Siła odśrodkowa: wróg kierowcy na zakrętach

Jakubowski Ryszard
rozwiń więcej
Siła odśrodkowa: wróg kierowcy na zakrętach Fot. Moto.wieszjak.pl
Każdy pojazd, pokonujący zakręt o dowolnym promieniu, jest poddany działaniu kilku sił, z których najważniejszą jest siłą odśrodkowa. Bywa ona bezpośrednim „sprawcą” wielu wypadków. Są jednak sposoby na ograniczenie siły odśrodkowej, zarówno dotyczące techniki jazdy jak i konstrukcji i eksploatacji samochodu.

Wielkość siły odśrodkowej jest zależna jedynie od promienia łuku po którym porusza się samochód, jego prędkości i masy. Ujmując prościej: im ciaśniejszy jest zakręt, im cięższy samochód i im większa szybkość, tym większa jest siła odśrodkowa Jej działanie wyraźnie widać podczas obserwacji samochodów, jadących szybko krętą drogą. Każdy z nich na każdym zakręcie przechyla się ku zewnętrznej krawędzi drogi. Im jest on bardziej obciążony, tym kąt tego nachylenia jest większy. Do pewnego momentu działaniu siły odśrodkowej przeciwstawiają się zarówno sprężyste elementy zawieszenia pojazdu jak i elastyczność opon oraz siłą tarcia pomiędzy nimi i nawierzchnią drogi. Gdy jednak siła odśrodkowa przekroczy pewną granicę, samochód może przechylić się tak bardzo, iż jego koła po stronie wewnętrznej zakrętu stracą kontakt z nawierzchnią. Wówczas już tylko krok dzieli niefortunnego kierowcę od wywrotki samochodu lub od wypadnięcia z drogi.

Zobacz też: Przejazdy kolejowe: jak je bezpiecznie przejeżdżać?

Kierowca ma bardzo duży wpływ na zachowanie pojazdu w czasie pokonywania zakrętów. Pamiętając o czynnikach, wpływających na wielość siły odśrodkowej może ją ograniczyć przez zmniejszenie prędkości. Może także dążyć do „prostowania zakrętów”. Polega ono na niewielkim ścinaniu zakrętów, przy czym dla bezpieczeństwa należy cały czas utrzymywać samochód na swoim pasie ruchu, w miarę potrzeby zbliżając się i oddalając od jego zewnętrznej i wewnętrznej krawędzi.

Innym sposobem zmniejszania siły odśrodkowej jest maksymalne obniżenie środka ciężkości pojazdu. Jeżeli auto ma zamontowany bagażnik dachowy, jego całkowity ciężar (z bagażami) powinien być jak najmniejszy. Spore znaczenie ma także profil opon. Im jest on niższy, tym środek ciężkości pojazdu znajduje się niżej. Nie jest to radykalne jego obniżenie, ale czasem nawet kilka centymetrów może mieć kolosalne znaczenie. Położenie środka ciężkości jest też bardzo ważnym elementem przy projektowaniu auta. Producenci tacy jak Subaru (np. model Impreza) lub Porsche (model 911) stosują w swoich autach silniki w układzie bokser, gdzie cylindry umieszczone są poziomo, co obniża środek ciężkości.

O ile na konstrukcję auta nie mamy wpływu, to już na inne elementy składające się na położenie środka ciężkości tak. Warto wziąć pod uwagę położenie środka ciężkości przy pakowaniu naszego samochodu np. podczas wakacyjnego wyjazdu. Najcięższe rzeczy powinny zostać umieszczone jak najniżej, a do bagażnika dachowego należy włożyć rzeczy lekkie.

Zobacz też: Teoretyczna a rzeczywista droga hamowania

Bezpieczne pokonywanie zakrętów zależy także od jakości opon, szorstkości nawierzchni i współczynnika przyczepności opon, oraz – w nowszych autach – od sprawności układu ESP. Jeżeli jezdnia w zakręcie jest śliska, np. zalana olejem, pokryta gliniastym błotem lub zasypana suchym piaskiem, nie pomogą najlepsze opony i najsprawniejsze układy stabilizujące. W takich sytuacjach ratunkiem jest zmniejszenie prędkości.

