Polskie przepisy przewidują taki środek karny, jak dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów. Co więcej, w przypadku niektórych przestępstw jest on obligatoryjny. Kiedy nietrzeźwy kierowca dożywotnio pożegna się z prawem jazdy?
- Kiedy nietrzeźwy kierowca dożywotnio traci prawo jazdy?
- Czy dożywotni zakaz prowadzenia można skrócić?
- Zakaz prowadzenia to początek. Od 14 marca 2024 r. też konfiskata auta
Problem nietrzeźwości kierowców jest w Polsce jak najbardziej realny. Tylko w 2023 r. policja zatrzymała 93 214 takich kierujący. To oznacza, że na jeździe na "podwójnym gazie" wpadało przeszło 255 osób każdego dnia. A przecież to dopiero oficjalne statystyki. Ilu kierującym w tym czasie się udało nie wpaść na kontrolę drogową? Sankcje dla kierujących są zatem ostre i muszą być ostre. A jedną z nich może być dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów.
Kiedy nietrzeźwy kierowca dożywotnio traci prawo jazdy?
Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów został opisany jako środek karny w art. 42 par. 3 ustawy Kodeks karny. Możliwość orzeczenia takiej kary występuje jednak w kilku przypadkach. Zapis wyraźnie mówi m.in. o:
- kierowcy, który był już wcześniej karany za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości – art. 178 par. 4 ustawy Kodeks karny.
- tym, kto podczas jazdy w stanie nietrzeźwości spowodował katastrofę w ruchu lądowym – art. 173 ustawy Kodeks karny.
- kierowcy, który w stanie nietrzeźwości spowodował wypadek, w którym inna osoba straciła życie lub ma ciężki uszczerbek na zdrowiu – art. 177 par. 2 ustawy Kodeks karny.
Bardzo ważne jest to, że sankcja w powyższych przypadkach jest obligatoryjna. Przepis mówi bowiem o tym, że "sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio". Stwierdzenie jest kategoryczne. Choć zapis pozostawia też pewną furtkę. Pozwala na skrócenie okresu zakaz w sytuacji, w której "zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami". Tu okoliczności indywidualnie będzie oceniać sąd.
Czy dożywotni zakaz prowadzenia można skrócić?
Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jest sankcją kategoryczną. Czy jednak można starać się o jego skrócenie? Można. Istnieje taka możliwość. To bez wątpienia dobra informacja. Gorsza niestety jest taka, że wniosek w tej sprawie ukarany może złożyć dopiero po 15 latach. Wyraźnie mówi o tym art. 84 par. 2a ustawy Kodeks karny.
Na wniosek ukaranego sąd może uznać, że środek karny został wykonany. Samo minięcie 15 lat od wyroku nie jest jednak wystarczającym powodem. Jednocześnie skazany musi udowodnić, że w okresie zakazu prowadzenia przestrzegał porządku prawnego i nie zachodzi obawa ponownego popełnienia przestępstwa podobnego do tego, za które orzeczono środek karny. Okoliczności należy dokładnie opisać we wniosku.
Załóżmy, że sąd przyjmie motywację kierującego i uzna, że kara została wykonana. Co dalej? Kierującemu otworzy się droga do odzyskania uprawnień. Pierwszym punktem będzie wizyta w wydziale komunikacji i uzyskanie skierowania na egzamin sprawdzający. Dopiero po jego zdaniu kierowca prawo jazdy odzyska. Gdyby egzaminu nie udało mu się zaliczyć, może próbować do skutku. Wyraźnie mówi o tym art. 102 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami.
Zakaz prowadzenia to początek. Od 14 marca 2024 r. też konfiskata auta
Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów to dopiero pierwsze ze zmartwień kierowców, którzy kolejny raz zostali zatrzymani za kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości. Bo otrzymają oni oczywiście również grzywnę i karę więzienia. A do tego od 14 marca 2024 r. stracą też... samochód. Dokładnie tego dnia w życie wejdzie nowelizacja kodeksu karnego.
Kiedy pijany kierowca będzie miał skonfiskowany samochód? W dwóch przypadkach. Po pierwsze wtedy, gdy zostanie zatrzymany i będzie miał co najmniej 1,5 promila alkoholu we krwi. Po drugie wtedy, gdy kierowca miał co najmniej 1 promil alkoholu we krwi, a do tego w czasie jazdy spowodował kolizję drogową.
- art. 42 par. 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U.2024.17 t.j.),
- art. 84 par. 2a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U.2024.17 t.j.),
- art. 173 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U.2024.17 t.j.),
- art. 177 par. 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U.2024.17 t.j.),
- art. 178 par. 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U.2024.17 t.j.),
- art. 102 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U.2023.622 t.j.).