Jak obsługiwać elektromechaniczny regulator napięcia prądnicy prądu stałego?

Jakubowski Ryszard
rozwiń więcej
Jak obsługiwać elektromechaniczny regulator napięcia prądnicy prądu stałego? Fot. Fotolia
Prądnice prądu stałego, jakie stosowano w samochodach w czasach, gdy alternatory były nieznane lub zbyt drogie dla aut popularnych, wymagały dodatkowego osprzętu, jakim był regulator napięcia, różniący się znacznie od regulatorów, używanych z alternatorami.

Prądnica prądu stałego nie miała diod, odcinających akumulator od uzwojenia jej twornika w czasie, gdy silnik nie pracował lub gdy wytwarzane przez nią napięcie było niższe niż napięcie akumulatora. Aby nie następowało w takich przypadkach rozładowanie akumulatora przez jej uzwojenie, stosowany był samoczynny wyłącznik, sprzężony z regulatorem napięcia. Był to w rzeczywistości przekaźnik o specjalnej konstrukcji, dostosowanego do obciążeń styków rzędu kilkudziesięciu amperów. Zazwyczaj między jego styki była włączona lampka sygnalizacyjna. Z chwilą, gdy one zwierały się lampka gasła, informując kierowcę, że napięcie wytwarzane przez prądnicę, przewyższa o zadaną wartość napięcie akumulatora.

Zobacz też: Jak zbadać cewkę zapłonową w aucie zabytkowym?

Zwykle musiało być ono wyższe od napięcia akumulatora o około 1 V i wynosiło od 12,5 do 13,5 V, zależnie od rodzaju regulatora i prądnicy. Kluczową sprawą było rozłączenie styków wyłącznika samoczynnego, gdy prąd, płynący przez nie z prądnicy do akumulatora, czyli tzw. prąd zwrotny przekroczył określoną wartość. Była ona różna dla różnych regulatorów, z reguły nie przekraczała 2 A. W praktyce zakres pracy wyłącznika samoczynnego ustawiało się „na wyczucie” doginając odpowiednio blaszkę regulującą odległość między jego stykami i naciągając sprężynę jego kotwicy tak, aby włączanie następowało przy napięciu 13 V, a rozłączenie już przy 12,5 V. Odległość między stykami zwykle nie przekracza przy takim ustawieniu 2 mm. Styki te muszą być maksymalnie czyste, co wymaga ich okresowego czyszczenia, średnio co 10 000 km, lub gdy podczas pracy zimnego silnika na wysokich obrotach tuż po uruchomieniu lampka kontrolna najpierw gaśnie, a potem zaczyna się żarzyć.

Zobacz też: Jak działa cewka zapłonowa i jak ją prawidłowo podłączyć?

Regulator napięcia prądnicy prądu stałego musiał zapewnić stałość tego napięcia w zakresie od napięcia włączania do 14,5 V. Służył do tego zespół styków, sprężony z drugą, a czasem – z dwiema niezależnymi cewkami. Były więc regulatory z dwiema i z trzema cewkami, z czego jedna należała do wyłącznika samoczynnego. Regulacja polegała głównie na doborze odpowiedniego naciągu sprężynek, związanych ze stykami, przez które było podawane zasilanie do uzwojenia wzbudzenia prądnicy, bez zmieniania odległości miedzy stykami.

Można ją przeprowadzać zarówno przy zdjętej klemie z akumulatora, co było praktykowane przez wielu elektryków samochodowych, choć dawało zafałszowane wyniki, jak i przy podłączonym akumulatorze. Regulowane napięcie, zgodnie z obowiązującymi wówczas normami nie powinno mieć więcej, jak 15,5 V. Dziś uważa się, że jest ono za wysokie, dlatego w starych pojazdach należy zmienić ustawienia regulatora przez luzowanie sprężynek tak, aby nie przekroczyło wartości 14,4 V, i utrzymywało się mniej więcej na równym poziomie bez względu na prędkość obrotową silnika.

