Jazda po pijanemu na terenie prywatnym

Dozwolona w Polsce zawartość alkoholu we krwi kierowcy nie może przekraczać 0,2 promila. Do wartości 0,5 promila mamy do czynienia ze stanem po spożyciu, za co grozi grzywna w wysokości od 50 do 5000 zł, zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat, a także areszt do 30 dni.  Powyżej wartości 0,5 promila mówimy o stanie nietrzeźwości, co wiąże się z przestępstwem i grzywną, zakazem prowadzenia pojazdów od 1 roku do 10 lat, a nawet dożywotnio, oraz pozbawieniem wolności do 2 do 5 lat, a w przypadku spowodowania wypadku nawet do 10 lat. Ale czy powyższe przepisy obowiązują wszędzie? Co z jazdą pod wpływem alkoholu po prywatnym terenie?

Walka z pijanymi kierowcami to w tej chwili najbardziej palący kłopot praktyków prawa drogowego. Sposobów tak powstrzymania, jak i karania ludzi za prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu było już tyle, ilu ministrów za to odpowiedzialnych. Najpopularniejsze wciąż jednak, nie tylko w Polsce, pozostają kary grzywny i pozbawienia wolności, a do kontrolowania zwykle używa się alkomatów.

Zobacz też: Badanie alkomatem, a palenie papierosów

– W Szwecji jednak kierowcom skazanym za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu pozwala się dokonać wyboru między zakazem prowadzenia pojazdu przez rok lub instalacją w aucie na ten sam okres urządzenia sprawdzającego, czy są trzeźwi – mówi radca prawny Kamil Kozubek.

Na czym to polega? Mechanizm połączony jest z zapłonem, więc gdy kierowca spożył wcześniej alkohol niemożliwe będzie uruchomienie pojazdu. - Kierowca za każdym razem przed rozpoczęciem podróży musi dmuchnąć w alkomat, który wyglądem przypomina telefon komórkowy - wyjaśnia Kozubek.

Podobne rozwiązania obowiązują w Finlandii i Francji, gdzie tego typu urządzenia montuje się w szkolnych autobusach. Ciekawą innowacyjną technologię stosują za to Rosjanie. –  Używają oni tzw. alkolaserów, czyli urządzeń badających stężenie alkoholu w pojeździe na odległość – informuje radca prawny, który dodaje, że podobne rozwiązanie testowano również w Polsce. – Zdaniem polskich naukowców jest nawet skuteczniejszy od rosyjskiego urządzenia, ponieważ w przeciwieństwie do niego dokonuje pomiaru przez boczne szyby samochodu.

Zobacz też: Co grozi za jazdę z uszkodzoną szybą?

Kontrola trzeźwości kierującego - dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi

Badanie alkolaserem musi być jednak poparte późniejszą kontrolą zwykłym alkomatem. – Opary mogą pochodzić z oddechu pijanego pasażera, czy też z alkoholu rozlanego w aucie – wyjaśnia Kozubek.

Podobnie zresztą z badaniem alkomatem, który mierzy stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu. Przepisy stanowią natomiast o zawartości alkoholu we krwi, więc dopiero to badanie jest miarodajne w kontekście nałożenia kary. – Gdy zawartość alkoholu we krwi wynosi od 0,2 do 0,5 promila mamy do czynienia ze stanem po użyciu, co jest wykroczeniem. Powyżej wartości 0,5 promila mamy do czynienia ze stanem nietrzeźwości i z przestępstwem – mówi Kamil Kozubek.

Zobacz też: Zmiany w przepisach ruchu drogowego w 2014 r.

Jazda pod wpływem alkoholu na prywatnym terenie

Jak wyjaśnia mecenas Kozubek: – Przestępstwo określone w art. 178a § 1 k.k. może być popełnione w każdym miejscu, gdzie odbywa się ruch pojazdów. Dla karalności tego czynu nie jest wymagane, by pojazd mechaniczny był prowadzony na drodze publicznej.

Jasnym staje się zatem, że niedopuszczalne jest poruszanie się po prywatnych, lecz ogólnodostępnych drogach w stanie po spożyciu alkoholu. Już nawet mała ilość może bowiem narazić nas na odpowiedzialność z kodeksu wykroczeń, większa zaś z kodeksu karnego. Ale czy zawsze? Droga prywatna, drodze prywatnej przecież nie jest równa. Co z drogą dojazdową do naszej posesji, znajdującej się na jej terenie i niedostępnej dla ruchu publicznego?

– Jak podkreśla się w orzecznictwie: "Rozstrzygnięcie czy oskarżony popełnił przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. zależy od ustalenia, czy droga, którą jechał jest to droga polna, na której odbywa się ruch pojazdów, czy też jest to prywatna droga dojazdowa do pól uprawnych" (wyrok SA w Krakowie z 7.4.2004 r., II AKa 69/04, KZS 2005, Nr 4, poz. 40) - wyjaśnia mec. Kozubek i dodaje: – Do miejsc dostępnych dla ruchu pojazdów nie mogą zatem zostać zaliczone miejsca, w których nie odbywa się ruch ogólnodostępny, a jedynie w danym miejscu dopuszczone jest do ruchu wąskie grono osób, np. podwórko (wyrok SN z dnia 5 maja 2009 r., IV KK 432/08, OSNwSK 2009, nr 1, poz. 1068).

Zatem spod odpowiedzialności za popełnienie komentowanego przestępstwa wyłączone są prywatne tereny należące do kierowcy, niedostępne dla osób trzecich. Na takich drogach kierowca, który porusza się pojazdem mechanicznym po spożyciu alkoholu, nie będzie podlegał karze.

Zobacz też: Kto musi wykupić viaTOLL?

Kary za jazdę pod wpływem alkoholu

Tak jak w różnych krajach istnieją różne sposoby kontrolowania zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu i we krwi kierowców, tak i różny jest wachlarz kar za jazdę na tzw. „podwójnym gazie”. – Przede wszystkim pijanym kierowcom nie należy się odszkodowanie z polisy autocasco. Ubezpieczyciel zasadniczo nie ponosi bowiem odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez kierowcę, który spowodował kolizję, będąc w stanie po użyciu albo w stanie nietrzeźwości. Tak samo jest z ubezpieczeniem OC, które nie pokryje strat wyrządzonych innym osobom przez pijanego, które kierowca musi pokryć z własnej kieszeni – zauważa Kozubek.

Zobacz też: Jakie pojazdy można prowadzić pod wpływem alkoholu?

– Przy czym za przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości, Kodeks karny w art.178a§1 k.k. przewiduje alternatywnie karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Oznacza to, że sąd orzekający może wymierzyć sprawcy przestępstwa tylko jedną z wymienionych w tym przepisie kar – zauważa radca prawny Kamil Kozubek.