Przejazdy kolejowe dzielą się na dwa rodzaje: strzeżone i niestrzeżone. Wśród pierwszych przeważają przejazdy bezobsługowe, z automatycznie działającą sygnalizacją i rogatkami (szlabanami) lub półrogatkami. Z uwagi na to, że jedne i drugie należą do miejsc, w których krzyżują się drogi wolno jadących samochodów z bardzo szybko poruszającymi się pojazdami szynowymi, dla bezpieczeństwa należy je pokonywać z zachowaniem daleko idącej ostrożności, nie tylko stosując się do znaków drogowych i sygnalizacji świetlnej lub świetlno-dźwiękowej, ale także upewniając się, że w nie ma w zasięgu wzroku żadnego zbliżającego się pociągu.
Zobacz też: Tolerancja i poszanowanie na drodze. Ekspert ITS radzi jak być dobrym kierowcą
Bardzo trudno jest ocenić odległość zbliżającego się do przejazdu pociągu, o wiele trudniej niż odległość zbliżającego się do skrzyżowania samochodu. Głównym powodem jest brak wyraźnych punktów odniesienia, takich jak budynki, drzewa i inne obiekty, które znajdują się zazwyczaj przy drodze. Tory kolejowe są najczęściej oddalone od nich o kilkadziesiąt i więcej metrów. Innym powodem błędnej oceny odległości i prędkości nadjeżdżającego pociągu jest przeświadczenie, że każdy dojeżdżający do skrzyżowania pojazd zmniejszy prędkość. Pociągi jej nie zmniejszają przed przejazdami, co najwyżej wysyłają ostrzegawczy sygnał dźwiękowy w przepisowej odległości. Kierowcy, zamknięci w dźwiękoszczelnych kabinach, a takie są niemal wszystkie we współcześnie produkowanych autach, mogą go nie usłyszeć, zwłaszcza gdy mają włączone radio lub odtwarzacz MP3 z ustawioną na maksimum siłą głosu.
Nagminnym zjawiskiem jest nierespektowanie przez kierujących autami i motocyklami znaków STOP stojących tuż przed wjazdem na tory kolejowe oraz działających sygnalizatorów, które nie tylko ostrzegają przed nadjeżdżającym pociągiem, ale - podobnie jak czerwone światło na skrzyżowaniach – nakazują zatrzymanie się i oczekiwanie, aż sygnalizacja zostanie wyłączona. Tu znów mamy do czynienia z przyzwyczajeniem. Czerwony sygnał, zabraniające wjazdu na skrzyżowanie, jest światłem ciągłym, natomiast sygnały zakazujące wjazdu na przejazd kolejowy są pulsujące, co niektórzy kierowcy uznają jedynie za ostrzeżenie, bez żadnego znaczenia praktycznego.
Zobacz też: Szybkość: co to jest? Jakie są rodzaje szybkość? Jak szybkość wpływa na bezpieczeństwo?
Jedynym bezpiecznym sposobem przejechania przez przejazd kolejowy jest zachowanie maksymalnej ostrożności, stosowanie się do znaków i sygnałów oraz niewjeżdżanie na tory przed nadjeżdżającym pociągiem nawet gdy znajduje się on w odległości większej, niż 0,5 km od przejazdu. Pociąg ekspresowy pokonuje tę odległość w ciągu 8 – 10 sekund. To najczęściej jest o wiele za mało, aby samochód po wjechaniu na przejazd, zdążył go bezpiecznie opuścić.
Dobrym zwyczajem jest zatrzymywanie się przed przejazdem - każdym, a zwłaszcza na mało uczęszczanych przejazdach niestrzeżonych na terenie niezabudowanym. Jeśli zauważymy pociąg, niezależnie od tego w jakiej odległości znajduje się od przejazdu, powinniśmy się zatrzymać i zaczekać. Pamiętajmy, że aby doszło do tragedii wystarczy jedynie chwila nieuwagi lub "odpuszczenia". Na przejeździe kolejowym w 2004 zginął trzykrotny mistrz Polski w rajdach samochodowych: Janusz Kulig.