Nasza firma przewozowa (niebędąca podatnikiem podatku akcyzowego) zajmuje się transportem węgla nabywanego na terytorium kraju od kopalni (pośredniczący podmiot węglowy) przez elektrownię (będącą finalnym nabywcą węglowym) korzystającą ze zwolnienia od akcyzy. Nasza firma świadczy usługę transportową na podstawie umowy o przewóz węgla zawartej z elektrownią. Węgiel jest nabywany przez elektrownię na bramie kopalni. W trakcie transportu zdarza się, że węgiel jest kradziony. Czy jako przewoźnik węgla będziemy zobowiązani do samodzielnego rozliczenia i uiszczenia należnej akcyzy na rzecz właściwego organu podatkowego od skradzionego węgla, gdy do kradzieży doszło w trakcie transportu węgla z kopalni (PPW) do elektrowni (FNW)?
Zobacz też: Umorzenie odsetek od zobowiązań handlowych przez wierzyciela a przychód podatkowy
Na podstawie art. 9a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym (dalej jako ustawa o akcyzie), w przypadku wyrobów węglowych, czynnością opodatkowaną akcyzą jest sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju finalnemu nabywcy węglowemu. Ponadto, przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym jest także powstanie ubytków wyrobów węglowych (art. 9a ust. 1 pkt 7 ustawy o akcyzie). Za ubytki wyrobów węglowych w rozumieniu ustawy o akcyzie uznaje się wszelkie straty wyrobów węglowych powstałe w trakcie ich przemieszczania na terytorium kraju w związku z wykonaniem czynności stanowiącej przedmiot opodatkowania akcyzą (art. 2 ust. 1 pkt 20 lit. c ustawy o akcyzie).
Zobacz też: Jak ograniczyć koszty paliwa w spedycji?
Ustawa o akcyzie przewiduje dwa zwolnienia od akcyzy dla ubytków wyrobów akcyzowych. Najczęściej stosowane odnosi się do tzw. ubytków naturalnych i przysługuje ono tylko do wysokości normy dopuszczalnych ubytków określonej w odpowiednim rozporządzeniu albo w decyzji właściwego naczelnika urzędu celnego (art. 30 ust. 4 ustawy o akcyzie). Drugie zwolnienie dotyczy ubytków wyrobów akcyzowych powstałych na skutek zdarzeń losowych lub siły wyższej i wynika ono z art. 30 ust. 3 ustawy o akcyzie.
Na podstawie art. 30 ust. 5 ustawy o akcyzie, żadne z dwóch wskazanych wyżej zwolnień od akcyzy nie ma jednak zastosowania w przypadku ubytków zaistniałych na skutek przestępstwa przeciwko mieniu. Jeśli więc na skutek kradzieży dojdzie do straty węgla (mieszczącej się w definicji ubytków), to strata tego typu zawsze będzie opodatkowana akcyzą.
W opisanej przez Państwa sytuacji, straty węgla powstają w trakcie transportu z kopalni do elektrowni (posiadającej status FNW i uprawnionej do korzystania ze zwolnienia od akcyzy). Uznać więc należy, że przemieszczenie to ma związek z wykonaniem czynności stanowiącej przedmiot opodatkowania akcyzą. Jak bowiem wyjaśniono wyżej, sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju do FNW jest czynnością opodatkowaną akcyzą. W związku z tym, w opisanej sytuacji, należy uznać straty wyrobów węglowych powstałe w wyniku kradzieży za ubytki wyrobów akcyzowych od których konieczna jest zapłata akcyzy (nie ma bowiem możliwości zastosowania żadnego ze zwolnień od akcyzy przewidzianych dla ubytków wyrobów akcyzowych).
We wskazanym przez Państwa stanie faktycznym nabycie węgla odbywa się na bramie kopalni (PPW). W tym też momencie elektrownia (FNW) staje się właścicielem nabytych wyrobów węglowych i ponosi za nie odpowiedzialność. Elektrownia zawarła z Państwem jedynie umowę na transport wyrobów węglowych stanowiących własność elektrowni. W związku z tym to elektrownia (FNW) będąca właścicielem tych wyrobów będzie zobowiązana do rozliczenia i zapłaty za rzecz właściwego organu podatkowego akcyzy od ubytków węgla powstałych na skutek kradzieży w trakcie transportu.
Państwo jako firma transportowa może ponieść ewentualnie odpowiedzialność odszkodowawczą (względem elektrowni) za skradzione wyroby akcyzowe w sytuacji, gdy elektrownia zleciła Państwu transport wyrobów węglowych z bramy kopalni do elektrowni i z umowy zawartej przez Państwa z elektrownią wynika taka odpowiedzialność (odszkodowawcza).
Zobacz też: Zakaz konkurencji a podatek VAT
Podsumowując, Państwa firma świadcząca jedynie usługi transportowe na rzecz elektrowni nie będzie zobowiązana do samodzielnego rozliczenia i zapłaty akcyzy właściwemu organowi podatkowemu od ubytków wyrobów węglowych powstałych w wyniku kradzieży w trakcie transportu.
Tekst: Marcelina Fabia, Konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o. o