Spółka wskazała, że zamierza refakturować nabytą usługę na kontrahenta. W takiej sytuacji zastosowanie mogą znaleźć przepisy dotyczące odsprzedaży usług. W świetle art. 8 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług (zwaną dalej ustawą o VAT), w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył usługę. Spółka wskazała jedynie, że wynajęła naczepę na rzecz polskiego kontrahenta, nie wskazała wyraźnie czy z wynajmu naczepy korzystał bezpośrednio kontrahent, czy też usługi te nabyła Spółka w celu wykonania usług transportowych na rzecz kontrahenta. Rozstrzygnięcie powyższego istotne jest dla możliwości kwalifikacji transakcji jako odsprzedaży usług. Jeżeli bowiem Spółka nabyła usługę wynajmu naczepy w celu wykonania usługi transportowej na rzecz kontrahenta, to koszt takiej usługi powinna zasadniczo wliczyć do podstawy opodatkowania z tytułu wykonanych dla kontrahenta usług. Jeżeli natomiast wynajem naczepy rzeczywiście został dokonany na rzecz kontrahenta (Spółka zapłaciła za usługę, z której korzystał kontrahent i jednocześnie wynajem naczepy nie będzie mieć bezpośredniego związku ze świadczeniem przez Spółkę na rzecz Kontrahenta usług transportowych) to znajdzie zastosowanie wyżej przytoczony przepis o odsprzedaży usług.
Więcej informacji na temat podatków w logistyce znajdziesz tutaj
W przypadku refakturowania przyjmowana jest fikcja, że podmiot odsprzedający usługę sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Usługa opodatkowana jest więc tak jakby rzeczywiście była przez tego podatnika wykonana. Wynajem naczepy miał miejsce na terytorium Niemiec. W pierwszej kolejności należy więc ustalić miejsce (kraj) opodatkowania transakcji. W tym miejscu należy odwołać się do art. 38 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady nr 282/2011 ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (zwane dalej rozporządzeniem), w świetle którego "środek transportu" obejmuje pojazdy, mechaniczne lub inne, a także innego rodzaju wyposażenie i urządzenia służące do przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce, w tym przeznaczone do ciągnięcia, przesuwania lub pchania przez pojazdy, i zasadniczo zaprojektowane oraz faktycznie nadające się do wykorzystania w celu transportu. W art. 38 ust. 2 lit. b rozporządzenia uściślono, że za środek transportu uznaje się w szczególności przyczepy i naczepy. Zatem na gruncie ustawy o VAT wynajem naczepy należy traktować jako wynajem środka transportu.
Zobacz też: Powstanie Krajowy Rejestr Elektroniczny Przedsiębiorców Transportu Drogowego
W świetle natomiast art. 28j ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu miejscem świadczenia (krajem opodatkowania) jest miejsce (kraj), w którym te środki transportu są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy. Przez krótkoterminowy wynajem środków transportu rozumie się ciągłe posiadanie środka transportu lub korzystanie z niego przez okres nieprzekraczający 30 dni (art. 28j ust. 2 ustawy o VAT). Naczepa została wynajęta na okres 14 dni, zatem miejsce opodatkowania transakcji należy określić według powyższej reguły (jest to bowiem krótkoterminowy wynajem środka transportu). Naczepa została oddana do dyspozycji usługobiorcy w Niemczech, miejscem opodatkowania transakcji będą więc Niemcy.
Skoro usługa jest opodatkowana w Niemczech to ustalenie obowiązków ciążących na stronach czynności wymaga przeanalizowania przepisów niemieckich (w tym zakresie warto skonsultować zagadnienie z podmiotem specjalizującym się w niemieckim prawie podatkowym), a w takim przypadku mogą wystąpić dwie sytuacje:
- z przepisów tych wynikać może, że Spółka (jako usługodawca) zobowiązana jest do rozliczenia podatku od wartości dodanej w Niemczech i rejestracji do celów VAT w tym państwie. W takim przypadku, ewentualna odsprzedaż usługi wynajmu naczepy powinna zostać udokumentowana zgodnie z przepisami niemieckimi (polskie przepisy odnoszące się do sposobu fakturowania nie znajdą w tym przypadku zastosowania);
- z przepisów tych może również wynikać, że zobowiązanym do rejestracji do celów tamtejszego podatku od wartości dodanej jest polski kontrahent. Wówczas, w myśl art. 106a pkt 2 lit. a ustawy o VAT, Spółka powinna udokumentować odsprzedaż usługi wystawiając fakturę z adnotacją "odwrotne obciążenie".
Należy zaznaczyć, że w obu przypadkach transakcja ta nie będzie podlegała opodatkowaniu polskim podatkiem od towarów i usług. Przy czym w drugim przypadku konieczne będzie wykazanie usługi przez Spółkę w deklaracji VAT, jako świadczenie usługi poza terytorium kraju.
Tekst: Piotr Kępisty, konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.