Moto
W 2024 r. 30 000 zł dopłaty do zakupu samochodu elektrycznego. Jak zezłomujesz swój samochód trochę więcej
30 kwi 2024

W 2024 r. 30 000 zł dopłaty do zakupu samochodu elektrycznego.

Przewoźnik nie zmieni tachografu do końca 2024 r. Kara to 10 tys. zł
30 kwi 2024

W Polsce ponad 300 tys. aut będzie musiało otrzymać nowy tachograf. Kiedy jest on konieczny i ile kosztuje jego montaż? To kluczowe pytania. Zwłaszcza że kara za nieprzystosowanie pojazdu do nowych wymogów to nawet 10 tys. zł.

Kolizja z dzikiem. Czy kierowca dostanie odszkodowanie? Jedyną nadzieją AC
30 kwi 2024

Kolizja ze zwierzęciem wcale nie jest rzadkim scenariuszem na polskich drogach. Jak się zachować w takim przypadku i czy kierowca może liczyć na odszkodowanie na naprawę auta? Sprawdźcie.

Sprzedaż auta bez aktualnego przeglądu. Możliwa czy nie?
29 kwi 2024

Brak ważnego przeglądu oznacza brak dopuszczenie do ruchu. Tylko czy to jest jednoznaczne z brakiem możliwości sprzedaży takiego auta? Przepisy nie mówią "nie", ale nie do końca mówią też "tak". Taka sytuacja oznacza kilka wyzwań.

Samochód z zagranicy w polskiej strefie czystego transportu. Jak kierowca ma zdobyć zieloną naklejkę na szybę?
29 kwi 2024

Zielona naklejka w SCT w Polsce zniknęła? Nie do końca. Obowiązek jej stosowania nadal będą mieli kierujący autami zarejestrowanymi za granicą. Jak zatem ją zdobyć? I co jeszcze warto wiedzieć na jej temat?

Konfiskata samochodów nietrzeźwym: w majówkę 2024 auta straci dwa tysiące kierowców, jak uniknąć kary
27 kwi 2024

Choć zapowiadane jest cofnięcie drastycznych przepisów, nadal obowiązuje nowe prawo według którego nietrzeźwemu kierowcy konfiskuje się auto. Gdyby obowiązywał już w ubiegłoroczną majówkę, samochody straciłoby prawie2 tys. kierowców. Jednak jeśli nawet przepisy zostaną złagodzone, to kary dla nietrzeźwych kierowców pozostaną nadal surowe.

Nowe kary dla kierowców przyjęte. Masowo polecą prawa jazdy
26 kwi 2024

Kierowców czeka rewolucja w karaniu za wykroczenia. Przepisy przyjęte przez Parament Europejski niosą poważne zmiany. Reforma ma przyczynić się do zmniejszenia liczby zabitych na europejskich drogach. Oto szczegóły…

Majówka może przynieść spadek cen paliw. Za benzynę Pb 95 możemy zapłacić od 6,61 do 6,72 zł za litr, a za Pb98 od 7,28 do 7,39 zł
26 kwi 2024

W nadchodzący majowy weekend, kierowcy mogą spodziewać się korzystniejszych cen paliw. Eksperci portalu e-petrol.pl prognozują spadek kosztów tankowania, a to z powodu promocji oferowanych przez stacje benzynowe.

Minister zapowiadał rejestrację aut przez internet. Kiedy to będzie możliwe? Data jest znana
26 kwi 2024

Rejestracja auta online będzie. To dobra informacja. Gorsza jest taka, że trzeba będzie na nią poczekać. Wstępnie szefostwo CEPiK mówi nawet o terminie 30 miesięcy. Czy taka rejestracja będzie wymagać wizyty w wydziale komunikacji?

Pożar samochodu elektrycznego. Co zrobić? Jak się zachować?
26 kwi 2024

Pożar Luciad Air w Warszawie sprawił, że na tapet powrócił temat pożarów samochodów elektrycznych. Jak w razie pojawienia się ognia powinien zachować się kierujący pojazdem i inni użytkownicy drogi? Jak gasić ogniwa zawarte w baterii?

pokaż więcej
Proszę czekać...