Jak istotny jest to element w samochodzie mógł się przekonać każdy, kto siedział za kierownicą holowanego pojazdu, w którym nie pracował silnik lub też próbował wyhamować auto, w którym zgasł motor. Wówczas nawet niewielkie zmniejszenie prędkości wymaga dużo większej niż zwykle siły nacisku na pedał hamulca, który jakby tego było mało, po dwóch-trzech wyciśnięciach staje się nadzwyczaj twardy, a jego skok wyjątkowo krótki. Dzieje się tak, ponieważ przy wyłączonym silniku, rzeczone serwo nie działa. Jako w pełni mechaniczne urządzenie ma ono za zadanie wspomóc kierowcę w wytworzeniu odpowiednio wysokiego ciśnienia w układzie hamulcowym podczas hamowania. Innymi słowy, serwo „bierze na siebie” część pracy, jaką trzeba wykonać, aby uruchomić hamulce w samochodzie.
Serwo hamulcowe kształtem przypomina dysk lub bęben i znajduje się tuż przy przegrodzie komory silnikowej po stronie kierownicy, za zbiorniczkiem płynu hamulcowego, z którym jest połączony. Jego działanie polega na zwiększaniu siły działającej na tłoczek pompy hamulcowej po naciśnięciu przez kierowcę pedału hamulca. Do owego wzmocnienia wykorzystuje podciśnienie obecne w kolektorze dolotowym, które tworzy się w wyniku zasysania powietrza przez tłoki. W silniku wysokoprężnym, z racji braku przepustnicy dławiącej dopływ powietrza do kolektora, podciśnienie wytwarzane jest przez pompę próżniową.
Zobacz galerię: dziewczyny z targów moto
Jak działa serwo hamulcowe?
W dużym uproszczeniu jego działanie rozpoczyna się z momentem naciśnięcia pedału hamulca. Ten wywiera nacisk na pompę hamulcową otwierając jednocześnie zawór umożliwiający zadziałanie podciśnienia z kolektora na membranę znajdującą się wewnątrz serwa. Różnica ciśnień pomiędzy jedną (podciśnienie) a drugą (ciśnienie atmosferyczne) stroną membrany wytwarza siłę, która jest następnie przekazywana z membrany na tłoczek pompy. Dzięki zaworowi siła działająca na membranę jest wprost proporcjonalna do nacisku na pedał hamulca, w związku z czym możliwe jest regulowanie siły hamowania przez kierowcę. W przeciwnym wypadku nawet delikatne wciśnięcie hamulca skutkowałoby niemal maksymalną mocą hamowania.
Zobacz też: Dlaczego pedał hamulca „wciska się” do podłogi?
Serwo hamulcowe jest urządzeniem bezobsługowym, które nie należy do awaryjnych. Ewentualne usterki, najczęściej objawiające się wyciekami płynu hamulcowego lub przesadnie twardym pedałem hamulca, wymagają niestety wymiany całego elementu.