Unia Europejska chce wprowadzić podatek VAT na paliwo i bilety lotnicze

Podatek VAT dla branży lotniczej

Dwa podstawowe cele jakie postawiła przed sobą Komisja Europejska to redukcja wysokiego poziomu bezrobocia w Europie i kontynuacja ograniczania emisji szkodliwych gazów do atmosfery. Zniesienie subsydiów podatkowych w branży lotniczej pozwoli zrealizować oba cele.

W sektorze transportowym można ograniczyć bezrobocie i emisje szkodliwych gazów poprzez przeniesienie opodatkowania pracy na opłaty środowiskowe. Branża lotnicza jest zwolniona z opłat paliwowych i podatku VAT. Dla państw członkowskich oznacza to stratę wpływów z tych podatków rzędu 40 miliardów Euro rocznie[1]. Zniesienie tej ulgi i wykorzystanie środków na zmniejszenie kosztów zatrudnienia stworzyłoby nowe miejsca pracy i zmniejszyło emisję szkodliwych gazów tworząc jednocześnie równe szanse dla innych środków transportu.

Zobacz też: PLL LOT rozwinie siatkę połączeń!

„Podniesienie podatków w branży lotniczej jest logiczną konsekwencją stosowania polityki podatkowej. Loty międzynarodowe powinny być tak samo przedmiotem opodatkowania jak każda inna usługa czy towar. Obecnie stawki podatkowe są niskie mimo przekonujących dowodów na to, że międzynarodowy ruch lotniczy powoduje znaczące szkody.” ( Międzynarodowy Fundusz Walutowy, 2013)

Wzrost emisji szkodliwych gazów: lekiem mają być podatki

Unia Europejska ma przed sobą ambitny plan zredukowania emisji szkodliwych gazów o 40% do roku 2030. Plan jest częścią większego projektu, który ma na celu zatrzymanie globalnego wzrostu temperatury o ponad 2  stopnie. Podczas gdy inne sektory gospodarki osiągnęły postęp w redukcji emisji gazów, lotnictwo zwiększyło emisję ponad dwukrotnie od 1990.[2] Dotychczasowe szacunki pokazują, że do roku 2030 emisja gazów może się jeszcze podwoić. Aby tego uniknąć należy podjąć odpowiednie działania, tym bardziej, że coraz trudniej jest osiągnąć zakładane wskaźniki wydajności a bardziej ekologiczne paliwa nie są dostępne w odpowiednich ilościach.

Opodatkowanie pracy w Europie – najwyższe na świecie

Zgodnie z danymi OECD kraje europejskie zajmują pierwsze 14 miejsc na liście krajów z najwyższymi kosztami pracy, zaś 19 krajów jest na liście pierwszych 21.[3] W swojej strategii „ Europa 2020” Komisja Europejska uznała taki wynik za duże obciążenie w tworzeniu miejsc pracy i w ramach Europejskiego Semestru ( na lata 2014 i 2015) proponuje przeniesienie obciążeń podatkowych z sektora zatrudnienia na opłaty środowiskowe, co pozwoli na tworzenie nowych miejsc pracy.[4] Jedno z badań pokazuje, że za każdy 1 miliard Euro z opodatkowania pracy można by stworzyć 10,000 miejsc pracy.[5] Znalezienie sposobu na ograniczenie podatków związanych z pracą musi stać się priorytetowym zadaniem dla wszystkich członków Unii Europejskiej. Jeśli nie chcemy aby branża lotnicza zaprzepaściła nasze cele dotyczące klimatu musimy podjąć konkretne kroki żeby zastopować wzrost emisji szkodliwych gazów z tego sektora.

Obecne ulgi podatkowe dla branży lotniczej

Ulgi podatkowe dla branży lotniczej, które kiedyś wprowadzono w celu ułatwienia i wspierania rozwoju tej branży, trwają do dziś z powodu skomplikowanych przepisów prawnych. Jednym z nich jest zakaz opodatkowania paliw w lotach międzynarodowych,  zawarty w Umowach o Usługach Lotniczych, a dodatkowo w Europie przestarzała dyrektywa, która uniemożliwia wprowadzanie podatku VAT na bilety na loty międzynarodowe.

