W 2012 r. liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w UE zmniejszyła się o 9 proc. Według nowych danych opublikowanych w dniu dzisiejszym przez Komisję Europejską, w 2012 r. odnotowano najniższą liczbę ofiar śmiertelnych wypadków drogowych od czasu rozpoczęcia zbierania danych.
Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej odpowiedzialny za transport, Siim Kallas, powiedział: „2012 r. był przełomowym rokiem dla bezpieczeństwa ruchu drogowego w Europie, ponieważ w roku tym odnotowano najniższą historii liczbę ofiar śmiertelnych wypadków drogowych. Spadek o 9 proc. oznacza, że w ubiegłym roku uratowano życie 3 000 osób. Mimo iż dane te wypadają bardzo pozytywnie, na drogach Europy nadal codziennie ginie 75 osób, a to oznacza, że pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. Wyznaczyliśmy sobie ambitne cele zakładające zmniejszenie o połowę liczby ofiar śmiertelnych wypadków na europejskich drogach do 2020 r. i musimy prowadzić konsekwentne działania, aby cele te zrealizować.
Ofiary śmiertelne wypadków drogowych to tylko wierzchołek góry lodowej. Na każdą ofiarę śmiertelną wypadków drogowych w Europie przypada dziesięć osób dotkniętych ciężkimi obrażeniami, takimi jak uszkodzenia mózgu lub rdzenia kręgowego. Potrzebujemy strategii, która umożliwi zmniejszenie liczby osób ciężko rannych w wypadkach drogowych w całej UE.”
Statystyki dla poszczególnych krajów (zob. tabela poniżej) pokazują, że między poszczególnymi państwami członkowskimi UE występują znaczne różnice pod względem liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych. Kraje o najniższej liczbie ofiar śmiertelnych wypadków drogowych to Wielka Brytania, Szwecja, Niderlandy i Dania, gdzie odnotowuje się około 30 ofiar śmiertelnych na milion mieszkańców.
W porównaniu z rozczarowującymi danymi z 2011 r., kiedy postępy w ograniczaniu liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych spadły do 2 proc., zmniejszenie tej liczby o 9 proc. w 2012 r. oznacza, że państwa członkowskie są ponownie na dobrej drodze do osiągnięcia celu zakładającego zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych o połowę w latach 2010-2020. Aby osiągnąć ten cel, konieczne jest zmniejszenie liczy ofiar śmiertelnych średnio o około 7 proc. rocznie.
Najbardziej niepokojącym elementem danych statystycznych z 2011 r. był znaczny wzrost liczby ofiar śmiertelnych wśród szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego, takich jak piesi, motocykliści i osoby starsze – mimo faktu, iż całkowita liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych uległa zmniejszeniu. Według wstępnych danych z 2012 r. liczba ofiar śmiertelnych wśród szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego znacząco zmalała w 2012 r.
Unijny program działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2011-2020
W europejskim programie działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2011-2020 (zob. MEMO/10/343) wyznaczono cel zakładający zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w Europie o połowę w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Zawiera on ambitne propozycje, które dotyczą zwiększenia bezpieczeństwa pojazdów, infrastruktury i zachowania użytkowników dróg. Do wdrażanych od niedawna kluczowych inicjatyw należą m.in.:
przepisy dotyczące nowego unijnego prawa jazdy, obowiązujące od stycznia 2013 r., które obejmują bardziej rygorystyczne zasady regulujące dostęp młodych osób do motocykli o dużej mocy;
krajowe plany egzekwowania przepisów, przedkładane przez państwa członkowskie, które są bogatym źródłem najlepszych praktyk;
zasady dotyczące transgranicznego egzekwowania przepisów mające na celu umożliwienie skuteczniejszego prowadzenia postępowań w sprawie przestępstw lub wykroczeń drogowych popełnionych za granicą (prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu, przekroczenie dopuszczalnej prędkości itp.), obowiązujące od listopada 2012 r.;
działania zmierzające do opracowania strategii na rzecz zmniejszenia liczby rannych (zob. poniżej).
