Układ napędowy to mechanizmy i elementy, które pozwalają na przeniesienie mocy i momentu obrotowego silnika na koła samochodu. W skład układu przeniesienia napędu wchodzą sprzęgło główne, skrzynia biegów, przekładnia główna, mechanizm różnicowy, półosie napędowe oraz koła.
Rodzaje układów napędowych
Obecnie na rynku dostępne są cztery rodzaje układów napędowych. Są to tylny układ zespolony, układ klasyczny, układ przedni zespolony oraz 4x4. Układy te rozróżniamy w zależności od usytuowania silnika i pozostałych elementów.
Zobacz też: Jak jeździć z ESP
Najpowszechniejszym układem jest przedni układ zespolony. Jego zaletą są niskie nakłady finansowe na jego wyprodukowanie oraz duża masa zawieszona nad przednią osią, dzięki czemu zwiększa się naturalna skłonność do wyjeżdżania przodem z ciasnych zakrętów.
W tylnym układzie zespolonym silnik, sprzęgło i skrzynia biegów ulokowane są w tylnej części samochodu, a moc przenoszona jest na tylną oś. Wadą takiego rozwiązania jest duży koszt produkcji i przyspieszone zużycie tylnych opon. Zaletami zaś dobre dociążenie kół napędzanych oraz małe straty momentu napędowego.
W układzie klasycznym do przeniesienia momentu napędowego na tylne koła wykorzystywany jest wał napędowy. Silnik, sprzęgło i skrzynia biegów znajdują się z przodu, obok silnika. Do wad tego rozwiązania zaliczyć można problemy ze statecznością w jeździe na wprost, duży i ograniczający ilość miejsca w kabinie tunel, pod którym biegnie wał napędowy. Do zalet zaś dużo mniejsze obciążenie kół przednich oraz możliwość zabudowania większych jednostek napędowych, np. V8.
Czwartym dostępnym na rynku napędem jest napęd 4x4. Gwarantuje on najlepszą możliwą trakcję niezależnie od nawierzchni i najbardziej neutralną charakterystykę prowadzenia. Rozwiązanie to ma niestety również wady. Są nimi wyższe koszty produkcji, zwiększenie masy pojazdu oraz zużycia paliwa.
Jak prowadzić auta z różnym napędem?
Niedoświadczony kierowca, który prowadzi samochód po dobrej nawierzchni niekoniecznie zauważy różnice w prowadzeniu samochodu z napędem na przód oraz 4x4. Różnice te są jednak zauważalne w warunkach zimowych lub na gorszych nawierzchniach.
Podczas ruszania z miejsca i przyspieszania następuje wyraźne odciążenie przedniej osi pojazdu, dociążone zostają za to tylne koła, które w tym momencie mają dużo większą przyczepność niż przednie. Z tego właśnie powodu samochody z napędem na przód kręcą kolami w miejscu. Samochody z napędem na tył zaś dzięki dodatkowemu obciążeniu tylnej osi mają zwiększoną przyczepność do drogi, co ułatwia rozpędzanie.
Zobacz też: Jak bezpiecznie hamować samochodem z ABSem?
Przy hamowaniu natomiast jest odwrotnie. Obciążone są głównie koła przednie, a nadwozie ma tendencje do nurkowania. W samochodach z napędem na wszystkie koła moment rozdzielony jest 50% : 50% między przednią a tylną oś. Mechanizm różnicowy o nierównym rozdziale momentu między osie oraz sprzęgło wiskotyczne pozwalają na skierowanie mocy na tylną oś w czasie gdy przednia traci przyczepność.
Różnice w prowadzeniu samochodów z różnym napędem widoczne są także podczas pokonywania ciasnego łuku drogi. W czasie jego pokonywania dużo bardziej obciążone są koła zewnętrzne przednie i tylne. W samochodzie z napędem na przód, kiedy przyczepność skręconego koła jest dużo mniejsza niż w jeździe na wprost, rezerwy przyczepności drastycznie spadają.
Samochody tylnonapędowe mają tendencję do nadsterowności, czyli uślizgu tylnej osi napędzanej, co oznacza tendencję do zacieśniania zakrętu. Natomiast samochody z napędem na przód są lekko podsterowne, szczególnie na nawierzchniach o ograniczonej przyczepności. Podsterowność odpowiada wielu kierowcom.