Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o PDOP) przez umowę leasingu rozumie się umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej "finansującym", oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów (art. 17a pkt 1 ustawy o PDOP). W przypadku tzw. leasingu operacyjnego, po spełnieniu przesłanek ustawowych opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego. Przez podstawowy okres umowy leasingu - rozumie się czas oznaczony, na jaki została zawarta umowa leasingu (z wyłączeniem czasu, na który może być przedłużona lub skrócona) a w przypadku zmiany strony lub stron tej umowy podstawowy okres umowy uważa się za zachowany, jeżeli inne postanowienia umowy nie uległy zmianie (art. 17a pkt 2 ustawy o PDOP).
Powyższe przepisy stanowią regulację dopuszczającą na gruncie podatkowym cesję umowy leasingu. Aby jednak cesja umowy leasingu zachowywała na gruncie podatkowym nadal dla jej stron cechy umowy leasingu, w ramach takiej cesji zmianie mogą ulec wyłącznie strony umowy. Zakładając zatem, że w związku z przystąpieniem podatnika do umowy leasingu w miejsce dotychczasowego leasingobiorcy, inne postanowienia tej umowy pozostaną bez zmian, podatnik będzie mógł rozliczać wynikające z niej koszty na zasadach określonych dla umów leasingu.
Zobacz też: Wynająć samochód, czy kupić na własność?
Wystarczy jednak, że w związku ze zmianą korzystającego w ramach umowy cesji zmianie ulegną inne warunki np. forma zabezpieczenia, zmiana harmonogramu płatności, czas trwania umowy, kwota wykupu lub inne, wówczas w konsekwencji taką umowę należy traktować jako umowę nową. Powyższe nie wyklucza możliwości uznania tej nowej umowy za umowę leasingu na gruncie podatkowym, jednak w tym zakresie konieczne pozostaje ponowne badanie ustawowych przesłanek - dla umowy leasingu operacyjnego przesłanki regulowane art. 17b ust. 1 w związku z art. 17a pkt 1 ustawy o PDOP. Nadal więc podatnik, który dokonuje cesji umowy leasingu w ramach której oprócz zmiany samej strony umowy zmianie ulegają również inne warunki, musi liczyć się z tym, że jeżeli umowa po jej zmianie nie spełnia warunków (wymóg określonego czasu jej trwania i wymóg by suma opłat odpowiadała co najmniej wartości początkowej przedmiotu leasingu) do uznania jej za leasing operacyjny, to będzie ona traktowana dla jej stron jak umowa o używanie, innego rodzaju niż leasing (czyli najem lub dzierżawa).
Zobacz też: Leasing auta a montaż instalacji LPG
W konsekwencji w przypadku gdy przedmiotem takiej umowy jest samochód osobowy koniecznym w tym zakresie pozostanie zaprowadzenie odpowiedniej ewidencji przebiegu pojazdu poprzez którą rozliczane będą wydatki eksploatacyjne. Należy jednak zauważyć, iż zgodnie z aktualnym orzecznictwem sądowo administracyjnym opłaty z tytułu czynszu najmu nie stanowią wydatków eksploatacyjnych objętych limitem wynikającym z ewidencji przebiegu pojazdu. W tym zakresie należy przyjąć, że opłaty (raty leasingowe) objęte umową leasingu, która po dokonanej cesji nie spełnia warunków do uznania jej za umowę leasingu na gruncie ustawy o PDOP, będą stanowiły koszty uzyskania przychodów podatników bez konieczności uwzględniania przy ich kwalifikacji limitu wynikającego z ewidencji przebiegu. Powyższe nie wyłączy jednak uwzględniania limitu i ograniczeń w zaliczaniu do kosztów wydatków takich jak zakup paliwa czy naprawy.
Tekst: Tomasz Musialski, Konsultant Podatkowy w Dziale Podatków Bezpośrednich ECDDP