Szpera, a mechanizm różnicowy
Mechanizm różnicowy (dyferencjał) występuje w każdym samochodzie. Działanie mechanizmu różnicowego można opisać następująco: dzięki niemu rozdzielany jest napęd pomiędzy kołami osi napędzanej lub także między osiami (w przypadku samochodów z napędem na obie osie). W sytuacji, gdy samochód skręca, każde z kół konkretnej osi dzięki dyferencjałowi kręci się z inną prędkością. Takie rozwiązanie sprawdza się podczas tradycyjnej eksploatacji pojazdów. Niestety w warunkach niesprzyjających np. na śliskiej nawierzchni lub podczas szybkiej jazdy po zakrętach, w przypadku poślizgu jednego z kół, mechanizm różnicowy sprawia, że pełna moc jest przekazywana właśnie na koło, które się obraca z najmniejszym oporem. Jest to przyczyną problemów związanych np. z wyjechaniem śnieżnej zaspy, czy dużej podsterowności pojazdu przy skręcie.
Zobacz też: Rozbieganie silnika - co to jest i na czym polega?
Konstruktorzy znaleźli sposób na to, by w pożądanych sytuacjach ograniczyć działanie mechanizmu różnicowego, tak by w razie potrzeby odpowiednio napędzane były koła, które mają lepszą przyczepność. Ta blokada działania mechanizmu różnicowego (dyferencjału) jest potocznie nazywana Szperą.
Szpera mechaniczna, a szpera elektroniczna
Niestety mechaniczna szpera, czyli wspomniana blokada dyferencjału to rozwiązanie z jednej strony drogie, z drugiej ulegające eksploatacyjnemu zużyciu. Toteż konstruktorzy samochodów wpadli na pomysł, żeby stworzyć tzw. szperę elektroniczną, czyli system blokujący działanie mechanizmu różnicowego, ale na innej zasadzie niż działa blokada mechaniczna. W przypadku szpery elektronicznej wykorzystywany jest układ hamulcowy, który przyhamowuje koło, które straciło przyczepność. Rozwiązanie okazało się tzw. strzałem w dziesiątkę. Nie dość, że jest tańsze w produkcji i eksploatacji, to jeszcze działa bardzo sprawnie.
Zobacz też: Zużyte dwumasowe koło zamachowe - objawy