50% VAT niepodlegającego odliczeniu jest kosztem uzyskania przychodu?
W świetle regulacji art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o PDOP), zarówno podatek VAT należny, jak i naliczony co do zasady nie stanowi kosztów uzyskania przychodów przedsiębiorcy. Niemniej jednak ustawodawca przewidział od powyższej reguły pewne wyjątki. Dzięki temu podatnik ma możliwość kwalifikacji do kosztów podatkowych kwoty podatku od towarów i usług m.in. w sytuacji, gdy zgodnie z przepisami ustawy o VAT, podatek naliczony nie może zostać odliczony od podatku należnego lub zwrócony.
Powyższe oznacza, że w sytuacji, w której podatek od towarów i usług dotyczący wydatków związanych z samochodami osobowymi nie podlega w całości odliczeniu z uwagi na tzw. użytek mieszany (art. 86a ustawy o VAT), wówczas na gruncie przepisów ustawy o PDOP dopuszczalne jest zaliczenie do kosztów podatkowych podatku od towarów i usług w wysokości, która nie podlega odliczeniu (50% tego podatku). Potwierdzenie tego stanowiska znaleźć można w licznych interpretacjach indywidualnych (m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14.01.2016 r., znak IPPB6/4510-352/15-5/AG oraz w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 21.07.2014 r., znak IBPBI/1/415-429/14/ESZ).
Więcej na temat podatków w eksploatacji samochodu znajdziesz w naszym dziale Podatki
Warunkiem koniecznym jest jednak to, aby wydatek taki spełniał wymogi uznania go za koszt uzyskania przychodów, czyli że został poniesiony na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Warunku tego nie spełniają wydatki związane z używaniem samochodu na cele prywatne. Należy bowiem podkreślić, iż wszelkie wydatki ponoszone przez podatnika a zaliczane do kosztów uzyskania przychodów należy badać w kontekście ogólnej zasady potrącalności kosztów wynikającej z art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP. Jeśli bowiem nawet na gruncie ustawy o VAT podatnikowi nie będzie przysługiwało prawo do pomniejszenia podatku należnego a podatek naliczony będzie związany z użytkowaniem samochodu, który w pewnej części jest wykorzystywany do celów prywatnych (przykładowo użytkowany w celach prywatnych pracowników) w tym zakresie powstaje ryzyko kwestionowania prawa do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów podatku naliczonego. Powyższe wiąże się ściśle z problematyką obciążania pracowników za wykorzystywanie samochodów służbowych do celów prywatnych. Jeżeli bowiem podatnik obciąża pracownika kosztami jazd prywatnych (i zakładając, że obciążanie to następuje w kwotach odpowiadających wartościom rynkowym) – wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów podatku naliczonego nie powinno mieć zastosowania. Kluczowe w tym zakresie będzie zatem prawidłowe dokonanie wyceny świadczenia na rzecz pracownika.
Zobacz też: Samochód osobowy z przyczepą a viaTOLL
Podatek VAT przy zakupie samochodu
Podkreślenia wymaga, że nieodliczona, zgodnie z przepisami ustawy o VAT, część podatku może zostać ujęta bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodów, jeżeli dotyczy wydatków związanych z używaniem pojazdów, a także wydatków eksploatacyjnych. Natomiast w przypadku wydatków związanych z nabyciem pojazdu, nieodliczony podatek od towarów i usług powinien zwiększać wartość początkową samochodu, co oznacza że stanowi koszt w postaci odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z treścią art. 16g ust. 3 ustawy o PDOP (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3.06.2015 r., znak IPPB3/4510-270/15-2/GJ).
O możliwości rozliczenia wydatków związanych z eksploatacją samochodu w kosztach uzyskania przychodów powinny zawsze decydować okoliczności faktyczne wykorzystania samochodu przez podatnika, dotyczące związku wykorzystania samochodu z prowadzoną działalnością gospodarczą. Na gruncie ustawy o PDOP należy dokonać analizy faktycznego sposobu wykorzystania samochodu i w tym kontekście ustalić, czy ponoszone wydatki stanowią koszty uzyskania przychodów podatnika.
Tekst: Aleksandra Kołc, konsultant podatkowy ECDDP Sp. z o.o.