Czysty transport w mieście. Czyli dziś opowiemy o najważniejszych pomysłach na obniżenie emisji gazów w polskich miastach.
- Zanieczyszczenie powietrza to potężne zagrożenie!
- Czysty transport w mieście i nowy raport
- Jak uzyskać czysty transport w mieście?
- Działania regionalne i krajowe muszą się łączyć
- Zerowy VAT dla transportu publicznego to jeden z pomysłów
Zanieczyszczenie powietrza to potężne zagrożenie!
Polskie miasta znajdują się w niechlubnej czołówce miast europejskich zarówno pod względem poziomu zanieczyszczenia powietrza, jak też liczby samochodów na 1000 mieszkańców oraz ilości czasu, jaki kierowcy spędzają każdego roku w korkach. W konsekwencji jakość życia ich mieszkańców znacząco odbiega od oczekiwanych standardów.
Zanieczyszczenie powietrza powoduje w Europie co najmniej 300 000 przedwczesnych zgonów każdego roku, z czego znaczną część w Polsce. Badania European Public Health Alliance pokazują, że w kilku miastach Europy koszty zdrowotne związane z zanieczyszczeniem powietrza znacznie przekraczają 1 000 euro rocznie na mieszkańca.
Czysty transport w mieście i nowy raport
W raporcie opublikowanym przez Clean Cities Campaign "5 szybkich i sprawiedliwych społecznie rozwiązań dla czystego transportu miejskiego" przedstawionych jest 5 najważniejszych narzędzi, które mogą sprawić, aby polityka w zakresie czystego transportu miejskiego uwzględniała potrzeby najbardziej wrażliwych grup społecznych, czyli osób starszych, z niepełnosprawnościami ruchowymi czy w trudnej sytuacji materialnej.
Jak uzyskać czysty transport w mieście?
Jakie są zatem najlepsze sposoby na czysty transport w mieście? Warto wskazać pięć najważniejszych punktów. A są to:
- Zachęty do złomowania starszych wysokoemisyjnych pojazdów
- Obniżanie kosztu zakupu roweru
- Obniżenie kosztu biletów na transport publiczny
- Huby współdzielonej mobilności
- Społeczny leasing pojazdów elektrycznych
Czysty transport w mieście
Czysty transport w mieście. Sposoby na eko-komunikację
Materiały CleanCities
Niewątpliwie przydatne u nas byłyby zachęty finansowe do złomowania najstarszych, wysokoemisyjnych pojazdów, bo to głównie one stanowią problem. Co piąty samochód w Polsce ma ponad 20 lat. Takie narzędzie wymagałoby wsparcia na poziomie centralnym i dostosowania rodzaju zachęty do lokalnego kontekstu. W miastach mogłyby to być: bezpłatna karta miejska na dłuższy okres, dopłata lub refundacja zakupu roweru. W miejscach, w których jest podstawowym środkiem przemieszczania się, można rozważyć dopłatę do mniej emisyjnego samochodu – tłumaczy Nina Józefina Bąk.
Działania regionalne i krajowe muszą się łączyć
Większość z tych narzędzi byłaby najskuteczniejsza przy wdrożeniu poprzez regulacje na poziomie krajowym albo przy połączeniu wsparcia z poziomu krajowego i lokalnego. W najbliższych latach będziemy mieli do dyspozycji środki z wielu źródeł. Fundusz Spójności, Krajowy Program Odbudowy, Fundusz Modernizacji czy Społeczny Fundusz Klimatyczny to przykłady finansowania ze źródeł zewnętrznych.
Do tego musimy dodać potencjał NFOSiGW oraz środków z przewidzianych podatków od środków transportu - opłaty rejestracyjnej i od użytkowania pojazdu. Przynajmniej część z nich powinniśmy przeznaczyć na budowę zrównoważonej, zeroemisyjnej mobilności miejskiej.
Zerowy VAT dla transportu publicznego to jeden z pomysłów
Na przykład wprowadzenie zerowego podatku VAT dla transportu publicznego mogłoby być połączone z obniżaniem cen biletów lub z istniejącym już wsparciem w postaci darmowej komunikacji dla seniorów, dzieci i młodzieży szkolnej. Oprócz tego VAT dla rowerów, w tym elektrycznych i towarowych, powinien być obniżony, a jednocześnie miasta mogłyby oferować mieszkańcom i mieszkankom dofinansowanie do ich zakupu – wyjaśnia Urszula Stefanowicz z Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego.