Stronami umowy sprzedaży samochodu są sprzedający i kupujący. Mogą być to dwie osoby fizyczne albo dwóch przedsiębiorców. Możliwa jest także sytuacja, żeby osoba fizyczna nabywała samochód od przedsiębiorcy i na odwrót. Sprzedającym samochód powinien być właściciel pojazdu lub posiadać upoważnienie właściciela do sprzedaży jego pojazdu. Ewentualna sprzedaż samochodu, którego wcześniejszy zakup był finansowany z kredytu, wymaga zgody banku na taką sprzedaż.
Zobacz też: Dlaczego umowę sprzedaży samochodu warto zawierać na piśmie?
Forma umowy sprzedaży samochodu
Umowa sprzedaży samochodu może mieć dowolną formę. Zaleca się jednak aby miała formę pisemną. Ułatwia to późniejsze dochodzenie roszczeń przed sadem, a także umożliwia udokumentowanie przeniesienia własności przy płaceniu podatku od czynności cywilnoprawnych.
Przedmiot umowy
Przedmiotem umowy sprzedaży samochodu będzie oczywiście samochód. Natomiast kupujący zobowiązany jest do zapłacenia ceny. Ten, kto sprzedaje samochód, jest zobowiązany udzielić kupującemu potrzebnych wyjaśnień o stosunkach prawnych i faktycznych dotyczących sprzedawanego samochodu. Chodzi tu o takie informacje, jak: czy sprzedający jest właścicielem sprzedawanego pojazdu oraz czy samochód jest obciążony zastawem z tytułu kredytu bankowego. Sprzedający musi wydać kupującemu posiadane przez siebie dokumenty, które pojazdu dotyczą, czyli np. dowód rejestracyjny, kartę pojazdu (jeśli była wydana). Jeśli samochód jest sprowadzony z zagranicy, sprzedający powinien przekazać kupującemu dowód zakupu samochodu za granicą oraz dowód uiszczenia wszelkich podatków i ceł.
Jeżeli nowy właściciel (kupujący) pojazdu zwleka z odebraniem samochodu, to sprzedający może oddać rzecz na przechowanie na koszt i ryzyko nowego właściciela.
Zobacz również:Jak pracuje silnik?
Jeśli samochód jest używany, kupujący powinien dokładnie sprawdzić stan techniczny pojazdu. Trzeba sprawdzić ważne badania techniczne, a jeśli pojazd nie ma wykonanych takich badań, koniecznie przed sfinalizowaniem transakcji trzeba pojechać z samochodem na stację diagnostyczną lub do autoryzowanego serwisu. Może być to również każdy inny warsztat samochodowy, do którego ma się zaufanie. Jeśli kupujący sam nie umie ocenić stanu technicznego samochodu, powinien skorzystać z usługi rzeczoznawcy samochodowego.
Sprzedawca samochodu jest odpowiedzialny względem kupującego m.in. za to, że sprzedany przez niego samochód ma wadę zmniejszającą wartość pojazdu lub jego użyteczność. Jest to tzw. rękojmia za wady fizyczne. Z kolei rękojmia za wady prawne to odpowiedzialność sprzedającego przed kupującym w sytuacji, gdy samochód stanowi własność osoby trzeciej lub jest obciążony prawem osoby trzeciej. Chodzi tu najczęściej o odpowiedzialność za sprzedaż wcześniej skradzionego samochodu.
Rękojmia gwarancyjna
Jeśli sprzedawany samochód ma jakieś wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny.
Kupujący traci jednak uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia. Przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie, a w wypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej wykryciu. Do zachowania terminów zawiadomienia o wadach rzeczy sprzedanej wystarczy wysłanie przed upływem tych terminów listu poleconego.
Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. Zatem zanim, jako kupujący samochód, złoży się swój podpis pod umową, należy dokładnie sprawdzić stan samochodu w niezależnym warsztacie lub przy udziale rzeczoznawcy samochodowego.
Zakup samochodu w salonie - jak konstruować umowę?
Szczególne zasady obowiązują przy sprzedaży samochodów w salonach, gdy kupującym jest osoba prywatna, która nabywa pojazd tylko do celów osobistych, czyli niezwiązanych z działalnością zawodową lub gospodarczą. Dealer samochodowy odpowiada wobec kupującego, jeżeli stan samochodu w chwili jego wydania jest niezgodny z umową sprzedaży. O odpowiedzialności takiej można mówić wówczas, gdy zły stan samochodu stwierdzono przed upływem sześciu miesięcy od wydania samochodu. Jeśli określona wada zostanie stwierdzona w tym terminie, można domniemywać, iż istniała ona już w dniu sprzedaży.
Sprzedawca samochodów nie odpowiada za niewłaściwy stan samochodu, gdy jego klient w dniu zakupu o określonych wadach wiedział lub oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć. Taka sytuacja może mieć miejsce np., gdy ktoś decyduje się na zakup samochodu z pełną świadomością, że określona część jego wyposażenia nie działa tak, jak powinna. Jeżeli stan samochodu jest niezgodny z umową sprzedaży, kupujący może żądać doprowadzenia go do właściwego stanu przez nieodpłatną naprawę albo wymianę samochodu na nowy. Rozwiązanie takie nie wchodzi w grę w sytuacji, gdy naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów.
Zobacz również: Wzór umowy sprzedaży
Jeżeli dealer samochodowy, który otrzymał od kupującego żądanie naprawienia lub wymiany samochodu, nie ustosunkował się do tego żądania w terminie 14 dni, uważa się, że uznał je za uzasadnione.
Nabywca samochodu traci uprawnienie, o którym mowa, jeżeli przed upływem dwóch miesięcy od stwierdzenia określonych wad w pojeździe nie zawiadomi o tym dealera. Do zachowania terminu 2 miesięcy na zawiadomienie wystarczy wysłanie listu poleconego przed tym terminem. Jeżeli kupujący samochód w salonie nie może żądać naprawy ani wymiany albo jeżeli sprzedawca samochodów nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności, to wówczas ma on prawo:
- domagać się stosownego obniżenia ceny albo
- odstąpić od umowy.
Od umowy kupna samochodu nie można odstąpić, jeśli wada samochodu jest nieistotna. Sprzedawca samochodów odpowiada za wady pojazdu jedynie w przypadku ich stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania samochodu. Jeżeli sprzedany samochód był używany, to dwuletni termin można skrócić, lecz nie poniżej jednego roku. Taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku zakupu samochodu w komisie.
Gwarancja na samochód
Gwarancja przypisana jest do samochodu, a nie do jego właściciela. Jeżeli w gwarancji inaczej nie zastrzeżono, odpowiedzialność z tytułu gwarancji obejmuje tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy.