Olej silnikowy to pozornie mało ważny i nieskomplikowany produkt – oleista ciecz mająca za zadanie ograniczenie tarcia pomiędzy metalowymi elementami silnika. Jednak współczesne oleje silnikowe to technologiczne dzieła sztuki, które stanowią integralny element konstrukcyjny silnika.
Zobacz też: Jaką rolę pełni olej silnikowy?
Baza olejowa
Większość właścicieli samochodów wie, że oleje silnikowe dzielą się na mineralne i syntetyczne. Baza olejowa do produktów z pierwszej grupy produkowana jest przez rafinerie w oparciu o stosowne frakcje ropy naftowej, charakteryzujące się m.in. odpowiednimi właściwościami smarnymi. Syntetyczne oleje bazowe powstają w dużo bardziej skomplikowanych procesach chemicznych. Dzięki zaawansowanym technologiom możliwe jest wytwarzanie produktów o zdecydowanie wyższej czystości, lepszych parametrach i wydajności. Możliwe jest nawet ich dopasowywanie do konkretnych wymogów środowiska pracy oleju. Przykładem takiego rewolucyjnego rozwiązania jest technologia Shell PurePlus - efekt wieloletniej pracy ekspertów Shell oraz wykorzystania niemalże 3 500 patentów. Oleje Shell Helix Ultra oparte na olejach bazowych wytwarzanych w tej technologii są pozbawione praktycznie wszelkich zanieczyszczeń znajdujących się w ropie naftowej. Zapewniają optymalną czystość silnika w stopniu zbliżonym do fabrycznej[i] oraz wysoką stabilność lepkości w wysokich temperaturach pracy, a to z kolei pozwala utrzymać najwyższe parametry eksploatacyjne silnika.
Porady z tematyki dotyczącej olejów silnikowych znajdziesz w tym dziale
Niezbędne dodatki uszlachetniające
W pracy nad olejem silnikowym duże znaczenie ma zastosowanie najwyższej jakości bazy olejowej. Jednak dopiero w połączeniu z odpowiednimi dodatkami uszlachetniającymi tworzy ona olej o pożądanych właściwościach. W zależności od przeznaczenia, rodzaju i wymogów producentów silników, dodatki są dobierane i mieszane w różnych konfiguracjach, dając zwykle od 10 – 25% produktu.
,,Oprócz krystalicznie czystej bazy olejowej wytworzonej w technologii Shell PurePlus, oleje Shell Helix Ultra zawierają także unikalne pakiety dodatków, które chronią silniki nie tylko podczas jazdy, ale również w trakcie rozruchu. Tworzą aktywną powłokę na częściach ruchomych, co ma znaczenie w przypadku dużych obciążeń. Co więcej, dodatki uszlachetniające zawarte w olejach przeciwdziałają utlenianiu.” – powiedział Cezary Wyszecki, ekspert techniczny Shell Polska.
Dodatki powodują, że olej silnikowy spełnia nie tylko podstawową rolę środka smarnego ograniczającego procesy tarcia. Odpowiednio dobrane komponenty uszlachetniające czynią z niego także produkt czyszczący i ochraniający. Ponadto zapewniają mu wysoką odporność na drastyczne zmiany parametrów środowiska pracy, np. temperatury oraz zapobiegają wielu naturalnym, lecz szkodliwym dla silnika procesom fizyko-chemicznym.
Podczas pracy silnika dochodzi do wielu ekstremalnych reakcji – samo prawidłowe spalanie mieszanki nie pozostaje bez wpływu na jego kondycję, a do tego dochodzą niepożądane zjawiska, jak spalanie detonacyjne czy samozapłony mieszanki. Podczas nich, wszystkie mechanizmy są bardzo obciążane, dlatego wymagają odpowiedniej ochrony. W wyniku spalania paliwa powstają także związki kwasowe silnie oddziałujące na metal. Dzięki użyciu stosownych dodatków, w odpowiednim stężeniu olej jest w stanie zneutralizować w znacznym stopniu ich działanie.
Zobacz też: Czym różnią się oleje syntetyczne, półsyntetyczne i mineralne?
Oczyszczające uszlachetniacze
Kolejnym zjawiskiem niekorzystnie wpływającym na pracę i trwałość silnika są pozostałości procesu spalania. Cząstki sadzy, szlamy, osady mogą doprowadzić do powstawania blokad. Tu kluczowe znaczenie będą zatem miały właściwości czyszczące oleju, które także uzyskuje się za pomocą uszlachetniaczy. Wszystkie zanieczyszczenia zebrane przez olej w trakcie pracy zostają usunięte podczas cyklicznej wymiany środków smarnych w samochodzie.
Dodatki przeciwko korozji oraz tarciu
Jak każdy z elementów, tak i olej podlega procesowi starzenia i degradacji. Tu także kluczową rolę grają dodatki, pozwalające na spowolnienie tych procesów, poprawienie trwałości produktu i gwarantujące utrzymanie jego jakości podczas całego procesu eksploatacji. Odpowiadają za to przede wszystkim antyoksydanty. Modyfikatory tarcia są natomiast komponentami mającymi bezpośredni wpływ na wydajność paliwową silnika. Prosta zależność: mniejsze opory – niższe zużycie paliwa, w tym przypadku jest jednoznaczna.
Ostatnią grupę dodatków stanowią substancje antykorozyjne, zabezpieczające powierzchnie metalowe silnika przed procesem utleniania. Dzięki nim możliwe jest także zapewnienie większej sprawności i trwałości podzespołów. Chronią one bowiem przed nieodwracalnym i bardzo szkodliwym zjawiskiem rdzewienia.
Olej samochodowy jest jednym z kluczowych czynników decydujących o stanie technicznym silnika. Dlatego warto wiedzieć co wchodzi w jego skład. Optymalne technologie w dziedzinie formulacji, zarówno bazy olejowej, jak i doboru dodatków, czyni z tego zwykłego, gęstego bursztynowego płynu wszechstronne narzędzie chroniące silnik.
Źródło: Materiały prasowe Shell
[i] [i] Na podstawie testu tworzenia się szlamu Sequence VG przeprowadzonego na oleju SAE 0W-40.