Siedząc w promieniach słońca w małej gospodzie na wzgórzu, z dalekim widokiem na winnice, małe tłocznie wina i połyskującą taflę wody, ma się ochotę podzielić tę euforię. Jeszcze większe uczucie szczęścia przepełnia w kontakcie z jeziorem z perspektywy pokładu łodzi jachtowej – nie może to być motorówka, bowiem pływanie łodziami silnikowymi jest na tych idyllicznych wodach na szczęście zabronione: przytulone do brzegu jeziora, spoczywa nad nim miasto Keszthely, arystokratyczno-miejska perła północnego zachodu, osłonięta od wiatru pasmem gór Keszthely; brzeg opada stromo do wody koło Balatongyörök, by następnie utworzyć szeroką zatokę ciągnącą się do Szigliget, ledwie parę kilometrów dalej przeobrazić się w podnóże winnicy Badacsony, i wreszcie najsilniejszym północnym wybrzuszeniem, półwyspem Tihany, zakreślić delikatnie wygiętą linię.
Wcinający się głęboko w jezioro półwysep Tihany pozostawia w kierunku południowego wybrzeża Balatonu jedynie 1,5-kilometrowy przesmyk; przewężenie to równoważy z kolei rozległość wschodniej części zbiornika z jej spokojnymi, długimi brzegami. Jakby broniąc wodom jeziora dostępu, na wschodzie unosi się wysoki brzeg Balatonkenese.
Zupełnie inny jest krajobraz na południu. Tu nad brzeg łagodnie opadają wzgórza Somogy. Z wielkiej niziny na zachodzie górskie wierzchołki wystają jedynie w okolicach Fonyód i Balatonboglár. Poczynając od Balatonszárszó nad środkowym brzegiem jeziora pasma gór znów znacznie się przybliżają, ciągnąc się garbatymi falami aż do Siófok na wschodzie.
W widokach od strony wody dominuje daleka perspektywa, natomiast patrząc od strony lądu odnosimy wrażenie, jakby Balaton otoczony był ciasną obręczą szlaków komunikacyjnych. Jeden z tych okręgów zatacza kolej, drugi - podobnie przebiegająca naokoło jeziora droga samochodowa 7 względnie 71. Szlaki te nadają krajobrazowi swoistego charakteru i wpływają na ujednolicanie układu zabudowy wsi, poprzecinanych przez trasy kolejowe i drogowe. Pomiędzy biegnącymi blisko brzegu szlakami kolejowymi a jeziorem leżą regiony wypoczynkowe z plażami, restauracjami, hotelami i domami letniskowymi.
Nie brak jest planów dodania regionowi Balatonu atrakcyjności poprzez budowę wielkich parków rozrywki lub parków wodnych. Nad samym akwenem jednak niewiele się jeszcze wydarzyło. Orientacja na jakość uwidoczniła się w ostatnich latach w gastronomii i usługach hotelowych, jednak nadal nie nadąża za nimi pozostała turystyczna infrastruktura. Dotyczy to dróg, ofert dostępnych wokół plaż i w miejscowościach wypoczynkowych. Podniesienie atrakcyjności plaż zajmuje jednak jedno z najważniejszych miejsc w planach działania władz odpowiedzialnych za turystykę.
Przyczyną niedostatecznych jeszcze standardów w zakresie atrakcyjności i jakości usług turystycznych jest z jednej strony nadzwyczaj krótki, trwający ledwie dwa miesiące letni sezon, z drugiej sytuacja gospodarcza: około 50 procent Węgrów osiąga minimalne wynagrodzenie 50 000 forintów (ok. 200 euro), średnie wynagrodzenie wynosi około 70 000 do 80 000 forintów (280-320 euro), lecz zakupy w supermarketach często są droższe niż w krajach zachodnich. Gminy cierpią na brak środków na inwestycje, lokalny popyt jest niewielki, wreszcie nie wszyscy odpowiedzialni za sprawy turystyki są świadomi potrzeby poprawy stanu rzeczy. A mimo to Balaton i jego okolice stanowią atrakcyjny obszar naturalny, oferujący całkiem przyzwoite warunki dla udanego urlopu.