Te ulgi podatkowe powodują realne i rosnące dysproporcje między innymi środkami transportu. W jednym  dużym kraju Unii  ceny biletów autobusowych i kolejowych wzrosły o 15-20% od 2000 roku, podczas gdy  w tym samym okresie ceny biletów lotniczych spadły o 40%.[6] Biorąc pod uwagę fakt, że  Europa zamierza więcej inwestować w kolej,  takie dysproporcje mogą poważnie zagrozić realizacji tego projektu.

Subsydia te powodują, że Europa w dalszym ciągu będzie zależna od paliw kopalnych. Dziś 94% usług transportowych zależy od produktów ropopochodnych, z czego 90% jest importowane. Dalsze dopłaty tylko powiększą te zależności i dlatego powinny być niezwłocznie zniesione.

Znosząc ulgi Europa będzie w stanie stworzyć sprawiedliwy rynek dla wszystkich środków transportu a zaoszczędzone pieniądze będzie można przeznaczyć na obniżenie podatków na rynku zatrudnienia - w konsekwencji na stworzenie nowych miejsc pracy.

Likwidacja zwolnienia z opłaty paliwowej

Kiedy w latach 40tych lotnictwo dopiero się rozwijało, w ramach Konwencji Chicagowskiej (porozumienie UN w sprawie regulacji tego sektora) branży lotniczej przyznano prawo zwalniające ją z opłaty paliwowej od paliw, które znajdowały się w samolotach przylatujących. Następnie w ramach Umów o Usługach Lotniczych (ang. ASAs) ulga ta pod naciskiem całej branży została poszerzona o zwolnienie z  jakichkolwiek podatków paliwowych dla międzynarodowych przewoźników. W konsekwencji niekorzystnie wynegocjowanych umów ASAs  Unia nie jest nawet w stanie obecnie opodatkować paliwa w ramach swoich granic. Ponadto - co zadziwiające -  „Umowa o amerykańsko-europejskim obszarze swobodnego nieba” (ang. UE-US Open Skies Agreement)  zawiera zapis o zakazie nakładania podatku paliwowego na loty wewnątrzeuropejskie, mimo że podatek paliwowy istnieje w Stanach Zjednoczonych od kilku dekad.

Koniec zwolnienia z podatku VAT

Zgodnie z przestarzałymi zasadami, które obowiązują obecnie w Unii, podatek od przewozu osób jest obliczany na podstawie miejsc, przez które przebiega podróż. Jeśli więc nałożyć podatek VAT na podróż Paryż – Warszawa, to część byłaby zapłacona we Francji, część w Niemczech, część być może w Czechach i reszta w Warszawie. Dla transportu kolejowego jest to wprawdzie trudne ale możliwe, natomiast zupełnie niepraktyczne jeśli chodzi o transport lotniczy, w którym trasy lotów zmieniają się bardzo często. Dlatego też proponowane przez Komisję zmiany są przez kraje członkowskie postrzeganie jako niepotrzebne utrudnienia.
 

Dobrym rozwiązaniem byłaby zamiana tych skomplikowanych zasad naliczania podatku VAT na jedną, która nakłada VAT na miejsce rozpoczęcia podróży. W ostatnich latach mogliśmy już zaobserwować, jaki wpływ miały zmiany w podatku VAT dotyczące zakupów online i widzimy, że ten system jest prostszy i przynosi wymierne korzyści państwom członkowskim. Tak samo powinny się zmienić zasady dotyczące przewozu osób.

Komentarz redakcji: "Czy opodatkowanie paliw i biletów lotniczych spowoduje, spadek emisji szkodliwych gazów do atmosfery? Być może. Pewne jest natomiast to, że wyraźnie wzrosną koszty obsługi lotów, a tym samym transport lotniczy straci na swej atrakcyjności. Działania Unii Europejskiej zapewne najmocniej uderzą w najmniejszych przewoźników lotniczych i ich klientów. Czy będzie to koniec tanich lotów międzynarodowych? Być może."