Przedmiot leasingu operacyjnego dla celów podatkowych podlega odpisom amortyzacyjnym u finansującego. Dla korzystającego ,wydatki związane z umową leasingu operacyjnego stanowią koszty uzyskania przychodów. Z regulacji art. 17b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o PDOP) nie wynika, w którym momencie korzystający winien rozliczać koszty uzyskania przychodów wynikające z umowy leasingu operacyjnego. W związku z tym należy brać pod uwagę ogólne zasady potrącania kosztów, które zostały zawarte w art. 15 ustawy o PDOP.
Zobacz też: Czy można odliczyć 100% VAT od zakupu nawigacji GPS i CB radia?
Koszty dotyczące umowy leasingu stanowią koszty inne niż bezpośrednio związane z uzyskiwanym przychodem (koszty pośrednie), ponieważ nie ma możliwości ich bezpośredniego przyporządkowania do konkretnego przychodu. Wydatki tytułem transportu przedmiotu leasingu także uznać należy za koszty pośrednie uzyskania przychodów, które powinny zostać potrącone jednorazowo w dacie ich poniesienia. Wydatki takie, jeśli nie wiążą się montażem przedmiotu leasingu, powinny być traktowane analogicznie jak np. opłata wstępna z tytułu leasingu – czyli jako wydatki, które są niezbędne do realizacji umowy, bez których nie byłoby możliwe skorzystanie ze składnika majątku należącego do finansującego (w omawianym przypadku – środka transportu). Należy je więc traktować analogicznie do opłaty wstępnej z tytułu zawartej umowy. Warto przy tym wskazać na stanowisko Ministerstwa Finansów w zakresie rozliczania opłat wstępnych dotyczących leasingu operacyjnego, w którym stwierdzono, iż wstępna opłata leasingowa powinna być zaliczana do kosztów podatkowych jednorazowo w momencie poniesienia, a nie proporcjonalnie do czasu trwania umowy leasingu.[...] Wstępna opłata leasingowa ma charakter opłaty samoistnej bezzwrotnej, nieprzypisanej do poszczególnych rat leasingowych, natomiast jej poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu. Opłata ta jest wydatkiem jednorazowym związanym z zawarciem umowy leasingu, a w konsekwencji i wydaniem samego przedmiotu leasingu (Ministerstwo Finansów - Departament Podatków Dochodowych w piśmie z 5.12.2011 r. znak DD6/033/87/ORK/11/PK-1299). Co za tym idzie, omawiane koszty dostawy środka trwałego użytkowanego na podstawie umowy leasingu operacyjnego powinny być potrącone jednorazowo w dacie ich poniesienia.
Zobacz też: Czy limit 50% odliczenia VAT dotyczy usługi oklejenia samochodów firmowych?
Wydatków tych nie należy traktować dla celów podatkowych jako kosztów podwyższających wartość początkową środka trwałego – gdyż dla celów ustawy o PDOP omawiane składniki majątku wykorzystywane na podstawie umowy leasingu operacyjnego nie będą traktowane jako środki trwałe (nawet, jeśli dla celów rachunkowych umowa spełniać będzie kryteria uznania za leasing finansowy). W przypadku leasingu operacyjnego, podatnik będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwot z faktur wystawianych przez finansującego, a także wszelkich wydatków dodatkowych związanych z przedmiotem leasingu. Dla celów podatkowych nie wystąpi więc możliwość zwiększenia wartości początkowej środka trwałego.
Omawianych wydatków nie należy także zasadniczo traktować jako kosztów związanych z inwestycją w obcym środku trwałym. Wynika to z faktu, iż w omawianym przypadku nie dochodzi do poniesienia wydatków związanych z montażem środka trwałego będącego własnością finansującego. Podatnik ponosi jedynie koszty transportu - nie ma więc tutaj spełnionej przesłanki uznania poniesionych wydatków za koszty inwestycji w rozumieniu art. 4a pkt 1 ustawy o PDOP. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w ustawie jest mowa o inwestycjach, rozumie się przez to środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy o rachunkowości (dalej UoR). Z kolei środki trwałe w budowie w rozumieniu UoR, to zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 16 tej ustawy, zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. W omawianym przypadku koszty transportu nie są związane ani z budową, ani z montażem, ani z ulepszeniem obcych środków trwałych. Opłaty te nie mogą więc być więc uznane za koszty związane z inwestycjami w obcych środkach trwałych.
Zobacz też: Czy podatnik musi zarejestrować się w Polsce jako podatnik VAT UE?
Warto w tym miejscu wskazać na stanowisko organów podatkowych, zgodnie z którym koszty dotyczące przedmiotu leasingu operacyjnego w tym: transportu, wyładunku, instalacji mogą stanowić wydatki związane z inwestycją w obcym środku trwałym bez względu na ich związek ze wzrostem wartości użytkowej środka trwałego. Jak stwierdzono w decyzji w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 30 czerwca 2005 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie znak PD-1/i/4218-5/05: „(…) wydatki związane z transportem, rozładunkiem, instalacją i uruchomieniem maszyny należy traktować jako nakłady w obcym środku trwałym, które dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, stanowią koszty uzyskania przychodów w sposób pośredni, poprzez możliwość zaliczenia w koszty odpisów z tytułu zużycia środków trwałych (odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie z art. 16a-16m z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ww. ustawy). Podatnicy czyniąc nakłady w obcym środku trwałym, zgodnie z regułami prawa podatkowego (wyżej wskazanych) nabywają uprawnienie do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej oddanej do używania inwestycji w obcym środku trwałym. Zasady obliczania wartości początkowej tego rodzaju środka trwałego sformułowane zostały w przepisach art. 16g ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”. Interpretacja powyższa była jednak wydana w stanie faktycznym, w którym koszt transportu związany był bezpośrednio z montażem przedmiotu umowy leasingu. Taki przypadek rzadko ma miejsce w sytuacji użytkowania środka transportu na podstawie umowy leasingu. Jeżeli zatem koszty transportu w danym stanie faktycznym nie są traktowane jako koszty związane z budową, montażem, ulepszeniem obcego składnika majątku, to przytoczona w interpretacji argumentacja nie może mieć zastosowania.
Tekst: Grzegorz Wachołek, Kierownik w Departamencie Podatków Bezpośrednich w ECDDP. Sp. z o.o.