Powstanie ITD było także spełnieniem jednego z wymogów Unii Europejskiej i stanowiło gwarancję wiarygodności Polski. Od rozpoczęcia działalności kontrolnej 2002 roku inspektorzy, zwani potocznie "krokodylami", przeprowadzili kilkaset tysięcy kontroli drogowych. Działania te przyczynić się mają do wzrostu poziomu przestrzegania przepisów obowiązujących w transporcie drogowym, w szczególności w zakresie czasu pracy kierowców i przewozu materiałów niebezpiecznych, co wpływa na poprawę bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym. Inspektorzy mają również wpływ na poprawę stanu technicznego pojazdów ciężarowych i autobusów poruszających się po polskich drogach.
W wojewódzkich inspektoratach transportu drogowego jest zatrudnionych ponad 570 inspektorów. W dużych województwach o większym natężeniu ruchu drogowego powoływano delegatury Wojewódzkich Inspektoratów Transportu Drogowego w celu lepszej realizacji zadań i poprawy efektywności kontroli na terenie województw. W tym czasie dokonano również zakupów niezbędnego sprzętu i wyposażenia, czyli pojazdów i komputerów. Inspekcją Transportu Drogowego kieruje Główny Inspektor Transportu Drogowego jako centralny organ administracji rządowej, podległy ministrowi właściwemu do spraw transportu.
Jakie uprawnienia ma ITD?
Głównym zadaniem Inspekcji jest kontrola przestrzegania przepisów w zakresie rozumianego szeroko transportu drogowego. Do zadań ITD należy między innymi:
• kontrola: dokumentów związanych z wykonywaniem transportu drogowego oraz przestrzegania warunków w nich określonych;
• stanu technicznego pojazdów wykonujących transport drogowy; przestrzegania przepisów dotyczących okresów prowadzenia pojazdów i obowiązkowych przerw oraz czasu odpoczynku kierowcy;
• przestrzegania szczegółowych zasad i warunków transportu zwierząt; przewozów materiałów niebezpiecznych; przewozów szybko psujących się artykułów żywnościowych; transportu odpadów.
• Kontroli podlegają: kierowcy wykonujący krajowy i międzynarodowy transport drogowy oraz nie zarobkowy przewóz drogowy; przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą w tym zakresie.
Zobacz też: Mandatu możesz uniknąć. Jak? Oto trzy sposoby
Cele ITD:
• poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym;
• przeciwdziałanie degradacji dróg;
• oddziaływanie na przedsiębiorców w celu przestrzegania przez nich prawa;
• przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji w transporcie drogowym;
• poprawa jakości świadczonych usług.
Zobacz też: Jak powinna wyglądać kontrola drogowa? Co może policjant, co kierowca?
Celem działalności Inspekcji jest także eliminowanie tych wszystkich zjawisk w transporcie drogowym, które posiadają charakter patologii. Prowadzone działania zmuszają nieuczciwych przedsiębiorców do przestrzegania prawa, co wpływa na poprawę jakości usług świadczonych w transporcie drogowym. Inspekcja współdziała z Policją, Strażą Graniczną, Służbą Celną, Inspekcją Weterynaryjną, Państwową Inspekcją Pracy, Inspekcją Handlową i zarządcami dróg w zakresie bezpieczeństwa i porządku ruchu na drogach publicznych. Działania polegają także na zwalczaniu przestępstw gospodarczych dokonywanych w zakresie transportu drogowego lub w związku z tym transportem. Inspekcja współdziała również z organami samorządu terytorialnego i z organizacjami zrzeszającymi przewoźników drogowych.