Zanim powstały pierwsze hamulce tarczowe, do szybkiego zatrzymywania pojazdów używano początkowo hamulców taśmowych, które działały przez zaciskanie się ciernej taśmy na wale napędowym, oraz hamulców bębnowych, a ściślej – szczękowo-bębnowych.
Hamulce bębnowe były w pewnym sensie modyfikacją używanych już wówczas na kolei hamulców, które działały przez dociskanie ciernych klocków do powierzchni jezdnych kół wagonów i lokomotyw. Ponieważ z chwilą zastosowania w samochodach opon pneumatycznych takie rozwiązanie nie mogło być stosowane, znaleziono kompromisowe. Na piastach kół zamocowano obracające się wraz kołami żeliwne lub staliwne bębny, wewnątrz których umieszczono dwie podparte obrotowo na jednym z końców metalowe półksiężycowe szczęki, które po wywarciu odpowiedniej siły na ich wolne końce są dociskane od wewnątrz do cylindrycznej części bębna, wytwarzając siłę przeciwstawiającą się jego ruchowi obrotowemu.
Bębny hamulcowe są z jednej strony otwarte, co umożliwia ich zsuwanie z piasty koła, niezbędne dla wymiany szczęk lub naprawy ich urządzeń rozpierających oraz regulujących ich odstęp od powierzchni cylindrycznej bębna, czyli regulatorów lub samoregulatorów hamulców. Wszystkie te elementy są zamocowane do specjalnej, odpowiednio wyprofilowanej tarczy, wykonanej z grubej blachy. Ma ona także chronić wnętrze bębna przed przedostawaniem się do niego większych zanieczyszczeń i błota.
Odwiedź nasz serwis Eksploatacja auta
Szczelność tej osłony jest raczej iluzoryczna, dlatego wnętrze bębna hamulcowego, a tym samym szczęki hamulcowe są bardzo podatne na szybkie zamakanie, co prowadzi w początkowym stadium do niekontrolowanego zwiększenia się współczynnika tarcia pomiędzy bębnem i okładziną szczęki, a w nieco późniejszym – do istotnego zmniejszenia skuteczności hamulców. Dlatego niektóre bębny mają w części cylindrycznej specjalne nacięcia, dzięki którym z ich wnętrza łatwiej usuwane są zarówno gromadzący się w nich pył, pochodzący ze ścierających się szczęk hamulcowych oraz inne drobne zanieczyszczenia, jak i gromadzącą się wodę.
Zobacz też: BAS – Brake Assist System