Aby zimny silnik zaczął pracować konieczne jest spełnienie kilku warunków. Po pierwsze: musi być w pełni sprawny, a zużycie jego cylindrów i pierścieni tłokowych oraz zaworów i gniazd nie powinno kwalifikować ich do szybkiej wymiany.
Po drugie: musi sprawnie działać układ zapłonowy, a w przypadku silnika z zapłonem samoczynnym – musi funkcjonować zarówno układ zasilania świec żarowych, jak i muszą być one wszystkie w pełni sprawne. Po trzecie: rozrusznik musi nadać wałowi korbowemu silnika niezbędną prędkość obrotową.
Czwartym warunkiem jest otrzymanie przez silnik odpowiedniej dawki paliwa. W przypadku silników z wtryskiem paliwa powinno ono być podane we właściwym momencie. Oczywiście paliwo musi być odpowiednie dla danego silnika, bez zanieczyszczeń stałych i domieszek, które mogą pogarszać jego zapalność lub blokować kanały w gaźniku albo w aparaturze wtryskowej, w tym zwłaszcza wody.
Zobacz też: Jak przygotować pojazd zabytkowy do dłuższej trasy?
Bardzo częstą przyczyną trudności z rozruchem zimnego silnika z zapłonem iskrowym jest wadliwa praca urządzenia rozruchowego w gaźniku. Może to być naturalne zużycie się jego części, w tym wytarcie przysłon, zamykających i otwierających znajdujące się w nim kanały paliwowo-powietrzne. Jeżeli urządzenie to jest sterowane ręcznie za pomocą cięgła, mogło ono albo zaciąć się w pancerzu, albo poluzować na tyle w dźwigience urządzenia rozruchowego, że nie jest w stanie nią obracać. W przypadku urządzenia rozruchowego z podgrzewaczem i bimetalem należy sprawdzić, czy podgrzewacz bimetalu jest podłączony do źródła prądu, a także czy przewód zasilający go nie zsunął się z zacisku lub czy nie ma przerwy.
Częstym błędem jest naciskanie przez kierowców na pedał przyspieszenia podczas pracy rozrusznika. Urządzenie rozruchowe w gaźniku jest tak skonstruowane, aby rozruch silnika następował przy całkowicie zamkniętej przepustnicy. Jednak gdy po co najmniej kilku próbach silnik nie zaczął pracować, a na dodatek daje się wyczuć, zwłaszcza w pobliżu wylotu spalin zapach niespalonego paliwa, prawdopodobnie nastąpiło tzw. zalanie silnika paliwem w wyniku albo nieumiejętnego rozruchu, albo – uszkodzenia urządzenia rozruchowego, zacięcia się pływaka w gaźniku itp.
Zobacz też: Różnice pomiędzy silnikami dolnozaworowymi i górnozaworowymi
W takiej sytuacji konieczne jest całkowite otwarcie przepustnicy podczas pracy rozrusznika, przy czym nie można tego zrobić gwałtownie, aby nie uruchomić pompki przyspieszającej lub podobnych urządzeń gaźnika, wzbogacających mieszankę na potrzeby nagłego przyspieszenia.
Zalany silnik po pewnym czasie zacznie pracować, początkowo nierówno, często tylko na jednym cylindrze. Nie wolno wówczas zamknąć przepustnicy i jeszcze przez krótką chwilę trzeba podtrzymywać jego obroty rozrusznikiem. Gdy jego praca stanie się równiejsza, natychmiast przerwać pracę rozrusznika i nadal trzymać otwartą przepustnicę aż do chwili, gdy silnik zacznie gwałtownie zwiększać obroty.