W zakrętach oddziałuje na samochód jeszcze jedna niebezpieczna i nieprzewidywalna siła. Jest to siła bezwładności. Pojawia się zawsze z chwilą gdy podczas pokonywania zakrętu nastąpi pod wpływem siły odśrodkowej przemieszczenie się źle zamocowanego ładunku, np bagaży. Siłą ta może wytrącić samochód z równowagi i nawet doprowadzić do dachowania.

Moto
112 km/h na "30". Kierowca stracił prawo jazdy i samochód
05 maja 2024

Na autostradzie A13 w austriackim Tyrolu kierowca z Polski jechał 112 km/h w strefie ograniczenia prędkości do 30 km/h - podała w niedzielę austriacka agencja APA, powołując się na miejscową policję.

Niebezpieczna wiosna na polskich drogach. Liczba wypadków z udziałem motocyklistów wzrosła o 80 proc.
02 maja 2024

W pierwszych czterech miesiącach 2024 roku na drogach w Polsce miało miejsce 5,7 tys. wypadków. Jak informuje "Rzeczpospolita", liczba wypadków z udziałem motocyklistów wzrosła o 80 proc.

W 2024 r. 30 000 zł dopłaty do zakupu samochodu elektrycznego. Jak zezłomujesz swój samochód trochę więcej
30 kwi 2024

W 2024 r. 30 000 zł dopłaty do zakupu samochodu elektrycznego.

Przewoźnik nie zmieni tachografu do końca 2024 r. Kara to 10 tys. zł
30 kwi 2024

W Polsce ponad 300 tys. aut będzie musiało otrzymać nowy tachograf. Kiedy jest on konieczny i ile kosztuje jego montaż? To kluczowe pytania. Zwłaszcza że kara za nieprzystosowanie pojazdu do nowych wymogów to nawet 10 tys. zł.

Kolizja z dzikiem. Czy kierowca dostanie odszkodowanie? Jedyną nadzieją AC
30 kwi 2024

Kolizja ze zwierzęciem wcale nie jest rzadkim scenariuszem na polskich drogach. Jak się zachować w takim przypadku i czy kierowca może liczyć na odszkodowanie na naprawę auta? Sprawdźcie.

Sprzedaż auta bez aktualnego przeglądu. Możliwa czy nie?
29 kwi 2024

Brak ważnego przeglądu oznacza brak dopuszczenie do ruchu. Tylko czy to jest jednoznaczne z brakiem możliwości sprzedaży takiego auta? Przepisy nie mówią "nie", ale nie do końca mówią też "tak". Taka sytuacja oznacza kilka wyzwań.

Samochód z zagranicy w polskiej strefie czystego transportu. Jak kierowca ma zdobyć zieloną naklejkę na szybę?
29 kwi 2024

Zielona naklejka w SCT w Polsce zniknęła? Nie do końca. Obowiązek jej stosowania nadal będą mieli kierujący autami zarejestrowanymi za granicą. Jak zatem ją zdobyć? I co jeszcze warto wiedzieć na jej temat?

Konfiskata samochodów nietrzeźwym: w majówkę 2024 auta straci dwa tysiące kierowców, jak uniknąć kary
27 kwi 2024

Choć zapowiadane jest cofnięcie drastycznych przepisów, nadal obowiązuje nowe prawo według którego nietrzeźwemu kierowcy konfiskuje się auto. Gdyby obowiązywał już w ubiegłoroczną majówkę, samochody straciłoby prawie2 tys. kierowców. Jednak jeśli nawet przepisy zostaną złagodzone, to kary dla nietrzeźwych kierowców pozostaną nadal surowe.

Nowe kary dla kierowców przyjęte. Masowo polecą prawa jazdy
26 kwi 2024

Kierowców czeka rewolucja w karaniu za wykroczenia. Przepisy przyjęte przez Parament Europejski niosą poważne zmiany. Reforma ma przyczynić się do zmniejszenia liczby zabitych na europejskich drogach. Oto szczegóły…

Majówka może przynieść spadek cen paliw. Za benzynę Pb 95 możemy zapłacić od 6,61 do 6,72 zł za litr, a za Pb98 od 7,28 do 7,39 zł
26 kwi 2024

W nadchodzący majowy weekend, kierowcy mogą spodziewać się korzystniejszych cen paliw. Eksperci portalu e-petrol.pl prognozują spadek kosztów tankowania, a to z powodu promocji oferowanych przez stacje benzynowe.

pokaż więcej
Proszę czekać...