W kierunku strategii na rzecz zmniejszenia liczby rannych w wypadkach drogowych – obecna sytuacja
Szacuje się, że na każdą ofiarę śmiertelną wypadków drogowych w Europie przypada dziesięć osób ciężko rannych i czterdzieści lekko rannych.
Kluczowym czynnikiem, który przyczynił się do zmniejszenia liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych było zastosowanie podejścia opartego na wynikach, przyjętego w ramach dwóch następujących po sobie dziesięcioletnich strategii UE w zakresie bezpieczeństwa drogowego. Przyjęcie podobnego podejścia może okazać się bardzo skuteczne w celu zmniejszenia liczby ciężko rannych ofiar wypadków drogowych. Problem polega na tym, że aktualne dane na temat ciężkich obrażeń mają charakter ogólny i są szacunkowe. Dane dotyczące liczby ciężko rannych są często podawane błędnie lub są zaniżane, i w związku z tym nie są one porównywalne w kontekście całej UE.
Z tego względu Komisja Europejska opublikowała w dniu dzisiejszym dokument dotyczący poważnych obrażeń odnoszonych w wypadkach drogowych, w którym przedstawia kolejne działania zmierzające do opracowania kompleksowej strategii UE w tym zakresie, obejmujące m.in.: wspólną definicję poważnych obrażeń odnoszonych w wypadkach drogowych (mającą zastosowanie od 2013 r.); usprawnienie stosowanych przez państwa członkowskie metod zbierania danych dotyczących poważnych wypadków drogowych (pierwsze sprawozdania sporządzone przy użyciu ogólnounijnych i porównywalnych metod zbierania danych oraz w oparciu o nową definicję będą dostępne w 2014 r.); zasadę polegającą na przyjęciu ogólnounijnego celu w zakresie ograniczenia liczby osób ciężko rannych w wypadkach drogowych (na przykład w okresie 2015-2020).
Kluczowym działaniem, które zostało podjęte już w 2012 r., było porozumienie w sprawie unijnego systemu definicji poważnych obrażeń odnoszonych w wypadkach drogowych. Efektem współpracy Komisji Europejskiej i państw członkowskich w ramach grupy wysokiego szczebla ds. bezpieczeństwa drogowego było uzgodnienie skali obrażeń MAIS (ang. Maximum Abbreviated Injury Score), służącej do określania stopnia poważnych obrażeń doznanych w wypadkach drogowych. Więcej informacji na temat strategii na rzecz zmniejszenia liczby rannych w wypadkach drogowych znajduje się w dok. MEMO/13/232.
5 najważniejszych informacji: co wiemy już na temat poważnych obrażeń?
Według dostępnych obecnie szacunkowych danych:
Każdego roku około 250 000 osób zostaje ciężko rannych w wypadkach drogowych w UE — dla porównania, w 2012 r. odnotowano 28 000 ofiar śmiertelnych wypadków drogowych.
Mimo iż liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych zmniejszyła się o 43 proc. w ciągu ostatniego dziesięciolecia, liczba osób ciężko rannych spadła tylko o 36 proc.
Najczęściej występujące ciężkie obrażenia odnoszone w wypadkach drogowych to urazy głowy i mózgu. Drugie w kolejności są urazy nóg i kręgosłupa.
Na ciężkie obrażenia ponoszone w wypadkach drogowych narażeni są zwłaszcza szczególnie zagrożeni uczestnicy ruchu drogowego, np. piesi, rowerzyści, motocykliści oraz przedstawiciele niektórych grup wiekowych — w szczególności osoby starsze. Przypadki poważnych obrażeń odnoszonych w wypadkach drogowych mają miejsce częściej na obszarach miejskich niż na drogach wiejskich.