Czym jest turbodziura?

Tomasz Korniluk
rozwiń więcej
fot. Audi

Turbodziura to czas, jaki upływa od wciśnięcia pedału gazu to wkręcenia się turbosprężarki w pełne obroty. Turbodziura odczuwalna jest we wszystkich autach z turbosprężarką. Po wciśnięciu gazu trzeba chwilę zaczekać, aż auto zacznie przyspieszać.

Walka producentów z turbodziurą to ważny element przy projektowaniu jednostki napędowej. Wirnik turbosprężarki, który odpowiedzialny jest za wtłaczanie dodatkowego powietrza do komory spalania silnika (co zwiększa sprawność spalania, wpływającą na wzrost mocy), jest zasilany przez gazy wylotowe (spaliny) wydostające się z komory spalania. Jeśli silnik pracuje na małych obrotach, to ciśnienie gazów wylotowych jest niskie, przez co wirnik kręci się z małą prędkością. Wpływa to na skład mieszanki paliwa i powietrza w komorze spalania, więc silnik (a dokładnie wirnik turbosprężarki) po dodaniu gazu potrzebuje chwili, na „wkręcenie się” na odpowiednie obroty. Jest to uciążliwe nawet dla kierowców seryjnych aut lubiących szybko ruszyć spod świateł. Również w czasie wyprzedzania, turbodziura może wpłynąć na czas potrzebny na wyprzedzenie wolniejszego auta.

Istnieje kilka metod na zredukowanie czy nawet uniknięcie efektu turbodziury. Najprostszym jest stosowanie wirnika turbosprężarki o możliwie najmniejszym momencie bezwładności - taki wirnik można szybko rozkręcić, więc turbina szybko „załączy się”. Aby zmniejszyć bezwładność wirnika można wykonać go z lekkiego, ale wytrzymałego materiału, np. z ceramiki. Pojawiają się też sprężarki z elektronicznie zmienianym kątem łopatek wirnika. Przy niskim ciśnieniu spalin kąt natarcia gazów na łopatki staje się większy, dzięki czemu wirnik szybciej się rozkręca.

Zobacz również: Jak naprawić falujące obroty?

Producenci stosują też dwie turbiny zamiast jednej. W układzie pierwszego typu równolegle montowane są dwie sprężarki z wirnikami różnej wielkości. Mniejszy wirnik rozkręca się szybko, aby wtłaczać powietrze do silnika już od najniższych obrotów, a sprężarka o większym wirniku dołącza się później, gdy potrzebna jest większa ilość powietrza w komorze spalania. W układzie drugiego typu jedna sprężarka została zastąpiona dwoma mniejszymi, dającymi łącznie taką samą moc, jak większa sprężarka. Również w tym przypadku, chodzi o to, że mniejszy wirnik szybciej osiąga odpowiednią prędkość. Układ drugiego typu dobrze sprawdza się w silnikach widlastych, gdzie sprężarki są zasilane z osobnych bloków silnika.

W samochodach z jedną turbiną, w których pojawia się turbodziura, popularne są zmiany oprogramowania silnika oraz tzw. chip tuning. Niekiedy te zabiegi pomagają zredukować turbodziurę, ale w ten sposób praktycznie nie da się w całkowity sposób zlikwidować chwilowego braku mocy. W przypadku doładowania silnika za pomocą kompresora, efekt turbodziury nie istnieje.

Zobacz również: Kiedy wymienić filtr powietrza?

W autach rajdowych stosuje się tzw. podtrzymanie turbosprężarki. Jest to element programu zarządzającego silnikiem, który przesuwa moment zapłonu w silniku do punktu w którym zawór dolotowy i wylotowy są równocześnie otwarte. Zwiększa to energię spalin, które napędzają turbosprężarkę. Tego rozwiązania nie stosuje się raczej w autach cywilnych, bardzo bowiem skraca żywotność turbosprężarki (w autach rajdowych np. grupy N turbiny wymienia się nawet co 1-2 rajdy).

