Spoglądając na aktualne statystyki dotyczące handlu międzynarodowego zauważyć można, że ok 1/5 importu do Unii Europejskiej przypada na import z Chin. Z uwagi na bardzo atrakcyjne i konkurencyjne ceny towarów, stanowi to niemałe zagrożenie dla rynku europejskiego. Niemniej jednak niniejsze transakcje budzą wiele wątpliwości podatników, na gruncie podatku od towarów i usług, o czym mowa w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 listopada 2012 r., sygn. nr IBPP4/443-410/12/BP.
W wyżej powołanej interpretacji indywidualnej, wnioskodawca powziął wątpliwość co do kwestii czy wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów jest przemieszczenie towaru z Niemiec do Polski, jeśli towar został wcześniej zakupiony z Chin, a następnie zaimportowany do Niemiec, jak również Jego wątpliwość wzbudziły związane z przedmiotową transakcją kwestie podstawy opodatkowania, jak i powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Z opisu stanu faktycznego sprawy wynika, że Wnioskodawca mający siedzibę w Polsce, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, dokonał importu towarów z Chin na terytorium Niemiec,gdzie przedstawiciel podatkowy, dokonał odprawy towarów oraz uiścił należności celne. Towary zostały dopuszczone do obrotu na podstawie procedury celnej o kodzie 4200 (tj. dopuszczenie do obrotu z jednoczesnym wprowadzeniem na rynek krajowy towarów, które podlegają zwolnieniu od podatku VAT w przypadku dostawy do innego państwa członkowskiego). Następnie, zaimportowane towary z terytorium Niemiec zostały przywiezione przez polską firmę transportową do Polski, która wystawiła fakturę za usługę oraz za opłaty celne, które zapłaciła w imieniu importera. Firma transportowa dostarczyła wraz z towarem dokument sprzedaży wystawiony przez dostawcę z Chin. Faktura od kontrahenta chińskiego była wystawiona z datą 13.06.2012 r. przywóz na obszar celny (UE) nastąpił w dniu 25.07.2012 r. Spółka fizycznie otrzymała towar w dniu 26.07.2012 r.
1. Na wstępie niniejszego artykułu wyjaśnić należy kiedy na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia z importem towarów, a kiedy z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów
Zgodnie z art. 5 ust. 1pkt 3 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT), opodatkowaniu podlegają import towarów oraz wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 7 ustawy o VAT przez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju. Zaakcentować przy tym należy, iż z importem towarów będziemy mieli do czynienia tylko wówczas, gdy określona procedura celna zostanie zakończona na terytorium Polski.
W przypadku, gdy przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego następuje na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego Wspólnoty, nie dochodzi do importu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 11 ust 1 ustawy o VAT, przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika.
Stosownie do treści ww. przepisów, Wnioskodawca w związku z dokonanym na terytorium Niemiec importem towarów, stał się w tym kraju podatnikiem podatku od wartości dodanej, zaś towary dopuszczone do obrotu na terytorium Niemiec uzyskały status towarów wspólnotowych.
Innymi słowy, przekładając to na analizowany stan faktyczny, Wnioskodawca dla niniejszej transakcji działał na terytorium Niemiec w charakterze podatnika podatku od wartości dodanej, albowiem zaimportował towary do Niemiec w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa. W następstwie tych czynności, dalsze przemieszczanie towarów uprzednio zaimportowanych i dopuszczonych do obrotu w Niemczech ( z Niemiec do Polski), stanowiło zatem wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów podlegające opodatkowaniu według właściwych stawek podatku od towarów i usług.
2. Kwestia podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów
Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jest kwota, jaką nabywający jest obowiązany zapłacić.
Podstawa opodatkowania, o której mowa w ust. 1, obejmuje:
1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze związane z nabyciem towarów, z wyjątkiem podatku;
2. wydatki dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu oraz ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę od podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia (art. 31 ust. 2 ustawy).
W myśl wykładni literalnej powyższych przepisów zauważyć należy, iż w analizowanym stanie faktycznym podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość towaru, wynikająca z faktury wystawionej przez dostawcę chińskiego, powiększona o należne cło i pozostałe koszty uwzględnione w fakturze zakupu od kontrahenta chińskiego, pomijając koszty transportu z Niemiec do siedziby importera, bowiem nie będą one pobierane przez dostawcę towarów (art. 31 ust. 2 pkt 1 ustawy), lecz należne będą polskiej firmie wykonującej usługę transportową.
3. Moment powstania obowiązku podatkowego przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów
Zgodnie z art. 20 ust. 5 ustawy o VAT, w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia.
W myśl powyższego unormowania prawnego, obowiązek podatkowy w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów dokonanego po imporcie towarów na terytorium innego Państwa Członkowskiego, powstanie zatem 15 sierpnia 2012 r.
Tekst: Katarzyna Ignaczak Młodszy Konsultant Podatkowy ECDDP Sp. z o.o., Paweł Barnik Kierownik Zespołu ds. Podatku VAT ECDDP Sp. z o.o.