Po zauważeniu, że temperatura silnika zbliża się do krytycznej, należy jak najszybciej przerwać jazdę i ochłodzić silnik, podnosząc maskę. Nie wolno przy tym od razu wyłączyć silnika, gdyż może to spowodować powstanie bardzo niebezpiecznych miejscowych naprężeń termicznych jego korpusu i elementów gumowych układu. Trzeba natomiast zwrócić uwagę, czy pracuje wentylator chłodnicy. Awaria sterującego nim termostatu lub przerwa w jego obwodzie elektrycznym to najczęstsze przyczyny gwałtownego przegrzania się silnika.
Gdy temperatura silnika zacznie spadać, można przerwać jego pracę i poszukać przyczyny jego przegrzania się. Jeżeli wentylator chłodnicy pracuje prawidłowo, wówczas powodem nadmiernego wzrostu temperatury może być najczęściej albo zacięcie się termostatu otwierającego dopływ płynu chłodzącego do radiatora chłodnicy, albo zbyt niski poziom tego płynu spowodowany jego wyciekiem lub wyparowaniem.
Zobacz też: Jak postępować po zagotowaniu płynu w chłodnicy?
O tym czy termostat pracuje prawidłowo, można się przekonać, ostrożnie badając dłonią temperaturę górnego przewodu gumowego, łączącego chłodnicę z silnikiem. Powinien być on bardzo gorący. Jeżeli jest ciepły lub chłodny – będzie to najczęściej oznaka awarii termostatu. Nie wolno przy tym zapominać o sprawdzeniu paska klinowego lub wieloklinowego, który napędza pompę wodną i ewentualnym naciągnięciu go, gdyby okazał się zbyt luźny. Uszkodzony wymienić na nowy.
Jeżeli przyczyną przegrzania się silnika jest awaria termostatu, można go usunąć z układu chłodzenia. W wielu samochodach nie jest to skomplikowane. Wystarczy odkręcić śruby mocujące jego obudowę a następnie bardzo delikatnie i ostrożnie otworzyć ją, nie uszkadzając znajdującej się pod nią uszczelki. Czynności te można wykonać dopiero po schłodzeniu silnika do temperatury dłoni. PO wyjęciu termostatu założyć na miejsce jego obudowę i starannie dokręcić mocujące ją śruby. Po uruchomieniu silnika sprawdzić, czy nie ma żadnych przecieków, a gdyby były, dokręcić mocniej śruby pamiętając, aby zawsze dociągać przeciwległe, nigdy – sąsiednie.
Zobacz też: Jak wymienić linkę licznika prędkościomierza?
Jazda bez termostatu nie jest dla silnika zdrowa. Zwykle będzie on pracował w temperaturze niższej od zalecanej, dlatego należy jak najszybciej zamontować nowy, sprawny termostat lub zlecić to najbliższej stacji serwisowej.
Ubytki cieczy chłodzącej poniżej dopuszczalnego poziomu należy uzupełniać tym samym płynem. Gdy go nie ma, można do chłodnicy wlać wodę destylowaną (tę samą, co do akumulatora) lub, ostatecznie, wodę przegotowaną. Wlanie wody surowej zaowocuje wytrąceniem się kamienia kotłowego, który zmniejszy przekrój kanałów chłodzących i może powodować zacinanie się termostatu.