Moto
Niebezpieczna wiosna na polskich drogach. Liczba wypadków z udziałem motocyklistów wzrosła o 80 proc.
02 maja 2024

W pierwszych czterech miesiącach 2024 roku na drogach w Polsce miało miejsce 5,7 tys. wypadków. Jak informuje "Rzeczpospolita", liczba wypadków z udziałem motocyklistów wzrosła o 80 proc.

W 2024 r. 30 000 zł dopłaty do zakupu samochodu elektrycznego. Jak zezłomujesz swój samochód trochę więcej
30 kwi 2024

W 2024 r. 30 000 zł dopłaty do zakupu samochodu elektrycznego.

Przewoźnik nie zmieni tachografu do końca 2024 r. Kara to 10 tys. zł
30 kwi 2024

W Polsce ponad 300 tys. aut będzie musiało otrzymać nowy tachograf. Kiedy jest on konieczny i ile kosztuje jego montaż? To kluczowe pytania. Zwłaszcza że kara za nieprzystosowanie pojazdu do nowych wymogów to nawet 10 tys. zł.

Kolizja z dzikiem. Czy kierowca dostanie odszkodowanie? Jedyną nadzieją AC
30 kwi 2024

Kolizja ze zwierzęciem wcale nie jest rzadkim scenariuszem na polskich drogach. Jak się zachować w takim przypadku i czy kierowca może liczyć na odszkodowanie na naprawę auta? Sprawdźcie.

Sprzedaż auta bez aktualnego przeglądu. Możliwa czy nie?
29 kwi 2024

Brak ważnego przeglądu oznacza brak dopuszczenie do ruchu. Tylko czy to jest jednoznaczne z brakiem możliwości sprzedaży takiego auta? Przepisy nie mówią "nie", ale nie do końca mówią też "tak". Taka sytuacja oznacza kilka wyzwań.

Samochód z zagranicy w polskiej strefie czystego transportu. Jak kierowca ma zdobyć zieloną naklejkę na szybę?
29 kwi 2024

Zielona naklejka w SCT w Polsce zniknęła? Nie do końca. Obowiązek jej stosowania nadal będą mieli kierujący autami zarejestrowanymi za granicą. Jak zatem ją zdobyć? I co jeszcze warto wiedzieć na jej temat?

Konfiskata samochodów nietrzeźwym: w majówkę 2024 auta straci dwa tysiące kierowców, jak uniknąć kary
27 kwi 2024

Choć zapowiadane jest cofnięcie drastycznych przepisów, nadal obowiązuje nowe prawo według którego nietrzeźwemu kierowcy konfiskuje się auto. Gdyby obowiązywał już w ubiegłoroczną majówkę, samochody straciłoby prawie2 tys. kierowców. Jednak jeśli nawet przepisy zostaną złagodzone, to kary dla nietrzeźwych kierowców pozostaną nadal surowe.

Nowe kary dla kierowców przyjęte. Masowo polecą prawa jazdy
26 kwi 2024

Kierowców czeka rewolucja w karaniu za wykroczenia. Przepisy przyjęte przez Parament Europejski niosą poważne zmiany. Reforma ma przyczynić się do zmniejszenia liczby zabitych na europejskich drogach. Oto szczegóły…

Majówka może przynieść spadek cen paliw. Za benzynę Pb 95 możemy zapłacić od 6,61 do 6,72 zł za litr, a za Pb98 od 7,28 do 7,39 zł
26 kwi 2024

W nadchodzący majowy weekend, kierowcy mogą spodziewać się korzystniejszych cen paliw. Eksperci portalu e-petrol.pl prognozują spadek kosztów tankowania, a to z powodu promocji oferowanych przez stacje benzynowe.

Minister zapowiadał rejestrację aut przez internet. Kiedy to będzie możliwe? Data jest znana
26 kwi 2024

Rejestracja auta online będzie. To dobra informacja. Gorsza jest taka, że trzeba będzie na nią poczekać. Wstępnie szefostwo CEPiK mówi nawet o terminie 30 miesięcy. Czy taka rejestracja będzie wymagać wizyty w wydziale komunikacji?

pokaż więcej
Proszę czekać...