Przedstawiona przez Spółkę transakcja będzie stanowiła na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (zwana dalej ustawą o VAT) import usług. W świetle art. 2 pkt 9 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, import usług występuje gdy polski podatnik nabywa usługę od podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Wówczas podatnikiem jest usługobiorca (polski podatnik).
Zobacz też: Usługi transportu towarów w kraju - warunki do opodatkowania 0% VAT
Przepisy ustawy o VAT nie ustanawiają dla importu usług żadnych szczególnych reguł powstawania obowiązku podatkowego, należy więc w tym zakresie stosować zasady ogólne. W odniesieniu do usług najmu obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Niemniej jednak powyższe nie dotyczy usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzecie in fine ustawy o VAT). Artykuł 28b ustawy o VAT określa miejsce opodatkowania dla usług świadczonych pomiędzy przedsiębiorcami. Z reguły tam wyrażonej wynika, że miejscem tym jest co do zasady miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Należy wskazać, że art. 28b ustawy o VAT znajdzie zastosowanie jedynie do części usług nabywanych od kontrahenta rosyjskiego.
Zobacz też: Umowa toolingu a przychód
Spółka wyjaśniła, iż najem nie przekracza z reguły okresu 21 dni. W takim przypadku do przedmiotowych usług zastosowanie znajdzie art. 28j ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, że miejscem świadczenia usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu jest miejsce, w którym te środki transportu są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy. Ustawa wskazuje przy tym, że przez krótkoterminowy wynajem środków transportu rozumie się zasadniczo ciągłe posiadanie środka transportu lub korzystanie z niego przez okres nieprzekraczający 30 dni. Definicję środka transportu zawiera natomiast Rozporządzenie Wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011 ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (zwane dalej rozporządzeniem). W świetle art. 38 ust. 1 rozporządzenia, „środek transportu”, obejmuje pojazdy, mechaniczne lub inne, a także innego rodzaju wyposażenie i urządzenia służące do przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce, w tym przeznaczone do ciągnięcia, przesuwania lub pchania przez pojazdy, i zasadniczo zaprojektowane oraz faktycznie nadające się do wykorzystania w celu transportu. W art. 38 ust. 2 lit. b rozporządzenia doprecyzowano natomiast, że za środek transportu uważa się m.in. przyczepy i naczepy. Zatem naczepa stanowi w świetle ustawy o VAT środek transportu.
Powyższe będzie miało istotny wpływ na moment powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do nabywanych przez Spółkę usług. W sytuacji gdy najem naczepy nie będzie przekraczał okresu 30 dni, to usługę należy uznać za krótkoterminowy wynajem środków transportu (do której stosuje się art. 28j ustawy o VAT). Wówczas obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury, tj. stosownie do brzmienia art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b tiret trzecie ustawy o VAT. Jeżeli jednak najem naczepy przekroczy okres 30 dni, to do usługi zastosowanie znajdą ogólne reguły określania miejsca opodatkowania, tj. art. 28b ustawy o VAT. W takim przypadku obowiązek podatkowy powstanie na zasadach przewidzianych w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, tj. zasadniczo z chwilą wykonania usługi. Może również powstawać na zasadach przewidzianych w art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, tj. z upływem okresu rozliczeniowego (jeżeli strony ustalą następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń).
Tekst: Piotr Kępisty, konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.