Polska firma spedycyjna świadczy usługi spedycji towarów z Rosji (z obwodu kaliningradzkiego) do Polski. Jej świadczenie polega na całościowym zorganizowaniu transportu towarów z Rosji do Polski (spółka korzysta w tym zakresie z podwykonawców- firm transportowych) oraz na załatwieniu wszelkich formalności celnych. Odbiorcami świadczeń są zarówno podmioty z Polski, jak i z innych państw. Firma spedycyjna powzięła wątpliwość, w jaki sposób powinna opodatkować VAT swoje świadczenia.
Zobacz też: Zakup usług gastronomicznych w trakcie spotkań z przedstawicielami spółek powiązanych
Analizę należy zacząć od art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że miejscem świadczenia (krajem opodatkowania) usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika (w uproszczeniu: podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą) jest, z zasady, miejsce (kraj), w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Z kolei, stosowanie do art. 28b ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Zobacz też: Zezwolenia na przewozy na wschód na 2017 r., czy polskim przewoźnikom to wystarczy?
Powyższe regulacje mają zastosowanie przy ustalaniu kraju opodatkowania usług spedycyjnych. Tego typu świadczenia podlegają więc opodatkowaniu VAT w kraju siedziby odbiorcy usługi (ewentualnie w kraju gdzie posiada on stałe miejsce prowadzenia działalności). Jeżeli usługobiorcą jest podmiot spoza Polski (nie mający też w naszym kraju stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej), to usługa spedycyjna nie będzie opodatkowana polskim VAT. Będzie tak nawet jeśli odbiorca świadczenia jest w Polsce zarejestrowany na potrzeby podatku (okoliczność ta nie ma znaczenia).
Zobacz też: Import usługi spedycji międzynarodowej - stawka 0% VAT?
Usługobiorcą usługi polskiej firmy spedycyjnej jest spółka niemiecka (nieposiadająca w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej) dokonująca importu rzeczonego towaru na terytorium Polski. Spółka niemiecka jest zarejestrowana w Polsce na potrzeby VAT (m.in. w celu wykazania dokonanego przez siebie importu). Firma spedycyjna wystawia fakturę bez podatku VAT (fakturę NP). Podatek w swoim państwie rozlicza usługobiorca.
Zobacz też: Spedycja – rozliczenie importu usług w VAT
W przypadku, gdy odbiorcą świadczenia spedycyjnego związanego z importem jest polski podmiot, nastąpi opodatkowanie polskim VAT (krajem opodatkowania jest terytorium Polski). Wysokość opodatkowania jest wtedy wyznaczona przez art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług transportu międzynarodowego. Przez usługi transportu międzynarodowego rozumie się przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju oraz usługi pośrednictwa i spedycji międzynarodowej, związane z ww. usługami (art. 83 ust. 3 pkt 1 lit b i 2 ustawy o VAT).
Zobacz też: Właściwa stawka VAT dla odsprzedaży usług międzynarodowego transportu towarów
Spedycyjna obsługa importu towarów do Polski spełnia warunki do uznania jej za transport międzynarodowy korzystający ze stawki 0%. Opodatkowanie w tej wysokości zależy jednakże od spełnienia warunków dokumentacyjnych. Zgodnie bowiem z art. 83 ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy o VAT, dokumentami stanowiącymi dowód świadczenia opisanych powyżej usług są w przypadku transportu:
1) towarów przez przewoźnika lub spedytora - list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora), z zastrzeżeniem pkt 2;
- towarów importowanych - oprócz dokumentów, o których mowa w pkt 1, dokument potwierdzony przez urząd celno-skarbowy, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów.
Po pierwsze, podatnik świadczący usługi spedycyjne powinien zadbać o posiadanie dokumentu potwierdzającego międzynarodowy charter spedycji. Ponadto, biorąc pod uwagę fakt, że transport dotyczy towarów importowanych, podatnik musi ponadto posiadać dowód, że wartość jego usługi została włączona do podstawy opodatkowania z tytułu importu (rozliczanego przez importera- a więc usługobiorcę na rzecz którego wykonywana jest usługa spedycji). Dowodem takim może być potwierdzona przez urząd celny karta 8 jednolitego dokumentu administracyjnego SAD lub karta wydruku elektronicznego zgłoszenia celnego w procedurach przywozowych (PZC),
Usługobiorcą usługi polskiej firmy spedycyjnej jest podatnik z siedzibą w Polsce (rozpoznający import towaru z Rosji do Polski). W celu wykonania spedycji międzynarodowej polska firma spedycyjna nabywa usługę transportu z Rosji do Polski od określonego przewoźnika. Przewoźnik ten wystawił (i przekazał firmie spedycyjnej) list przewozowy CMR z którego jednoznacznie wynika, że towar został przetransportowany z Rosji do Polski. Ponadto firma spedycyjna uzyskała kartę 8 dokumentu SAD, z którego wynika że wartość jej usługi została wliczona do podstawy opodatkowania z tytułu importu (rozliczanego przez nabywcę usługi spedycyjnej). Firma spedycyjna może wystawić na swoją usługę fakturę z zastosowaniem stawki 0%.
Tekst: Michał Samborski, doradca podatkowy, ECDDP sp. z o.o.