Pompa oleju

Pompa oleju ma w silniku samochodowym za zadanie dostarczyć olej pod odpowiednim ciśnieniem do układu smarowania. Jej skuteczność ma więc kluczowe znaczenie dla trwałości i bezawaryjnej pracy silnika.

W silnikach samochodowych stosuje się niemal wyłącznie zębate pompy oleju, z uwagi na ich niewielkie wymiary przy pożądanej wydajności oraz nieskomplikowaną budowę, a tym samym bardzo dużą bezawaryjność. Ich zaletą jest także znikoma czułość zarówno na zmianę lepkości oleju w wyniku jego długotrwałej eksploatacji lub podwyższonej temperatury, jak i na obecność w nim zanieczyszczeń.

Zasada pracy takiej pompy jest nieskomplikowana. Pompa składa się z dwóch kół zębatych, dość szczelnie (bez luzów) zazębiających się, które są umieszczone we wspólnej obudowie o takim kształcie, aby jej ścianki znajdowały się jak najbliżej zębów kół. Olej, który dostaje się pomiędzy obracające się koła specjalnym kanałem, jest przenoszony po ich zewnętrznym obwodzie na drugą stronę obudowy we wrębach zębów.

Po znalezieniu się po przeciwnej stronie kół, czyli po stronie wylotowej pompy, jest on ściskany przez kolejne jego porcje dostarczane przez wirujące koła. Wytwarza się w ten sposób ciśnienie, tym większe im większa jest prędkość obrotowa kół zębatych. Wydajność pompy olejowej zależy bezpośrednio także od wielkości wrębów między zębami kół.

Pompa olejowa jest umieszczana zazwyczaj w najniższej części silnika, tak aby wysokość słupa zasysanego oleju nie przekroczyła wartości granicznej, przy której może nastąpić jego rozerwanie. Nawet w bardzo dużych silnikach zwykle nie przekracza ona 300 mm. Napęd pompy jest realizowany albo bezpośrednio z wałka rozrządu za pomocą odpowiednich kół zębatych, jeżeli jest on zabudowany w korpusie silnika, albo z wału korbowego silnika przez odpowiednią przekładnię. Zwykle razem z pompą oleju lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się smok z filtrem siatkowym, zasysający olej z miski olejowej.

Zobacz też: Układ smarowania silnika