Rejon Balatonu zamieszkiwany jest od dawna, czego dowodzą znaleziska archeologiczne sprzed 50 000 lat. W początkach naszej ery terenami tymi władali Rzymianie, nadając północno-wschodniej prowincji swojego imperium, do której także należał Balaton, nazwę Pannonia. Dziś rejony te noszą nazwę Kraju Zadunajskiego, którego centrum i serce nadal stanowi Balaton.
Oazą rozrywki Balaton jest już od kilkuset lat. Przede wszystkim wiek XIX pozostawił po sobie atrakcyjne ślady, węgierska arystokracja dostarczyła tu bowiem nowych bodźców rozwoju gospodarczego i odkryła Balaton jako miejsce wypoczynku. Keszthely, najstarsze miasto na jego zachodnim brzegu, wciąż chlubi się jednym z najpiękniejszych węgierskich pałaców, pałacem Festetics, zaś Balatonfüred stało się z początkiem XIX wieku mekką błękitnokrwistych, intelektualistów i artystów.
Zamów bezpłatny katalog lub ofertę "szytą na miarę"!
Rozłam między przeszłością a nowym początkiem po drugiej wojnie światowej nie mógł być bardziej gwałtowny. Niegdysiejsze miejsce rozrywek ludzi szlachetnie urodzonych i zamożnych zamieniło się w ostoję socjalistycznej organizacji wypoczynku, z noclegowniami, koloniami letnimi, polami kempingowymi i licznymi prywatnymi kwaterami.
W głębi kraju jednak całe regiony popadły w gospodarczą nicość. Wsie takie jak Salföld czy Kapolcs w niecce Káli niemal wymarły. Domy popadły w ruinę, tyle że zachował się stary charakter wsi oraz historyczna substancja budowlana. Drobna szlachta, rzemieślnicy, handlarze, chłopi, winiarze, a także klerycy pobudowali tu sobie w wieku XVIII i XIX bogato dekorowane stiukami dworki, tzw. kurie, kryte sitowiem podwórza z podcieniami, domostwa z typowymi łukowato wygiętymi szczytami, kunsztownie ukształtowanymi aż po komin. W międzyczasie wiele z tych wsi odrestaurowano i dziś należą one do najpiękniejszych nad Balatonem.
Innym wielkim walorem Balatonu są uprawiane tu w świetnych warunkami naturalnych winorośle, spotykane głównie wokół wzgórza Badacsony. Balaton wciąż jeszcze ma różne oblicza: całe światy dzielą lunaparki z ich wielkimi dmuchanymi zjeżdżalniami i terkoczącymi automatami do gier, działające na niektórych odcinkach wybrzeża, i ciche, porośnięte trzciną zatoczki, w których na wodzie kołyszą się barwne drewniane łodzie; kontrast leży także pomiędzy wieczornym ruchem na przybrzeżnej promenadzie w Siófok a wieczornym spacerem wzdłuż małych krętych uliczek w Szigliget. Jeśli zaś chodzi o folklor, to także nad Balatonem funkcjonują stereotypy, który stały się własną rzeczywistością: Węgry - to ogniście grający »Cygan«, to powozy konne i gulasz w kociołku nad otwartym ogniem. Tych oczekiwań i nad Balatonem nie chce się zawieść. Lecz kto choć raz przejechał się konną bryczką po górzystych terenach, degustował wino w piwnicy winiarskiej rodziny i widział porywającą prezentację zespołu tanecznego, chętnie podda się temu nastrojowi po raz drugi.
Najlepszych wrażeń jednak dostarcza sam Balaton. Ze swojej najbardziej romantycznej strony jezioro prezentuje się jako symfonia zieleni w promieniach słońca na tle lazuru nieba, upstrzonego śnieżnobiałymi pierzastymi obłokami. W takich chwilach paleta barw sięga od połyskującego błękitu i zieleni zalesionych górskich grzbietów poprzez turkus wody aż do jasnej zieleni trzcin. Filiżanka eszpresszó na tarasie nad jeziorem, wędrówka przez winnice, skakanie do wody z jednego z drewnianych pomostów, wieczorne wpatrywanie się w rozgwieżdżone niebo lub odległe błyskawice - to prawdziwie balatońskie klimaty.
Oferta domów i apartamentów wakacyjnych na północnym brzegu Balatonu
Oferta domów i apartamentów wakacyjnych na południowym brzegu Balatonu