Kto to jest "niepodatnik"
Zanim je sobie przybliżymy konieczne jest zdefiniowanie pojęcia „podatnik” oraz „niepodatnik”. Musimy bowiem wiedzieć w jakim przypadku należy ww. regulacje zastosować. Pojęcie to znajduje się w treści art. 28 a ustawy o podatku od towarów i usług i obejmuje ono w szczególności podmioty prowadzące działalność gospodarczą w Polsce lub poza jej granicami (w krajach UE bądź w krajach nienależących do UE). Za niepodatnika uznać trzeba natomiast podmiot, który żadnej działalności gospodarczej nie prowadzi (np. osoba fizyczna, ambasada, konsulat, organizacja międzynarodowa).
Zgodnie z art. 28 h pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami usług pomocniczych do usług transportowych, takich jak załadunek, rozładunek, przeładunek lub podobnych usług, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane.
W przypadku więc świadczenia na rzecz tzw. niepodatnika usług pomocniczych do usług transportowych w zakresie:
- załadunku,
- rozładunku,
- przeładunku bądź
- usług o podobnym charakterze
krajem opodatkowania transakcji będzie ten kraj, w którym usługi są faktycznie wykonywane.
Przykład 1:
Polska Firma dokonała na terytorium Słowacji rozładunku przetransportowanych mebli. Usługa została wykonana na zlecenie ambasady polskiej w Słowacji (tzw. niepodatnika). W tej sytuacji usługa ta winna zostać opodatkowana na terytorium Słowacji.
Usługi pomocnicze jako element usług transportowej
Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku, gdy usługi pomocnicze do usług transportowych świadczone są na rzecz niepodatnika w ramach usługi transportu towarów, to wówczas usługi te opodatkowane zostaną na zasadach właściwych dla samego transportu towarów (jako element świadczenia o charakterze kompleksowym).
Jeśli więc przykładowo załadunek towaru nie jest wyodrębniony z usługi transportu towarów na rzecz niepodatnika, to wówczas usługa ta zostanie opodatkowania na zasadach właściwych dla usługi transportu towarów (usługi o zasadniczym charakterze).
W przypadku usług transportu towarów na rzecz niepodatnika regułą jest, że konieczność opodatkowania występuje w miejscu, gdzie odbywa się transport z uwzględnieniem pokonanych odległości. Natomiast, gdy transport towaru odbywa się pomiędzy dwoma krajami należącymi do UE, usługa transportowa świadczona na rzecz niepodatnika winna być opodatkowana w miejscu rozpoczęcia transportu towaru.
Oznacza to więc, że w przypadku transportu towarów na rzecz niepodatnika pomiędzy dwoma krajami należącymi do UE w ramach którego świadczone są także usługi pomocnicze do usług transportowych całość świadczenia zostanie opodatkowana w kraju w którym transport towarów się rozpoczyna.
Przykład 2:
Firma polska działając na zlecenie niepodatnika przetransportowała meble z terytorium Polski na terytorium Czech. W ramach świadczonej usługi transportowej dokonano również załadunku i rozładunku mebli. W tej sytuacji całość usługi transportowej wraz z usługami pomocniczymi z nia związanymi zostaną opodatkowane w miejscu rozpoczęcia transportu (Polska).
Istotne jest to, że określone wyżej zasady mają zastosowanie tylko do usług świadczonych na rzecz niepodatnika. Jeśli bowiem nabywcą usług pomocniczych do usług transportowych będzie przedsiębiorca, wówczas usługi te będą opodatkowane w kraju siedziby nabywcy (ewentualnie stałym miejscu prowadzenia działalności nabywcy).