostępnienie takie powinna zatem poprzedzić ak­tualizacja informacji VAT-26 (w celu wykreślenia z niej pojazdów udostępnionych do celów prywatnych pracow­ników) i ograniczenie kwot odliczanego podatku od wydatków dotyczących tych pojazdów do 50% (ze względu na brzmienie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT).

Powrót do dokonywania pełnych odliczeń od tych wydatków będzie możliwy w związku z powrotem sytuacji, w której sposób wykorzystania tych samochodów przez Państwa spółkę, zwłaszcza określony w ustalonych przez nią zasadach ich użytkowania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną ewidencją przebiegu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (co będzie możliwe najwcześniej po zakończeniu udostępniania samochodów pracownikom do celów prywatnych). W celu dokonywania takich pełnych odliczeń spółka będzie po raz kolejny musiała zgłosić te samochody naczelnikowi urzędu skarbowego, składając informację VAT-26.

Spółka musi przy tym pamiętać, że zdaniem Ministerstwa Finansów (patrz broszura informacyjna z 1 kwietnia 2014 r. pt. „Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi"):

(...) zmiana wykorzystywania pojazdu musi mieć charakter trwały i stały, potwierdzony obiektywnymi MF okolicznościami, znajdującymi swój wyraz m.in. w zmianie zasad używania pojazdu, określonych przez podatnika. Krótkookresowe (np. tygodniowe) zmiany wykorzystywania pojazdu wskazują na użytek „mieszany" pojazdu od samego początku ponoszenia wydatków związanych z pojazdem - wskazują bowiem na możliwość użytku prywatnego.

Biorąc pod uwagę przytoczone wyjaśnienie MF, konieczne jest, aby okresy udostępniania pojazdów do celów prywatnych pracowników były okresami stosunkowo długimi (np. 2 miesiące wakacji) oraz aby towa­rzyszyły im stosowne zapisy w dokumencie określającym zasady ich używania. W przeciwnym razie spółka musi się liczyć ze zwiększonym ryzykiem uznania przez organy podatkowe, że udostępnianie samochodów pracownikom świadczy o tym, iż cały czas (a więc również w okresach zgłoszonych jako okresy, w których pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej) samochody te mogą być wykorzystywane do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Inaczej mogłaby wyglądać sytuacja, gdyby samochody, o których mowa, były pracownikom do celów pry­watnych wynajmowane. Należy bowiem zauważyć, że wynajmowanie rzeczy, w tym pojazdów samochodowych, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu VAT (jako wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych - art. 15 ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT). Prowadzi to do wniosku, że wynajęcie samochodu (np. pracownikowi do celów prywatnych) stanowi jego użycie do celów związanych z działalnością gospodar­czą. Wynajęcie samochodu nie powoduje zatem, że pojazd samochodowy podatnika jest wykorzystywany do celów niezwiązanych z tą działalnością, a więc przestaje być on pojazdem samochodowym uprawniającym do pełnych odliczeń. MF może jednak taki najem potraktować jako próbę obejścia przepisów. Wskazuje na to treść wyjaśnień Ministerstwa Finansów (patrz broszura informacyjna z 1 kwietnia 2014 r. pt. „Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi"), w których czytamy, że:

(...) jeżeli zostaną zawarte umowy z pracownikami na wynajęcie pojazdów dla celów używania ich MF prywatnie, w sytuacji gdy wynajem nie stanowi podstawowej działalności przedsiębiorstwa, a ceny wynajmu nie są cenami rynkowymi, co łącznie może wskazywać na próbę obejścia przepisów imple­mentujących decyzję derogacyjną.

Z przytoczonego fragmentu wyjaśnień można wnioskować, że zdaniem Ministerstwa Finansów - gdy wyna­jem nie stanowi podstawowej działalności podatnika - ceny wynajmu samochodów pracownikom muszą być rynkowe. Tylko wówczas będzie możliwe uznanie, że samochody są nadal wykorzystywane wyłącznie w działal­ności. Z treści pytania nie wynika, że wynajem pojazdów stanowi podstawową działalność spółki. Jeżeli zatem spółka będzie wynajmować pracownikom samochody po cenach rynkowych, nie dojdzie do wykorzystywania tych pojazdów do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, a w konsekwencji do utraty prawa do dokonywania pełnych odliczeń od wydatków dotyczących tych samochodów.

Podstawa prawna

• art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2015 r.

poz. 211